شهرام ناظری برای «جذامیان» مهاباد خواند

عکس: امیر تازهی

موسیقی – سحر آزاد: جذامیان مهاباد حالا دوستانی دارند حتی اگر نامشان را ندانند یا آنها را ندیده باشند. کیلومترها دورتر از محل زندگی‌شان، شوالیه آواز ایران با سرودی که در قلب پایتخت سر داد اولین‌قدم را برای کمرنگ‌شدن حصارهای جامعه از اطراف این بیماران برداشت تا شاید ۵۰ سال بعد از ساخت مستند «این خانه سیاه است» فروغ فرخزاد، نور امید به دهکده‌های طردشده آنها بتابد. گروه مولوی در کنار شهرام ناظری ساعت ۲۱روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه ۲۴ و ۲۵دی دومین کنسرت خیریه خود را در برج میلاد اجرا کردند. ناظری پیش از این نیز در شهریور سال‌جاری اولین کنسرت خیریه خود را برای کمک به کودکان آسیب‌دیده اتفاق آتش‌سوزی مدرسه شین‌آباد پیرانشهر برگزار کرد. با آنکه در بسیاری از کشورهای دیگر سال‌هاست هنرمندان شناخته شده با مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی توجه اشخاص دیگر را به معضلات جامعه جلب می‌کنند اما این راه در ایران گام‌های ابتدایی را طی می‌کند. ناظری اما از جمله هنرمندانی است که با برگزاری کنسرت‌های خیریه قدم در این مسیر برداشته و در این حرکت نیز تنها نبوده است همچنان‌که در کنسرت خیریه کودکان شین‌آباد جمشید مشایخی، بازیگر پیشکسوت تئاتر و تلویزیون با شرکت در این کنسرت حمایت خود را از چنین اقدامی ابراز کرد.

ناظری همچنین برای دومین‌بار در روزهای ۲۴و ۲۵دی کنسرت خیریه‌ای به‌نفع بیماران جذامی مهاباد برگزار کرد تا عواید حاصل از فروش بلیت‌ها برای کمک به آنها اختصاص پیدا کند. شاید بتوان او را بعد از فروغ فرخزاد که با ساخت فیلم «این خانه سیاه است» بخشی از مشکلات جذامی‌ها را بیان کرد، دومین هنرمندی دانست که با برگزاری کنسرت خیریه، خواستار توجه جامعه به این بیماران شده است.

گروه مولوی متشکل از صابر نظرگاهی نوازنده تار، شهرام محمدی، نوازنده دیوان و سه‌تار، بابک غسالی، نوازنده عود، نگار خارکن، نوازنده کمانچه آلتو، شهریار نظری، نوازنده دف و راشد باباشهابی، نوازنده کمانچه در این کنسرت شوالیه آواز ایران را همراهی کردند.

در اولین شب از اجرای این کنسرت، جمشید مشایخی نیز حضور داشت. همزمان با ورود او به سالن تشویق‌های مردم آغاز شد و این تشویق‌ها با ورود ناظری روی سن ادامه پیدا کرد. آهنگ اول کنسرت، تصنیف «آهسته که سرمستم» با شعری از مولانا بود و در بخشی از آن حسین پرنیا، به تک‌نوازی سنتور پرداخت. گروه مولوی در آهنگ دوم شعری از ابو سعید ابوالخیر و عطار نیشابوری را اجرا کردند و در آهنگ سوم نوبت به تصنیف «لولیان» با شعری از مولانا رسید.

ناظری پس از اتمام این آهنگ با تشکر از حاضران گفت: «با سپاس از اینکه کمک کردید تصنیف لولیان به‌خوبی و بدون اشتباه اجرا شود چون اجرای صحنه‌ای آن پیچیده است و فکر می‌کردم ممکن است یکی، دو اشتباه در آن پیش بیاید.»او همچنین به فعالیت‌های اجتماعی خود برای کمک به کودکان شین‌آباد و بیماران جذامی اشاره کرد: «مدتی است کارهایی برای امور خیریه آغاز شده است. می‌خواستم از همه آنهایی که من را در این راه همراهی کردند، تشکر کنم.»ناظری در ادامه با اشاره به حضور جمشید مشایخی در این کنسرت‌ها و قدردانی از این اقدام گفت: «جا دارد از استاد بزرگوارم، جمشید مشایخی تشکر کنم که در این برنامه‌ها دست من را گرفت و نگذاشت تنها باشم.»

پس از آن ناظری از مشایخی برای حضور روی سن دعوت کرد. مشایخی با انجام عادت همیشگی خود که خاک صحنه را می‌بوسد، با ناظری روبوسی کرد و در توصیف شوالیه آواز ایران گفت: «افتخار می‌کنم هموطن شما هستم. شهرام‌خان ناظری را میلیون‌ها ایرانی می‌شناسند و با هنرش آشنا می باشند ولی او گوهری دارد که کمتر شناخته شده است، آن هم فضیلت و انسانیت اوست.»

در ادامه این کنسرت قرار بود آهنگ «زمستان» با شعری از مهدی اخوان‌ثالث اجرا شود. ناظری قبل از آغاز این اثر، فضای شعر را با زندگی بیماران جذامی پیوند داد: «قطعه بعدی شعر اسطوره‌ای و زیبای اخوان‌ثالث است که همه ما با آن آشناییم. من این شعر را ۳۰سال قبل برای اولین‌بار اجرا کردم هرچند فرم آن‌ جوری است که شاید با فرم زندگی امروز هماهنگ نباشد اما می‌خواستم زندگی سرد بیماران جذامی را نشان دهم و به همین سبب دوباره آن را اجرا کردم.»

پس از اجرای آهنگ زمستان که مروری بر خاطرات بسیاری از شرکت‌کنندگان نیز بود، ناظری به تکنوازی تار همراه با اشعار مولانا پرداخت: «وقت آن آمد که من عریان شوم/ نقش بگذارم/ سراسر جان شوم…». هنگام اجرای این قطعات، سالن برج میلاد برای دقایقی در سکوت کامل به‌سر می‌برد هرچند که بعد از اتمام آن و آغاز موسیقی کردی، شور و اشتیاقی که کردهای حاضر در سالن برای شنیدن این آثار داشتند، در فضای کنسرت پیچید. همچنین سخنان ناظری قبل از اجرای این قطعات بارها مورد تشویق کردهای حاضر در سالن قرار گرفت. ناظری در بخشی از صحبت‌هایش گفت: «کردها مردم بسیار مبارزی بودند و طی قرن‌ها از مرزهای ایران دفاع کردند. به همین سبب هرگز یک‌وجب از کشور که کردها آنجا زندگی می‌کردند، از بین نرفت.»
او ادامه داد: «موسیقی کردی دارای جنبه‌های باستانی، آیینی و مقامی است و آنچه را که موسیقی یک ملت باید داشته باشد، دارد اما بسیار کم روی آن تحقیق شده است. بیشترین پژوهش‌ها تا به حال روی موسیقی سنتی شرق انجام شده است. البته ما قبلا واژه موسیقی سنتی نداشتیم و به موسیقی ما کلاسیک می‌گفتند اما غربی‌هایی که به تحقیق دربارهٔ موسیقی ما پرداختند، از کلمه سنتی استفاده کردند.»

این نوازنده و آهنگساز به وضعیت این‌روزهای کشور نیز اشاره کرد: «نشاطی در چهره مردم آمده که قدم بزرگی است و بسیار مهم است که مردم به‌راحتی پایکوبی می‌کنند.»صدای تشویق مردم با شنیدن این سخنان برای چنددقیقه در سالن ادامه داشت اما زمانی که ناظری اعلام کرد «نیستان» آهنگ پایانی کنسرت خواهد بود هیجان حاضران به اوج خود رسید، طوری که گروه مجبور شد در ابتدای آهنگ توقف کند تا سکوت به سالن برگردد. کنسرت خیریه ناظری برای بیماران جذامی مهاباد درحالی برگزار شد که ۲۸ ژانویه برای حمایت از این بیماران به نام آنها نام‌گذاری شده است و «جیهان طاویلا»، نماینده سازمان بهداشت جهانی در تهران به‌عنوان میهمان در این برنامه حضور داشت.

منبع: روزنامه شرق / بازنشر از ممتاز نیوز Musiceiranian.ir