فارغ‌التحصیل ماهر رویای نظام آموزشی

جام جم آنلاین: پس از سال‌ها درس خواندن، حالا مهندس شده است، با هزار امید و آرزو به بازار کار می‌رود، اما همان روزهای اول کار می‌فهمد که آموخته‌های دانشگاهی‌اش به درد دنیای صنعت نمی‌خورد؛ تعدادشان هم یکی دوتا نیست، هم‌اکنون بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی ما مهارت کافی برای فعالیت در بازار کار را ندارند.

اما در همین حال، رییس دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی در جمع خبرنگاران با تاکید بر افزایش نیروهای مهارتی دانشگاه‌ها گفته است: باید در انتهای برنامه پنجم توسعه ۵۰ درصد دانشجویان در محیط علمی ـ کاربردی تحصیل کنند و این رقم باید در انتهای سند چشم انداز ۱۴۰۴ به ۷۰ درصد برسد.

رییس دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی، در حالی به افزایش ۷۰درصدی دانشجویان مهارتی در محیط‌های علمی ـ کاربردی اشاره کرده است که حالا نزدیک به ۲۰ سال از تاسیس دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی گذشته، اما این دانشگاه نتوانسته است به‌حداقل اهداف اولیه اش دست یابد.

دو دهه قبل قرار بود با تاسیس دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی، بخشی از فقر نیروهای مهارتی در دانشگاه‌های کشور جبران شود، اما حالا به گفته خود رییس دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی، این دانشگاه نتوانسته به اهداف اولیه اش همچون تربیت نیروی ماهر دانشگاهی نایل شود.

عبدالرسول پورعباس در گفت‌وگو با ایسنا، بصراحت بیان کرده است: در طول این ۲۰ سال انتظاری که از این دانشگاه در مقایسه با دانشگاه‌های علمی ـ کاربردی دیگر کشورها از جمله ایرلند و بلاروس می‌رود، برآورده نشده است.

فرهنگ تربیت دانشجویان مهارتی جا نیفتاده است

به گفته کارشناسان آموزشی، یکی از عمده موانع پیش‌روی آموزش عالی، تمرکز بیش از حد دانشگاه‌ها و استادان روی دروس تئوری و مهجور ماندن دروس عملی و کاربردی است؛ طوری که در بیشتر مراکز آموزش عالی کشور، رابطه صنعت و دانشگاه فراموش شده است و دانشجویان آموزش‌های مهارتی ضمن‌تحصیل نمی‌بینند.

برای رفع همین نقص آموزشی است که رییس دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی تاکید کرده که تا انتهای برنامه پنجم توسعه، باید نیمی از دانشجویان کشور در مراکز علمی ـ کاربردی تحصیل کنند، اما رضا روستا آزاد، رییس دانشگاه صنعتی شریف در همین رابطه به جام‌جم می‌گوید: این که نیمی از دانشجویان ما در محیط‌های علمی ـ کاربردی تحصیل کنند، ایده خوب و پسندیده‌ای است، اما نباید از یاد ببریم که در بسیاری از دانشگاه‌های کشور، فرهنگ تربیت دانشجوی مهارتی به‌وجود‌نیامده است.

وی می‌افزاید: خیلی از دانشجوهای ما ترجیح می‌دهند که کار کمتری انجام دهند، اما وجهه تحصیلی و کاریشان بالاتر باشد، اما تربیت دانشجوی مهارتی کاملا عکس این فرهنگ رایج است.

روستا آزاد با اشاره به این‌که باید این فرهنگ غلط در دانشگاه‌های کشور را تغییر دهیم، عنوان می‌کند: شمار زیادی از دانشجویان هنوز در این تصور هستند که دانشجویان مهارتی، کم هوش یا وامانده از تحصیل هستند، در صورتی که این موضوع اصلا واقعیت ندارد و در همین شرایط است که ما باید در جهت اصلاح این فرهنگ حرکت کنیم.

رییس دانشگاه صنعتی‌شریف، کمبود امکانات دانشگاهی را یکی دیگر از موانع تربیت دانشجوی مهارتی می‌داند و تصریح می‌کند: در بیشتر دانشگاه‌های ما امکانات لازم برای مهارتی‌شدن رشته‌های دانشگاهی وجود ندارد؛ همچنین معتقدم برای کاربردی شدن دروس دانشگاهی، باید به جای یک ترم کارآموزی در دانشگاه‌ها، چهار ترم کارآموزی در ترم‌های تابستان وجود داشته باشد، اما مشکل اینجاست که بسیاری از استادان ما، خودشان در سیستم‌های آموزش مهارتی درس نخوانده‌اند که حالا بخواهند به دانشجویان، آموزش‌های مهارتی بدهند.

برای مهارتی شدن مشوق می‌گذاریم

هم‌اکنون سیستم رد و بدل کردن جزوه‌های درسی، یکی از مهم‌ترین راه‌های انتقال محتوای علمی در دانشگاه‌های ایران است؛ فرهنگی که ردپای آن را می‌توان در مدارس سراسر کشور هم پیدا کرد، در چنین وضعی شاید بسیار مشکل باشد که این فرهنگ جزوه محوری را به سمت آموزش‌های مهارتی سوق‌بدهیم.

رجبعلی برزویی، معاون آموزشی دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی با تاکید بر این که باید برای مهارتی شدن آموخته‌های دانشگاهی، سیستم تشویق و پاداش بگذاریم، به جام‌جم می‌گوید: کاملا می‌پذیرم که فرهنگ تربیت دانشجوی مهارتی در دانشگاه‌های ما نهادینه نشده است، اما معتقدم برای رفع این مشکل باید مشوق‌های جذابی برای متقاضیان آموزش‌های مهارتی پیش‌بینی کرد.

وی تاکید می‌کند: امسال دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی برای مهارتی شدن دروس دانشگاهی طرحی را به دولت ارائه داده است که مطابق آن، تمام دارندگان مدارک دانشگاهی و حتی همه افراد فنی که مدرک دانشگاهی ندارند، می‌توانند در سیستم ارزشیابی نظام جامع مهارت و فناوری شرکت کنند که در این نظام جامع تلاش می‌شود به فارغ‌التحصیلان رشته‌ها و سایر شاغلان حوزه صنعت، گواهی صلاحیت کار داده شود.

برزویی با بیان این‌که این سیستم موجب می‌شود افرادی با صلاحیت احراز شغل از نیروهای غیرمهارتی شناخته شوند، توضیح می‌دهد: فرض کنید فردی که در رشته مهندسی مخابرات از یک دانشگاه فنی فارغ‌التحصیل شده است، برای احراز صلاحیت شغل در نظام صلاحیت حرفه‌ای شرکت می‌کند و ما توان شغلی این فرد را مطابق توان علمی و عملی‌اش می‌سنجیم؛ حال اگر این فرد بتواند گواهی صلاحیت شغلی دریافت کند، ما می‌توانیم برای او امتیازهای ویژه‌ای مثل بیمه، اولویت اشتغال، ارتقای رتبه شغلی و افزایش حقوق را در نظر بگیریم.

معاون آموزشی دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی یادآور می‌شود: اعطای چنین امتیازهایی باعث مهارتی شدن آموخته‌های فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و حتی غیر دانشگاهی می‌شود؛ البته باید بگویم که خوشبختانه این طرح مورد موافقت برخی وزرای دولت نیز قرار گرفته است و گمان می‌کنم بزودی نیز به دستگاه‌های اجرایی کشور ابلاغ شود.

وی درخصوص ضعف تدریس آموزش‌های مهارتی در دانشگاه‌ها نیز می‌گوید: برای رفع این مشکل، در حال اجرای طرح نظام خبرگی هستیم؛ یعنی می‌خواهیم به سمتی حرکت کنیم که استادکار یک درس دانشگاهی، خودش سال‌ها در محیط کار فعالیت کرده باشد و حتی اگر این استادکار دانشجویان، در زمینه کاری‌اش خیلی حرفه‌ای باشد، مدرک تحصیلی‌اش هم برایمان مهم نیست.

اما در هر حال با وجود این راهکارهایی که مسئولان دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی برای حل مشکل مهارتی نبودن نظام دانشگاهی کشور مطرح کرده‌اند، باید دید آیا این بار نظام جامع مهارت و فناوری می‌تواند به اهداف پیش‌بینی شده‌اش نایل شود یا این‌که پس از گذشت چند دهه از اجرای این‌گونه طرح‌ها، شاهد خواهیم بود که همچنان جامعه دانشگاهی کشور در فقر نیروهای مهارتی به سر می‌برد.

امین جلالوند – ‌گروه جامعه


jamejamonline.ir – 22 – RSS Version

نظرتان را در مورد مطلب فوق بنویسید. نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.