همواره در طی سال های اخیر بحث بر سر حمایت از تولید و تولید کننده سرلوحه کار مسئولین و متولیان و همچنین نمایندگان مردم در خانه ملت بوده است و این موضوع از حاشیه وارد صحن علنی مجلس هم شد .مدت زمانی است که طرح انتزاع کشاورز را در انتظار قرار داده چرا که خاصیت این طرح نوعی حمایت از تولید است .وزارت جهاد کشاورزی درست است که در تنظیم بازار اعتبارات ، تسهیلات ، امکانات ، الزامات و قانون مربوط به بازار دخالتی ندارد ولی قطعا هرگاه خسارتی به ویژه در مورد واردات محصولات کشاورزی متوجه این بخش و کشاورزان شود از طریق دولت پیگیری خواهد کرد و از کشاورز و تولیدش ، پشتیبانی های لازم را انجام می دهد .چراکه این بخش به عنوان شریان اصلی در امر تولید و توسعه اقتصاد کشور یکی از پشتوانه های اصلی بشمار می رود و از این رو این وزارتخانه پیوسته در تلاش است که از تولید کننده و تولید حمایت کند .
به گزارش خبرگزاری کشاورزی ایران/ایانا، به نظر میرسد با تصویب طرح انتزاع اگر وزارت جهاد کشاورزی جانب اعتدال را رعایت کند و اختیارات و اعتبارات این طرح به همراه وظایفش به این وزارتخانه ملحق شود توانایی اداره بازار محصولات کشاورزی را خواهد داشت. کما اینکه بازار محصولات از ثبات قیمتی برخوردار خواهد شد.نگرانی برخی از مسئولان و کارشناسان از این است که آیا وزارت جهاد کشاورزی توانایی و تخصص انجام این وظیفه مهم را دارد ؟ در واقع با توجه به اینکه ذات وزارت تجارت تامین نیاز بازار است قاطبه سیاستها تاکنون در راستای حمایت از بازار مصرف صورت گرفته و تولید و تولیدکننده که نقش اساسی در تامین امنیت غذایی و سلامت مردم داشتهاند، نادیده گرفته شده است و البته مصرفکنندگان هم از قیمتها و نوسان بازار مواد غذایی و کشاورزی رضایت چندانی ندارند.
به طور یکپارچه یک وزارتخانه پاسخگوی مردم، پاسخگوی متولیان و دستگاه های بالا دست است و همان وزارتخانهای که مسئولیت تولید را دارد مسئولیت سیاستگذاری و برنامهریزی تجارت را داشته باشد و این به نفع تولید ملی محسوب می شود و قاعدتاً کمک می کند که ما در بازارهای جهانی شرایط بهتری پیدا بکنیم، این استدلال در مورد هم نشینی تولید کشاورزی و تجارت کشاورزی هم مطرح است و این دو حوزه باید به طریق اولی در کنار هم قرار بگیرند.سود حاصل از تولید در بخش کشاورزی به جیب تولیدکننده نمیرود و مصرفکننده نیز قیمت بالایی بابت این محصولات میپردازد که وزارت جهاد کشاورزی این شرایط نامساعد را ناشی از نداشتن ابزار مناسب برای اداره بازار میداند و وزارت تجارت نیز توپ مشکلات را در زمین تولید میاندازد.
** حمایت از تولید کننده یا واسطه گر
آشفتگی بازار را باید هرچه سریعتر از بین برد . تولید در کنار آرامش می تواند با گذر از سختی ها و نارسایی ها خود را همچنان پابرجا نگه دارد .نارضایتی تولیدکننده و مصرفکننده از بازار محصولات کشاورزی انکارناپذیر است و وضعیت بد موجود نشانگر این است که وزارت تجارت نتوانسته به خوبی بازار این محصولات را اداره کند که آشفتگی و نوسان بازار نهادههای دام و طیور طی ماههای گذشته، واردات بیرویه میوه و همزمانی آن با برداشت داخلی و روی درخت ماندن محصولات باغی، افت قیمت تخممرغ در نیمی از سال به گونهای که مرغدار در هر کیلو هزار تومان زیان میپردازد و در نیمی دیگر از سال که با افزایش تقاضای مصرف مواجه میشود. در این میان بسیاری از تولیدکنندگان بخش کشاورزی و کارشناسان این بخش معتقدند با تصویب طرح انتزاع وظایف بازرگانی بخش کشاورزی از وزارت تجارت و الحاق آن به وزارت متولی تولید که اکنون در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است ، میتواند پایانبخش مشکلات پس از تولید باشد .
حوزه مسئولیت و وظایف جهادکشاورزی گسترده و دارای ابعاد مختلفی است. بدون توجه به آن و نگاه یک بعدی به این مسئله مهم می تواند منافع کل آن به مخاطره بیندازد و لذا به دور از تعصبات و نفع یک حوزه، بایستی تدابیری علمی و منطقی با رضایت ذینفعان اندیشیده شود تا با حداکثر هماهنگی و یکپارچگی کامل زنجیره، به شکوفایی و توسعه کل زنجیره منجر گردد. همانگونه که اغلب مسئولان اذعان دارند رانتها و انحصارهایی در بازار بخش کشاورزی وجود دارد که ضربه آن را بخش تولید و مصرف متحمل میشوند و این عوامل باعث شده برخی در مقابل جداسازی وظایف کشاورزی از بازرگانی مقاومت کنند.از سوی دیگر نگرانی برخی از مسئولان و کارشناسان از این است که آیا وزارت جهاد کشاورزی قادربه انجام این وظیفه مهم را دارد ؟
تولیدکنندگان تاکنون از نبود زنجیره تولید تا مصرف رنج بسیاری بردهاند، اگر وزارت کشاورزی حمایت از تولید را در دستور کار خود لحاظ کند باید دست واسطهها و دلالان را که میلیاردی از شبکه توزیع سود میبرند، کوتاه کند لذا مصرفکنندگان هم از این شرایط منتفع میشوند و دیگر شاهد افزایش چندین برابری قیمت محصولات نخواهند بود و تولید پایدار میماند.از سوی دیگر تولیدکنندگان برای داشتن مشتری و افزایش سرانه مصرف محصولات خود هیچ گاه خواهان گرانی محصول نیستند و با توجه به وابستگی سود خوشان به منافع مصرفکننده دنبال افزایش تقاضای بازار مصرف هستند لذا ملاحظات مصرفکننده را هم در نظر دارند در حالی که سیستم دلالی فعلی هیچ نفع و نگرانی برای تولید و مصرف ندارد.
** رسیدگی به اوضاع و احوال کشاورزان
بحث رسیدگی به اوضاع و احوال کشاورزان و تولید کنندگان بخش کشاورزی ، یکی از معیارهای اصلی برای ارتقای بخش تولید و صادرات می باشد .آخرین نظرات کارشناسی مرکز پژوهشهای مجلس درباره طرح انتزاع وظایف کشاورزی از وزارت بازرگانی اعلام شده است وزارت صنعت، معدن و تجارت تحتالشعاع صنایع بزرگ و عمده و تشکلهای کارگری قادر به توسعه نظاممند صنایع کشاورزی و تبدیلی نیست. از سوی دیگر ماهیت صنایع کشاورزی و روستایی با صنایع غیرکشاورزی متفاوت است و دستگاهی میتواند متولی صنایع کشاورزی و روستایی باشد که با ادبیات توسعه روستایی و کشاورزی آشنا بوده و زنجیره و شبکه لازم در سطح روستاها و دهستانها را داشته باشد. وزارت جهاد کشاورزی درست است که در تنظیم بازار اعتبارات ، تسهیلات ، امکانات ، الزامات و قانون مربوط به بازار هیچ دخالتی ندارد ولی به طور قطع هرگاه خسارتی به ویژه در مورد واردات محصولات کشاورزی متوجه این بخش و کشاورزان شود قطعا از طریق دولت پیگیری خواهد کرد و از کشاورز و تولیدش ، پشتیبانی های لازم را انجام می دهد .باید باز هم منتظر ماند تا نظاره گر باشیم که این بار نیز به کدام منفعت توجه بیشتری می شود ،تولید یا منفعت طلبان ….
انتزاع – مجلس – کنترل بازار
کشاورزی