جام جم آنلاین: «معرفت‌شناسی» عنوان اثری است که به قلم فیومرتون به رشته تحریر درآمده و جلال پیکانی آن را ترجمه کرده است. این کتاب سال ۱۳۹۰ توسط انتشارات حکمت به چاپ رسیده و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
نویسنده در این کتاب تلاش کرده تا برخی مسائل معرفت‌شناسی را با دقت بررسی نماید. بوضوح می‌توان دید که معرفت‌شناسی جایگاهی بنیادی در فلسفه دارد.
روشن نیست که چگونه ممکن است کسی به فلسفه یا به واسطه آن به حقیقت، علاقه‌مند گردد ولی علاقه‌ای به معرفت‌شناسی نداشته باشد.
هر ادعایی که در فلسفه مطرح می‌شود یا هر ادعای بحث‌انگیز و جالب در هر زمینه‌ای به ناچار پرسشی معرفت‌شناختی را پیش می‌کشد. این کتاب برای کسانی که هیچ آموزشی در زمینه فلسفه به طور رسمی ندیده‌اند قابل استفاده است.
نویسنده هر فصل از این کتاب را با فهرست مختصری از منابع پیشنهادی جهت مطالعه به پایان رسانده است، اما فصل‌هایی از کتاب، مقالاتی هستند که به نظر نگارنده بسیار روشن، قابل استفاده و مفیدند.
به طور کلی می‌توان گفت این کتاب متنی است نسبتا مقدماتی برای آشنایی با مهم‌ترین مباحث رایج در معرفت‌شناسی معاصر. از آنجا که مهم‌ترین دلمشغولی معرفت‌شناسان در سال‌های اخیر مقوله توجیه معرفتی است، غالب مباحث این کتاب حول همین موضوع است.
ریچارد فیومرتون، خود یکی از شاخص‌ترین معرفت‌شناسان معاصر است. نویسنده در هفت فصل این کتاب درباره موضوع معرفت‌شناسی، تحلیل شناخت، معقولیت معرفتی و ساختار آن، مبناگرایی سنتی، قرائت‌های برونی‌انگارانه مبناگرایی، توجیه استنتاجی و فرامعرفت‌شناسی و شکاکیت، به بحث و بررسی می‌پردازد.
این پرسش که آیا مفهوم شناخت شایسته است که جایگاه بنیادی را در بین مفاهیم معرفت‌شناختی به خود اختصاص دهد یا نه، کمی جای بحث دارد و نویسنده در همین زمینه به بررسی می‌پردازد.
نویسنده در فصل سوم بحث خود را معطوف به معقولیت معرفتی می‌سازد، مفهومی که به عقیده برخی برای فهم ما از شناخت بسیار مهم است. اختلافات مهمی بین فیلسوفان درباره ساختار توجیه وجود دارد. نویسنده در فصل چهار، پنج و شش به این اختلاف‌ها می‌پردازد.
وی در فصل چهار و پنج روی تبیین‌های بسیار متفاوت آنچه برخی توجیه مبنایی می‌نامند، متمرکز شده است. در فصل ششم توجیه استنتاجی مورد بررسی قرار گرفته است و در نهایت نویسنده در هفتمین فصل از کتاب نشان می‌دهد که چگونه طریقی که براساس آن به دعاوی شکاکانه پاسخ داده می‌شود شدیدا به مواضع فرامعرفت شناختی اتخاذ شده، بستگی دارد.
مریم لباف‌زادی – جام‌جم
jamejamonline.ir – 22 – RSS Version