علی حق: این گزاره از دو بعد جای بحث دارد. اول این که آیا واقعا همه گران فروشی می کنند یا این که ما داریم آرام آرام طعم واقعی شدن قیمت ها را که طراحان طرح هدفمندسازی یارانه ها، نوید داده بودند، مزمزه می کنیم؟
خلاصه اتفاقی که طی یکسال و نیم گذشته رخ داده این است:”دولت اجرای قانونی را آغاز کرده که هدفش آزادسازی قیمت ها از نرخ گذاری های دولتی و یارانه ایست.
پس در گام نخست قیمت حامل های انرژی افزایش یافته است. یعنی تنها مزیت رقابتی بسیاری از صنایع ایرانی که انرژی ارزان بود، در حال از میان رفتن است. پس هزینه تولید افزایش یافته بدون این که سایر هزینه های سربار تولید در ایران کاهش یابد. نرخ تورم هم که سیر صعودی گرفته تا نرخ بهره و دستمزد هم بالا رود. پس در کنار افزایش هزینه تامین مالی، افزایش دستمزد نیروی کار بر قیمت تمام شده تولید افزوده شده است.
از سوی دیگر نرخ ارز هم نیمه آزاد شده و بالا رفته است. بدین معنا که قیمت تمام شده مواد اولیه وارداتی افزایش یافته است. حتی اجرای برنامه اصلاح ساختار تولید به منظور کاهش مصرف انرژی نیز به دلیل افزایش نرخ ارز، پر هزینه شده است.
بدین ترتیب یارانه ها در حال رخت بربستن از اقتصاد ایران هستند. قیمت ها در حال واقعی شدن هستند، چه ما خوشمان بیاید چه نیاید. چه ما دوست داشته باشیم در عین این که یارانه نقدی می گیریم اجناس ارزان بشود، چه دوست نداشته باشیم، واقعی شدن قیمت، یعنی افزایش قیمت.
حال آیا می توان چشم بر این روند خود خواسته افزایش قیمت ها بست و یکسره همه افزایش قیمت ها را گرانفروشی دانست؟
اما بعد دوم گزاره فوق، این است که آیا در شرایط فعلی با نخریدن ما قیمت ها به سطح قبلی باز می گردد؟
زمانی که قیمت تمام شده کالاهای تولید داخل افزایش یافته است، اگر بر فرض محال همه خریدها متوقف شود و تولیدکنندگان کالاهای خود را زیر قیمت بفروشند، چه می شود؟ بدیهی است که در میان مدت همه ورشکست می شوند و همه ما هم بیکار و بی پول می شویم و دیگر قادر به هیچ نوع خریدی نخواهیم بود.
پس این راهی را که آغاز شده به این راحتی ها نمی شود، متوقف کرد. چنان که دولت هم بر اجرای فاز دوم هدفمندسازی یارانه ها تاکید بسیار دارد.
اما در آستانه آغاز این فاز بهتر است، همه با هم همانطور که بر دریافت یارانه نقدی اصرار داریم، مسوولیت گرانی هایش را هم بپذیریم و به آن تا اطلاع ثانونی عادت کنیم. دولت هم باید مسوولیت گرانفروشی ها را بپذیرد و اعتراف کند که شیوه برخورد تعزیراتی با بازار شکست خورده است یا در اجرای آن ضعف داشته است.
چه مردم، چه دولت نباید برای فرار از مسوولیت انگشت اتهام به سود گرانفروش موهومی نشانه بروند، با این کار هیچ گاه چیزی ارزان نمی شود، فقط دلخوشی آنی برای گوینده و شنونده حاصل می شود.
واقعیت های اقتصاد با طرح چنین تمثیل هایی عوض نمی شود. قیمت در بند را که آزاد کنی میل به افزایش دارد.
پی نوشتها: *به دلیل بروز برخی محدودیت ها تحت تاثیر تحریم های غرب علیه جمهوری اسلامی، تولید، افزون بر این که به دلیل افزایش هزینه های ناشی از هدفمندی یارانه ها گران شده، دشوارتر هم شده است.
** تامین کمبود بازار داخل از طریق واردات تهاتری هم به دلیل گرانی و کمبود ارز، به گرانی ها در بازار داخلی دامن زده است.
/۳۱۳۱
دانلود
خبرآنلاین