نقش مدرسه در کاهش عوارض کودکان مبتلا به صرع

صرع یک بیماری مزمن عصبی مرکزی است که روی عملکرد کودک تاثیر می گذارد. کودکان مبتلا به صرع به میزان زیادی در خطر ابتلا به مشکلات رفتاری-تکاملی قرار دارند و سطوح افزایش یافته ای از اختلالات رفتاری و شناختی مانند نوسان خلق، کاهش توجه، تحریک پذیری، پرتحرکی و مشکل در درک ریاضیات و اختلالات یادگیری در آن ها گزارش می شود.

دکتر فاطمه محرری فوق تخصص روان پزشکی اطفال و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این مطلب به خراسان می گوید: نتایج مطالعات متعددی نشان می دهد که کودکان مبتلا به صرع، مهارت های اجتماعی کمتری متناسب با سن خود دارند و فقدان مهارت های اجتماعی و از طرفی کاهش قدرت تمرکز و توجه در این کودکان باعث می شود در دستیابی به کفایت اجتماعی لازم دچار مشکل شوند.با توجه به محدودیت هایی که این بیماری برای کودکان ایجاد می کند، خانواده های آنان همیشه نگرانی های زیادی در خصوص عملکرد فرزندشان در موقعیت های مختلف اجتماعی دارند، یکی از مهم ترین این موقعیت ها، حضور در مدرسه است. دکتر محرری با بیان این که بیشتر کودکان مبتلا به صرع می توانند در کنار سایر دانش  آموزان ادامه تحصیل بدهند، تصریح می کند: البته آن دسته از کودکان مبتلا به صرع که دچار اختلال یادگیری هستند، باید در مدارس ویژه حضور یابند زیرا خود بیماری صرع و داروهای مرتبط با آن ممکن است در یادگیری کودک اختلال ایجاد کند، البته عوامل دیگر مثل کاهش توجه و تمرکز، حضور در مدرسه، کم شدن اعتماد به نفس، اضطراب و نگرانی هم می تواند باعث اختلال در یادگیری کودکان مبتلا به صرع شود. یک بار دیگر تاکید می کنیم که تعداد بسیار زیادی از این کودکان می توانند در کنار بچه های معمولی تحصیل کنند و اگر صرع آن ها کنترل شده باشد، هیچ مانعی در این امر وجود ندارد.

صرع در سیستم آموزشی

اولین نکته در مدیریت صحیح کودکان مبتلا به صرع در مدرسه، این است که یک رابطه قوی، مداوم و سالم بین مدرسه و خانه وجود داشته باشد. والدین باید اولیای مدرسه را در جریان ابتلای کودکشان به صرع قرار دهند و معلم وی بداند در هنگام وقوع تشنج چه اقداماتی باید انجام دهد. نکته ضروری این است که معلم و والدین نباید محدودیت های غیرضروری در زمینه فعالیت کودک در مدرسه ایجاد کنند و فقط محدودیت هایی که پزشک معالج درباره درس و فعالیت های فیزیکی کودک وضع کرده است باید اجرا شود.اگر دانش آموز باید در بین روز دارو مصرف کند و توان مصرف آن را دارد باید با آموزش های لازم، دریافت دارو را به عهده خود او گذاشت. اگر اولیای مدرسه این مسئولیت را می پذیرند، باید به موقع داروها را در اختیار کودک بگذارند. ممکن است دانش آموز به علت عوارض داروها مثل خواب آلودگی و گیجی در مصرف دارو تعلل کند که در این موارد می توان از پزشک معالج خواست که در صورت امکان داروها را به گونه ای تجویز کند که نیازی به مصرف دارو در طول روز نباشد.همچنین کودکان مبتلا به صرع در خصوص ورزش و فعالیت های بدنی محدودیت هایی دارند که باید معلم و مربی از آن مطلع باشند. این فوق تخصص روان پزشکی با بیان این که در مواردی که صرع کودک کنترل شود، وی می تواند همراه با دیگر همسالان در ورزش های جمعی شرکت کند می گوید: البته بهتر است از ورزش هایی که در ارتفاع یا با فاصله از زمین انجام می شود مانند ژیمناستیک و ورزش های رزمی که احتمال وارد شدن ضربه به سر وجود دارد، پرهیز شود.همچنین ورزش شنا در استخر تحت نظر مربی برای کودکی که صرع کنترل شده دارد، مجاز است ولی شنا در دریا حتی برای کودکی که صرع کنترل شده دارد، ممنوع است.

ضعف تحصیلی

علل بسیار متفاوتی برای ضعف تحصیلی کودکان مبتلا به صرع بیان شده است. دکتر محرری با اشاره به این که اختلال شناختی ناشی از صرع، گیجی و خواب آلودگی ناشی از مصرف داروهای ضدصرع، ضعف توجه و تمرکز، اضطراب و استرس و تنفر از مدرسه از مهم ترین دلایل ضعف تحصیلی دانش آموز مبتلا به صرع قلمداد می شود، می گوید:همه این مشکلات از طریق مشاوره تخصصی با پزشک معالج برطرف می شود و والدین باید کودک را در حل آن یاری دهند. گاهی کودک به بهانه بیماری، معلم یا خانواده را فریب می دهد تا به دلیل انجام ندادن تکالیف سرزنش نشود. باید توجه داشت که کودکان مبتلا به صرع توانایی کافی برای انجام تکالیف درسی را دارند و از این نظر با کودکان معمولی تفاوتی ندارند و اگر از حمایت خانواده و معلم برخوردار باشند و بیماری شان کنترل شده باشد، می توانند تکالیف خود را انجام دهند. این کودکان قادر به گذراندن و شرکت در امتحانات هستند و اگر حملات صرع کاملاً کنترل نشده، وضعیت و شرایط جلسه امتحان با مشورت پزشک ارائه و به اولیای مدرسه توضیح داده می شود.ضروری است درباره داروهای ضدتشنج، به ویژه عوارض جانبی آن ها از سوی خانواده اطلاعات کافی به معلم داده شود تا معلم فرصت بیشتر و آموزش دقیق تری را به کودک مبتلا به صرع اختصاص و ارائه دهد اما با وجود رعایت تمام شرایط مذکور و مشاوره با پزشک، همیشه احتمال وقوع حمله در مدرسه برای یک کودک مبتلا به صرع وجود دارد.


تشنج در مدرسه

این فوق تخصص روان پزشکی اطفال ادامه می دهد: وقتی حمله تشنج در مدرسه برای کودک مبتلا رخ دهد، تمام بچه ها تحت تاثیر قرار می گیرند. ممکن است بترسند و از این که همکلاسی آن ها دچار این وضعیت حاد شده است، مضطرب شوند. در این مواقع ضروری است اطلاعات منطبق بر واقعیت و متناسب با سن دانش آموزان در اختیار آن ها قرار گیرد. در گام اول باید به دانش آموزان اطمینان داد که این حمله برای بقیه خطری ندارد و خطری آن ها را تهدید نمی کند. معلم که از قبل آموزش دیده باید آن چه را اتفاق افتاده، برای آن ها توضیح دهد و به سوالات بچه ها پاسخ دهد تا اضطراب آن ها باعث دوری و کناره گیری از کودک مبتلا نشود. به هنگام روبه رو شدن با حمله تشنج در مدرسه توصیه می شود ابتدا معلم با خونسردی و آرامش و ضمن کنترل هیجانات خود و دیگر دانش آموزان به آن ها اطمینان دهد که همکلاسی آن ها به زودی پس از توقف حمله بهبود پیدا می کند و این حمله اختیاری نیست. سپس کودک را به آرامی روی زمین بخوابانند و چیزی صاف و نرم زیر سر وی قرار دهند. تا حد امکان کودک را به پهلو بچرخانند تا راه هوایی او تمیز بماند و ترشحات از دهان خارج شود. از باز کردن دهان کودک با فشار و نگه داشتن زبان وی باید پرهیز کرد همچنین نباید به هیچ عنوان مایعات در دهان وی ریخت. البته پس از رفع حمله، مصرف مایعات اشکالی ندارد. همچنین نباید اطرافیان با محکم نگه داشتن بدن کودک سعی در کنترل حمله تشنج داشته باشند. پس از رفع حمله بهتر است کودک تا به دست آوردن هوشیاری کامل به اتاق استراحت در مدرسه هدایت شود و سپس می تواند در کلاس حضور یابد.

ضرورت مصرف صحیح و به موقع دارو

نکته این جاست که با مصرف منظم داروها حملات تشنج به میزان بسیار زیادی در کودکان کنترل می شود. داروها ممکن است چند بار در روز مصرف شود و ضروری است که به موقع مصرف شود تا بهترین تاثیر را بگذارد. بنابراین مصرف صحیح و به موقع داروها در کنترل صرعو کاهش حملات تشنج بسیار مهم است و نظارت والدین و معلم در این امر بسیار ضروری است. اگر قرار است کودک در مدرسه دارو مصرف کند، باید دارو در اختیار معلم یا مربی او باشد و وی به طور مرتب دارو را سر وقت به کودک بدهد. بنابراین ارائه به موقع دارو به کودک مسئولیت بزرگی است که گاهی به دوش معلم قرار می گیرد و اگر وی می پذیرد، آن را به درستی انجام می دهد.

 

صرع به عقب ماندگی ذهنی منجر نمی شود

بیماری صرع، منجر به عقب ماندگی ذهنی نمی شود و بیشتر کودکان مبتلا به صرع از نظر توانایی های ذهنی و عقلی مشابه سایر کودکان هستند و ضریب هوشی طبیعی دارند.

دکتر فاطمه محرری فوق تخصص روان پزشکی اطفال با بیان این مطلب به خراسان می گوید: به همین دلیل پیشرفت تحصیلی در بیشتر این کودکان طبیعی و همراه با سایر کودکان است و والدین نباید در این خصوص نگران باشند. اما گاهی کودک مبتلا به صرع با وجود داشتن هوش طبیعی، عملکرد پایین تری نسبت به همسالان خود دارد. در این صورت باید به عوارض برخی داروهای ضدصرع مثل کاهش توجه و تمرکز،تشنجات تشخیص داده نشده و نبود تمرکز حواس به هنگام آن توجه کرد. بهتر است این موارد توسط پزشک معالج بررسی و در صورت نیاز دارو تعویض شود.

 

 

خراسان/ شماره انتشار ۱۸۲۲۶

نظرتان را در مورد مطلب فوق بنویسید. نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.