نمایشنامه‌ تاریخی، مستلزم تحلیل منطقی از تاریخ است

به گزارش تفسیری خبرنگار تئاتر هنرآنلاین، دومین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی سومین جشنواره تئاتر مالکدلان، عصر روز گذشته با سخنرانی امیرکاووس بالازاده، مدرس تئاتر درباره بهره‌گیری از تاریخ اسلام برای نگارش نمایشنامه‌های دینی در سالن کنفرانس تئاتر شهر برگزار شد.

بالازاده در ابتدا به تعریفی کلی از مفهوم تاریخ پرداخت و گفت: در مقوله نمایشنامه‌نویسی باید دید که نگاه هنرمند به تاریخ از آغاز تاکنون چگونه بوده است.

وی با اشاره به اینکه پیش از آن باید دید نگاه مسلمین به تاریخ چگونه بوده است تصریح نمود: در جواب اینکه مسلمانان به تاریخ به دیده عبرت نگریسته و خواهند نگریست و از این دیدگاه درصدد می باشند تا اشتباهاتی که در گذشته بروز کرده است را دیگر تکرار نکنند می توان این نگاه را تحلیل نمود.

بالازاده ادامه داد: با این نگاه که البته قرآن نیز به آن تأکید دارد تاریخ یک علم محسوب می‌شود چرا که رجوع به آن را به جهت عبرت‌آموزی الزامی می‌داند اما اینجا باید به این مسئله پرداخت که یک هنرمند الزاماً نگاهش به تاریخ علمی نمی باشد و تنها یک موضوع تاریخی را دستمایه کار خود قرار می‌دهد و آن را آمیخته با خیالات خود کرده و محصول بدست آمده از یک فرایند هنری چیزی صد در صد منطبق بر تاریخ نمی باشد بلکه تاریخ تنها بستری به وجود آورده است که هنرمند بتواند در آن حرف و عقاید خود را با مخاطب در میان بگذارد.

وی درباره راهکارهای نگارش نمایشنامه تاریخی توضیح داد: اگر کسی بخواهد یک نمایشنامه بر مبنای تاریخ خلق نماید باید علاوه بر نگاه جدی، تحلیل جدی و منطقی نیز نسبت به آن دوره تاریخی داشته باشد و در غیر اینصورت اثر او بدون تعمق، اثرگذاری مؤثر خود را نخواهد داشت و از این منظر است که به گمان من برای نگارش یک نمایشنامه تاریخی و دینی باید مطالعه، تحلیل علمی و ذوق و سلیقه هنری را در کار هم به کار برد.

این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه برای پرداخت صحیح و اصولی نمایشی نسبت به تاریخ اسلام باید دیدگاه خود را محدود کرد گفت: لذا اولین مؤلفه برای نگارش موثق و صحیح نمایشنامه دینی داشتن نگاه شیعی به وقایع تاریخ دین است.

بالازاده گفت: به عنوان مثال نمایشنامه نویسان می‌توانند در مورد جنگ صفین نمایشنامه‌هایی را با محوریت شخصیت پرظرفیتی همچون عمار یاسر خلق کنند؛ شخصیتی که از صحابه پیامبر بود و از ایشان روایت شده است که به دست گروه طاغیان کشته خواهد شد و وقتی در جنگ صفین به شهادت رسید برای بسیاری این امر محرز شد که سپاه معاویه طاغی است هر چند که معاویه کشته شدن عمار را به گردن کسی انداخت که او را به جنگ فرستاده بود.

وی ادامه داد: جنگ صفین و ماجرای حکمیت زمینه را برای وقوع جنگ نهروان و کینه‌توزی بعضی از خوارج و در نهایت ضربت خوردن و به شهادت رسیدن حضرت علی(ع) فراهم می‌کند که این زمینه تاریخی نیز به نوبه خود ویژگی‌های قابل توجهی برای خلق آثار نمایشی دارد و همین‌گونه ادامه پیدا می‌کند تا صلح امام حسن(ع) با معاویه که این مقطع تاریخی نیز برای خود ویژگی‌هایی دارد که می‌توان آن را به نحوی شایسته تبدیل به اثر نمایشی کرد.

این مدرس تئاتر در پایان افزود: بعد از واقعه عاشورا شاهد بیش از ۷۰ قیام هستیم که در نهایت قیام ابومسلم به فروپاشی سلسله بنی‌امیه منجر می‌شود و دلایل ناکامی هر یک از این قیام‌ها همچون قیام توابین و مختار می‌تواند دستمایه برای خلق نمایشنامه قرار گیرد.

گفتنی است، سومین جشنواره تئاتر مالکدلان به همت معاونت هنری ارشاد همزمان با آغاز اجراهای تئاتر خیابانی روز پنج‌شنبه ۱۱ آبان آغاز شده است و برپایی نشست های پژوهشی از مهمترین برنامه‌های این دوره خواهد بود.

انتهای پیام/۵۲/۵۳