نگاهی به تاریخچه “وزنه برداری در ایران”

از زمانیکه ورزش زورخانه ایی در ایران متداول گردید برای آماده سازی کشتی گیران و تقویت و پرورش عضلات آنان از سنگ(یکی از وسائل باستانی) که امروز هم مرسوم است، و وزنه هایی که به شکل گلوله های توپ به وزن های ۲۵ ، ۴۲ و ۶۶ کیلوگرم بود استفاده می گردید.

به گزارش خبرنگار سرویس ورزشی باشگاه خبرنگاران حاکیست،
در ایران
نخستین کسی که مدال المپیک را برای ایران به‌دست آورد، جعفر سلماسی بود که در بازی‌های المپیک ۱۹۴۸ لندن موفق به این کار شد. پس از او محمود نامجو در مسابقات جهانی وزنه‌برداری سال ۱۹۴۹ در لاهه موفق به کسب مدال شد. از آن پس این رشته در ایران مورد توجه قرار گرفت و تبدیل به یک ورزش ملی شد.

همان گونه که بسیاری از علاقه مندان به ورزش و به ویژه وزنه برداری می دانند، دوپینگی شدن ۹ نفر از اعضای اصلی تیم ملی وزنه برداری سال پیش در آستانه مسابقه های جهانی سال ۲۰۰۶ نه تنها بدترین اتفاق تاریخ ورزش ایران محسوب می شد، بلکه در هیچ کجای دنیا هم سابقه نداشت که ۹۰ درصد یک تیم ملی با چنین مشکلی مواجه شوند. از طرفی دیگر وقتی از موضوع آبروی رفته ایران در مجامع بین المللی می گذریم، نکته یی که عمق فاجعه را برای ایران نشان می دهد، این بود که همه وزنه برداری ملی ایران معطوف به همان تعدادی بود که در اردو بودند و وزنه برداری ایران پس از آن فاجعه هیچ پشتوانه یی نداشت.

در این شرایط بود که بسیاری از کارشناسان در آن زمان وزنه برداری ایران را به زمینی سوخته تعبیر می کردند که کشت دوباره در این زمین بسیار سخت بود چرا که همه این زمین را خاکستر آن آتش بزرگ فرا گرفته بود. اما وزنه برداری ایران که روزی زیباترین وجهه را میان رشته های ورزشی داشت و در هر میدانی آبروی ایران را حفظ می کرد، این بار ضربه سختی خورده بود که جبران آن به زمان زیادی نیاز داشت.

با وجود این اکنون که یک سال از آن ماجرا گذشته، وضعیت کلی وزنه برداری ایران با تلاش هایی که در اثر وحدت همه اجزا صورت گرفته مثمر ثمر بوده و در همین یک سال گذشته جوانه هایی از امید در همین زمین خاکستری به وجود آمده است.

وزنه برداری ایران طی یک سال گذشته پس از یک سازماندهی مجدد و پس از خارج شدن از شوک بزرگ آن فاجعه، با نیروی جدیدی دوباره شروع به فعالیت کرد. البته الحق نباید در این میان از زحمات بهرام افشارزاده لیدر این گروه چشم پوشی کرد که حتی تعطیلاتش را هم به وزنه برداری اختصاص می داد. در این شرایط مسابقه های قهرمانی آسیا در سال جاری نخستین مسابقه یی بود که تیم ایران به صورت کامل در آن شرکت کرد و کسب تک مدال هایی در اوزان مختلف نشان داد که وزنه برداری ایران زنده است.

همین تک مدال ها، هرچند اندک و کم تعداد، بارقه های امید را در اذهان به وجود می آورد که می شود باز هم به وزنه برداری به عنوان یک ورزش پرافتخار امیدوار بود. پس از آن تک مدال های بزرگسالان در آسیا، نوبت به مسابقه های جوانان جهان رسید. در آن ماه ها تیم جوانان ایران به قدری خالی بود که حتی برخی مسوولان فدراسیون قصد داشتند وزنه برداری به مسابقه های جمهوری چک اعزام نکنند، اما با اعزام دو وزنه بردار جوان، ایران خواست حضورش را در مسابقه های بین المللی تداوم بخشد.

البته با خوش شانسی تمام و همت تیم ایران، این حضور مصلحتی با مدال برنز نواب نصیرشلال هم همراه بود.

مدالی که شاید مسوولان پیش از اعزام حتی فکرش را هم نمی کردند. این مدال هم تاثیر بسزایی در بازگشت دوباره وزنه برداری به میادین جهانی داشت. البته قبول داریم که شاید کسب این مدال های برنز و تک مدال های آسیایی، برای وزنه برداری ایران که افتخارهای بسیار زیادی دارد، کم ارزش بنماید، اما نکته اینجا است که این مدال ها در زمانی کسب شده که هیچ کس توقع کسب آن را نداشته و این موضوع را می توان «رویش در زمین خاکستری» محسوب کرد؛ رویشی که ما را نسبت به آینده امیدوار می کند.

تاریخچه پیدایش وزنه برداری در ایران

از زمانیکه ورزش زورخانه ایی در ایران متداول گردید برای آماده سازی کشتی گیران و تقویت و پرورش عضلات آنان از سنگ(یکی از وسائل باستانی) که امروز هم مرسوم است، و وزنه هایی که به شکل گلوله های توپ به وزن های ۲۵ ، ۴۲  و ۶۶ کیلوگرم بود استفاده می گردید

بنا بر صحبت های اکثر پیشکسوتان نیز بعضی از پهلوانان قدیم مانند حسام، علاقه مفرطی برای بلند کردن وزنه های سنگین داشتند و تمایل بسیار زیادی نشان می دادند . این عمل از دو جهت مورد استقبال پهلوانان بود؛ اولا حرکتی نمایشی در جهت نشان دادن قدرت و ثانیا در جهت پرورش و قدرت عضلات استفاده می شد امامتاسفانه چون این اوزان ثابت بودند نمی توانستند تغییری در آن ایجاد کنند .

در سال ۱۳۰۲ امان ا… پادگرنی که تحصیلاتش را در خارج از کشور به اتمام رسانده بود به تبریز آمد و در مدت ۸ سال اقامت در آن شهر به تاسیس باشگاه اختصاصی و همچنین تعلیم وزنه برداری در مدارس و ارتش پرداخت. از آنجایی که وی کارشناس در ژیمناستیک و وزنه برداری بود با استفاده از دیفرانسیل اتومبیل هالتر هایی با اوزان مختلف ساخت و بوسیله آنها به تعلیم وزنه برداری پرداخت. در همین حین بود در باشگاه ایران تبریز هالترهای ریخته گری شده و صفحه ای ساخته شد تا در دسترس علاقمندان این رشته قرار گیرد.

در سال ۱۳۱۰ پادگرنی به تهران آمد و در دانشکده افسری به تعلیم ورزش مشغول شد. حدود دو سال بعد عبدالله نادری به همراه چند تن از دوستان خود میل هالتر و صفحه خارجی تهیه کردند( در همین زمان بود که با کپی برداری از هالتر و وزنه های اروپا هالتری که وزنه در آن می چرخید و ثابت نبود ابداع شد) و در منزل به تمرین وزنه برداری مشغول شدند تا اینکه در سال ۱۳۱۷ نادری به وسیله همایونی، مدیر مسابقه های اداره تربیت بدنی به پادگرنی معرفی شد تا به کمک هم اولین اقدامات زیر بنایی این رشته را بردارند.

(اولین هالتر و وزنه خارجی در حدود سال ۱۳۱۰ و توسط نادری به وزن ۱۱۰ پوند از هند به ایران آمد.

از جمله افرادی که توانست گامهای موثری را برای ایجاد مسابقه های رسمی این رشته در سطح داخلی بردارد باید به ابوالفضل صدری اشاره کرد که با رایزنیهای فراوان شرایط و زمینه این کار را مهیا کرد. وی با تلاش خود و کمک نادری و پادگرنی توانست در سال ۱۳۱۸ استارت برگزاری این رقابتها را در سطح کشوری بزند.

از سال ۱۳۱۸ تا ۱۳۲۱ سرپرستی این رشته ورزشی به عهده پادگرنی و آموزش و تعلیمات نیز زیر نظر ناردی اعمال می شد.

از سال ۱۳۲۱ تا ۱۳۲۵ سرپرستی مستقیم این رشته به عهده نادری گذاشته شد و برای اولین بار در کشور هیات وزنه برداری ایران در سال ۱۳۲۵ مرکب از پادگرنی، نادری، حسین عشقی و ناصر خموش تشکیل شد .

در سال ۱۳۲۵ هسته اصلی فدراسیونها که کپی برداری از سیستم ورزش کشورهای توسعه یافته بود در ایران پی ریزی شد که مهندس حسین صادقی به عنوان اولین رئیس فدراسیون کشور منصوب شد. وی تا سال ۱۳۳۲ در این پست ماند و حتی توانست معاونت فدراسیون بین المللی را نیز بدست آورد.

(تا پیش از وی کمیته ها و گروههایی متخصص کار را برعهده داشتند که می توان به خود پادگرنی و نادری اشاره کرد.آنها سرپرست رشته به حساب می آمدند)

وی در سال ۱۳۳۲ به ایتالیا رفت و احمد علی ابتهاج به جای وی عهده دار مسئولیت فدراسیون شد. در سال ۱۳۳۳ فتح الله امیر علایی جایگزین وی شد و در سال ۱۳۳۴ عبدالمجید بختیار مسئولیت تام این رشته را بر دست گرفت تا با استفاده از نفوذ خود و حمایتهایی که از وی به عمل می آمد دورانی شکوفا در تاریخ این رشته به یادگار بماند. رکوردهای فراوانی طی چند سال ریاست وی شکسته شد و با توجه به همین پیشرفت وزنه برداری در ایران بود که وی توانست برای دومین بار کرسی معاونت فدراسیون جهانی را به ایران اختصاص دهد

شاید بتوان مهمترین فعالیت وی در طول ۲ سال ریاستش را پایه گذاری شالوده اساسی برای ایجاد یک فدراسیون مستقل در سطح آسیا(کنفدراسیون) و ایران را نام برد که این امر بعد از ۱۸ سال فعالیت این رشته در ایران بوقوع پیوست.

بعد از وی و در سال ۱۳۳۷ تیمسار سرتیپ مصطفی امجدی به عنوان رئیس جدید فدراسیون وزنه بردای ایران آغاز به کار کرد.در زمان تصدی وی نیز اقدامات شایسته ای از نظر کیفی و کمی به منظور کمک و پیشرفت وزنه برداری در سراسر کشور صورت گرفت که تلاشهای فراوان وی در کنگره برگزاری رقابتهای المپیک برای بدست گرفتن امور فدراسیون جهانی باعث شد تا رئیس فدراسیون جهانی وقت از کار برکنار و به جای وی جانسون به عنوان رئیس جدید انتخاب گردد.

همین تلاشها باعث گردید تا تمامی روسای فدراسیونهای آسیایی با اکثریت قاطع آراء وی را به عنوان رئیس کنفدراسیون آسیا انتخاب و معرفی نمایند. و این برای اولین بار بود که دفتر کنفدراسیون آسیا به ایران انتقال یافت.

وزنه بردای ایران از همین سال به بعد راه خود را بطور دقیق یافت و با روسای فدراسیون متععدی که تغییر می کردند فراز و نشیبهایی را نیز به همراه داشت اما قطعا می توان ۱۰ سال گذشته را تاریخ شکوفایی وزنه برداری ایران نامید.

فدراسیون فعلی با جذب نیروهایی جوان، تحصیلکرده و متخصص که اکثرا از جنس وزنه برداری نیز هستند توانست نقطه عطفی را در تاریخ وزنه برداری ایران به یادگار بگذارد.

طی ۸ سال گذشته نوار طلایی مدال آوری ملی پوشان کشورمان تحت هیچ شرایطی قطع نشده و ثانیا افتخار آفرینی وزنه برداران ایرانی به رده سنی بزرگسالان منحصر نگردد و همه ساله شاهد افتخار آفرینی نوجوانان و جوانان کشورمان درمیادین قاره ای و جهانی نیز باشیم. ضمنا در این دوره بود که وزنه برداری ایران توانست کاروان ورزشی اعزامی به المپیک سیدنی را صاحب ۲ مدال طلا کند  و برگ ذرینی را در کارنامه خود ثبت نماید.

اسامی کلیه روسای فدراسیون وزنه برداری ایران از سال ۱۳۱۸ تا ۱۳۸۵ :

امان اله پادگرنی             ۱۳۱۸ – ۱۳۲۱

عبداله نادری                 ۱۳۲۱ – ۱۳۲۵

حسین صادق                 ۱۳۲۵ – ۱۳۲۹

محمود نامجو                  ۱۳۲۹ – ۱۳۳۰

حسین صادق                 ۱۳۳۰ – ۱۳۳۲

احمد علی ابتهاج             ۱۳۳۲ – ۱۳۳۳

فتح اله امیالی                ۱۳۳۳ – ۱۳۳۴

عبدالمجید بختیار            ۱۳۳۴ – ۱۳۳۸

مصطفی امجدی              ۱۳۳۸ – ۱۳۴۱

عبدالمجید بختیار            ۱۳۴۱ – ۱۳۴۶

مهدی نجم                    ۱۳۴۶ – ۱۳۴۹

محمد حسن رهنوردی      ۱۳۴ – ۱۳۵۰

مهدی رحیمی                ۱۳۵۰ – ۱۳۵۱

علی اصغر پیروی           ۱۳۵۱ – ۱۳۵۴

مسعود برومند                ۱۳۵۴ – ۱۳۵۶

جواد کلهر                     ۱۳۵۶ – ۱۳۵۷

منوچهر برومند              ۱۳۵۸ – ۱۳۶۴

عباس علی استکی          ۱۳۶۴ – ۱۳۶۵

محمد رضا تقی وند          ۱۳۶۵ – ۱۳۶۷

سعید فائقی                     ۱۳۶۷ – ۱۳۶۸

غلام عباس زارع میرک آبادی۱۳۶۸ – ۱۳۷۲

علی مرادی                    ۱۳۷۳ – ۱۳۸۵

بهرام افشارزاده                   ۱۳۸۵


باشگاه خبرنگاران

نظرتان را در مورد مطلب فوق بنویسید. نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.