خبرگزاری آریا-آنگاه که ستاره وجود فاطمه (س) در شبانگاه ظلمانی تابید، پاکی، خوبی و مهربانی رنگ تازه ای به خود گرفت؛ سرود عشق در گوش هستی زمزمه شد و قلب پیامبر الهی روشن از نگاه پرجاذبه فاطمه و لبخند دلنشین اش گردید؛ فرشتگان الهی نجوای مهربانی و پاکی سر دادند و زن به عنوان مظهری از جمال و شکوه خداوند بر تارک تاریخ درخشید و خداوند با تولد فاطمه (س)، موهبتی بزرگ به بشریت عطا کرد تا با وجود پربرکت او، حیات بشری نورانی و روشن شود.
بیستم جمادی الثانی مصادف است با ولادت با سعادت حضرت فاطمه (س) که به عنوان روز زن و روز مادر نامگذاری شده است پس چه نیکوست که در سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا (س) از ویژگیهای بارز و مقامات عالی معنوی و روحی ایشان سخن بگویم که شخصیت برجسته و الگوی ارزنده ایشان در زندگی کوتاه و پربارش، ارزش انسانی زن را در بلندترین افق ها نشان داد و شخصیت کامل این بانوی گرامی نقطه عطفی در زندگی زنان مسلمان شد.
نویسنده در این نوشتار سعی کرده است در حد بضاعت خویش به شخصیت کامل حضرت فاطمه زهرا (س) بپردازد؛ بانویی که در حجره ای کوچک و خانه ای محقر، انسانهایی تربیت کرد که نورشان از بسیط خاک تا آن سوی افلاک و از عالم ملک تاآن سوی ملکوت اعلا می درخشد.
میلاد نور
حضرت خدیجه کبری (ع) ناامید و هراسان چشم به در دوخته بود، که ناگهان چهار زن زیبا در هاله ای از نور وارد شدند. خدیجه از آنها سئوال کرد که شما کیستید؟
من مادرت حوا، و من آسیه دوست تو، و من کلئوم خواهر موسی، و من مریم مادر عیسی آمده ایم که تو را پرستار باشیم. …فاطمه متولد شد او را با آب کوثر در طشتی بهشتی شستشو دادند و در پارچه ای سفید و عطرآگین پیچاندند … خداوند بزرگ و متعال فرشته ای را مامور کرد تا به محمد (ص) نام او را الهام کند، پدر نام وی را فاطمه (س) نهاد. سپس خداوند به او خطاب کرد که:« ای فاطمه! تو را قرین علم گردانیدم و از ناپاکی دورت کردم.»
خداوند دختر پیامبر اکرم (ص) را فاطمه نام نهاد و چه نیکو حضرت رسول (ص) به علت این نامگذاری اشاره دارند؛ دخترم برای این فاطمه نامیده شد که خداوند او و دوستدارانش را از آتش حفظ کرده است.»
حضرت فاطمه (س) در شرایطی دیده به جهان هستی گشود که پدران از سرجهل و نادانی دخترکان معصوم خود را حجاب خاک می پوشاندند، تا از طعن آشنایان در امان باشند. اما هنگامی که فاطمه (س) آن فرشته بهشتی و تندیس نور به دنیا آمد، رسول اکرم (ص) دلش پر از شادی و سرور گشت، پیامبر اکرم (ص) فاطمه زهرا (س) را گرامی می داشت و درباره اش می فرمود:« فاطمه پاره تن من است…» رسول خدا فاطمه زهرا (س) را دوست می داشت و او را «ام ابیها» می خواند.
فاطمه (س) در آغوش پرمهر مادرش خدیجه و در پرتو عنایت های بی پایان پدر، پرورش یافت و در عمر کوتاهش، فضایل و کمالات بیشماری در وی متجلی شد هربار که پیامبر با نزول وحی، برای بیان حقایقی تازه مامور می شد، فاطمه تعالیم زیبای الهی را می شنید و از سخنان پرمهر پیامبر، تفسیر هستی را فرا می گرفت. فاطمه (س)، به آیات روح نواز قرآن که بر زبان پیامبر جاری می شد، گوش جان می سپرد و آموزشهای پدر را در صحیفه دل خود می نگاشت.
القاب حضرت فاطمه (س)
دختر گرامی پیامبر (ص) نام های جاودانه و پرمعنایی دارد که هر کدام از آنها مفهوم و محتوایی ویژه دارند. واژه مقدس و پرارج ” فاطمه ” نخستین نام بلند آوازه ایشان است. امام صادق (ع) در باره این نام مبارک می فرماید : ” فاطمه در پیشگاه خدا نام های بلند و برگزیده ای دارد و از جمله آنها فاطمه است . فاطمه به این معناست که او دور از هر بدی است.” امام صادق (ع ) در جواب این سوال که چرا دختر پیامبر (ص ) زهرا نامیده شد نیز فرمود : ” زیرا هنگامی که در محراب عبادتش می ایستاد ، نور وجودش آسمانها را نورانی و روشن می ساخت . چنانکه ستارگان ، زمین را روشن می سازند .” ( بحارالانوار ، ج ۴۳، ص ۱۰)
حضرت فاطمه (س) را با القاب زهرا، صدیقه، طاهره، راضیه، مرضیه، مبارکه، بتول، و لقب های دیگری می شناسیم. اما لقب زهرا در میان این القاب از شهرت بیشتری برخوردار است. در لغت زهرا به معنای درخشنده، روشن است. امام صادق (ع) در مورد اینکه چرا فاطمه، زهرا نامیده شد، می فرمایند: «زیرا وقتی در محراب به عبادت بر می خاست برای فرشتگان آسمانی نورافشانی می کرد، همان طور که ستارگان آسمانی برای زمینان نور می فشانند.» و شاید به همین جهت است که فاطمه (س) را بیشتر با لقب زهرا می شناسیم و یاد می کنیم چرا که فاطمه (س) چهره درخشان زن مسلمان، فروغ تابناک معرفت و نمونه روشن پرهیزگاری و خداپرستی است.
برترین زن جهان از ابتدای خلقت تا روز قیامت
حضرت زهرا (س ) در جامعه ای متولد شد که فاقد عوامل مهم برای شکل گیری یک نظام ارزشمند بود. مورخان، عربستان قبل از اسلام را جامعه ای عاری از ارزشهای انسانی دانسته اند که نظام ارزشی آن مبتنی برخرافه پرستی بود زنده ماندن در پناه کشتن دیگران، فخر فروشی به یکدیگر و زنده به گور کردن دختران در نخستین لحظات حیات، به صورت ارزشهای اجتماعی شکل یافته و در جان و روح مردم آن سرزمین خانه گزیده بود. درچنین اجتماعی حضرت زهرا (س) الگوی سنت شکنی پیامبر (ص) در بی توجهی و بی حرمتی به شخصیت زنان و دختران شد. در عصری که دختران زنده به گور می شدند، دستان حضرت زهرا (س) بوسه گاه رسول خدا (ص) بود. فاطمه (س) برای پدر کوثر (خیر کثیر) بود و مورد توجه خاص او ، توجه پیامبر (ص) به فاطمه (س) نه فقط به خاطر مهر پدر و فرزندی که توجهی هدفمند بود. او فاطمه (س) را گرامی می داشت، تا بیانگر دیدگاه مترقی اسلام نسبت به زن باشد . رسول خدا (ص) از هر فرصتى استفاده مى کرد و شخصیت والاى فاطمه (س) را به اصحابش معرفى مى فرمود . بسیارى از فضائل فاطمه (س) از زبان افرادى نقل شده است که جزو خاندان پیامبر نبوده اند. این حقیقت نشان مى دهد که پیامبر(ص) عمداً فضائل حضرت فاطمه (س) را براى یارانش شرح مى داد تا برکات وجود آن بزرگوار را معرفى کرده و شان و منزلت والایش را در جامعه تثبیت نماید.
“سعد بن ابى وقاص” مى گوید: از پیامبر شنیدم که فرمود: ” فاطمه پاره تن من است. هرکس او را مسرور کند مرا خوشحال کرده و هر کس به او بدى کند ، به من آزار رسانده است، فاطمه عزیزترین خلق نزد من است .”
روح و جان فاطمه (س ) نیز در خانه وحی و در کنار شخصیت عظیم رسول خدا (س) با عالی ترین مفاهیم زندگی آشنا شد. هربار که پیامبر با نزول وحی به بیان حقایقی تازه مامور می شد، فاطمه (س) با درکی عمیق ، از سخنان پرحکمت پیامبر (ص) معارفی متعالی را می آموخت.
ایشان با چنین بصیرتی گسترده در عرصه خانواده و اجتماع حضور یافت. فاطمه (س) با درایت و برنامه ریزی پیوندی میان مسئولیت های خانوادگی و اجتماعی برقرار کرد . دختر رسول خدا (ص) در مسائل اجتماعی و سیاسی جامعه اسلامی، بی تفاوت نبود و جبهه حق را یاری می کرد ، به طوری که مشاور و یار نزدیک همسرش علی (ع) در مسائل اجتماعی بود . حتی در جنگ های سخت به کمک او و پدرش پیامبر (ص) می شتافت. آزاد ساختن بردگان در نظر او کاری ارزشمند بود. چنانکه روزی گردن بندی را که علی(ع) برای او خریده بود، فروخت و با پول آن برده ای خرید و آزاد کرد. پیامبر اکرم (ص) از این کار دخترش بسیار شادمان گردید و او را ستود.
فاطمه (س) پس از رحلت پیامبر تلاش برای اثبات حق و مقابله با انحراف در رهبری امت اسلامی را تکلیف خود دانست. گاهی شبها به همراه همسرش به در خانه مهاجران و انصار می رفت و وصیت پدرش مبنی بر جانشینی حضرت علی (ع) را به یادها می آورد و آنان را به دفاع از حق فرا می خواند. از ویژگیهای مهم زندگی کوتاه ، اما پربار حضرت فاطمه ، حق طلبی و حق گویی آن بانوی بزرگ در صحنه فعالیتهای اجتماعی بود . حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران ، در این مورد می فرماید: ” زندگی فاطمه زهرا ( س ) اگرچه کوتاه بود و حدود بیست سال بیشتر طول نکشید ، اما این زندگی ، از جهت مبارزه ، کار انقلابی و صبر ، درس و آموزش ، سخنرانی و دفاع از نبوت ، امامت و نظام اسلامی ، دریای پهناوری از تلاش و مبارزه و درنهایت هم شهادت است . این زندگی جهادی فاطمه زهرا است که بسیار فوق العاده و حقیقتاً بی نظیر است و یقیناً در ذهن بشر ، یک نقطه درخشان و استثنایی است.”
فاطمه (س) برتری زن را نه در رقابت کورکورانه و مخرب با مرد که در انجام درست وظایفی می دانست که نظام آفرینش برعهده زن گذاشته است . وظایفی که مردان در انجام آن ناتوانند. از این رو ایشان در جایگاه همسر و مادر، به گونه ای استثنایی درخشید و فضای خانواده را از عطر محبتش سرشار کرد. بانوی گرامی اسلام از محیط خانه و خانواده مدرسه ای بزرگ ساخت . از خانه کوچک او انسان هایی ارزشمند برخاستند. امام خمینی (ره) رهبر فقید انقلاب اسلامی ایران خانه فاطمه (س) و اهلش را اینگونه وصف می کند: ” افرادی که درخانه کوچک فاطمه تربیت شدند به لحاظ عدد چهار یا پنج نفر بودند اما درواقع ، تمام قدرت حق تعالی را متجلی کردند و خدمتهایی کردند که ما و شما و همه بشر را به اعجاب درآوردند . صلوات و سلام خداوند تعالی براین حجره محقری که جلوه گاه نور عظمت الهی است . زنی درخانه ای کوچک و محقر ، انسان هایی تربیت کرد که نورشان از بسیط خاک تا آن سوی افلاک و از عالم مُلک تا آن سوی ملکوت می درخشند .”
بدون تردید مطلوبترین سخن درباره حضرت زهرا (س) کلام پروردگار جهانیان است . قرآن کریم ، فاطمه را کوثر می خواند. کوثر یعنی خیر فراوان . آنچه فاطمه (س) را نمونه کرده ، کامل بودن او درهمه جنبه های نیک بشری است . اهمیت، تأثیر و نفوذ حضرت فاطمه (س) به خاطر فضایل، کمالات و آراستگى هاى معنوی این بانوى بزرگ است . حالات معنوى، روحیات انسانى، عادات کریمانه، رفتارهاى منطقى، گفتارهاى حکیمانه و سایر ویژگى هاى برجسته این بانوى بزرگ از او یک اسوه حسنه ساخته است . مقام معنوی دختر گرامی حضرت محمد (ص) تا آنجا برجسته است که ملائکه خداوند با او سخن می گفتند و او را برترین زن جهان از ابتدای خلقت تا روز قیامت می خواندند.
در نگاه فاطمه (س)
در نگاه حضرت فاطمه (س )، یک انسان کامل، جهانی را ترسیم می کند که درآن انسان دارای استعداد و توان فراوان برای پرواز بسوی قله های کمال است و برخلاف دیدگاه هاکسلی، انسان در جهان مطلوب حضرت فاطمه (س ) چون ماشینی بی هدف و بی اراده نیست؛ حضرت فاطمه (س) انسان را موجودی متعالی معرفی می کند و عشق، ایمان، تلاش و معرفت را زینت وجود او می داند او با آراسته شدن به فضایل، از دنیای مادی و مجازی بالاتر می رود و اوج می گیرد؛ فاطمه (س) به انسان می آموزد که محبت بورزد، گذشت کند، همنوعان خود را یاری کند و جوانمردی را پیشه خود سازد و از بی تفاوتی و سستی و تقلید کورکورانه پرهیز نماید.
در نگاه حضرت فاطمه (س)، حضور زن در خانه و نقش او در خانواده نه تنها او را از جامعه و رشد اجتماعی باز نمی دارد، بلکه اساس جامعه و آینده ای بهتر را به دستان او می سپارد فاطمه (س) تاکید دارد که زن استعدادهایش را شکوفا کند و به صورت انسانی کامل حضور یابد انسانی که هویت خود را در پیوستن به خالق هستی که منبع نور و زیبایی است، ببیند و با نیرو گرفتن از او به جامعه و بشریت خدمت کند و به اندازه توان خود انسانهایی کارآمد و صالح را پرورش دهد.
نکته مهمی که در زندگی حضرت فاطمه (س ) بسیار نمود پیدا می کند این است که آن حضرت با ویژگی های بارز معنوی و شخصیتی، به اصول متعارفی چون همسرداری و تربیت فرزند و سایر واقعیتهای زندگی فردی و اجتماعی توجه داشت. بسیاری می پندارند؛ هنگامی که از ایمان و اخلاق سخن به میان می آید، یا کسی بخواهد انسانی پاک و رستگار باشد، باید دست از دنیا بشوید اما حضرت فاطمه ( س ) با رفتار و کردار خود، نشان می دهد که دنیا محل زندگی است، ولی نباید آن را با بی تفاوتی و غفلت سپری کرد در نگاه دختر پیامبر، دنیا نردبان ترقی است، مشروط به آنکه دلبسته آن نشویم.
یادمان باشد امروز فاطمه (س) آمد تا نور معرفت را در کوچه های انسانیت بتاباند.
خبرگزاری آریا