پیوند صحنه و استودیو در رادیو تئاتر

به گزارش خبرنگار ما، رادیو تئاتر قالبی نمایشی است که در آن چند بازیگر نمایش رادیویی پشت میز می‌نشینند و از طریق میکروفن با مخاطبان حاضر در سالن و کسانی که از طریق رادیو برنامه را می‌شنوند، ارتباط برقرار می‌کنند. در این قالب یک بازیگر باید تمام حس و حالش را در صدایش بریزد و نمایش رادیویی را اجرا کند.

مهدی دهقان‌نیری، رییس مرکز هنرهای نمایشی رادیو درباره این موضوع به جام‌جم می‌گوید: ما هم دوست داریم رادیوتئاترها به‌صورت دائمی برگزار شود، اما اجرای آنها هزینه زیادی دارد و هنوز نتوانسته‌ایم مکانی را برای اجرای مداوم آنها فراهم کنیم. اما طی این سال‌ها ترویج آن یکی از برنامه‌هایمان بوده و سعی کرده‌ایم در این عرصه فرهنگسازی کنیم.

او می‌افزاید: هم اکنون ما با مشارکت نهادها و ارگان‌هایی چون سازمان فرهنگی و هنری شهرداری، خانه تئاتر، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و… رادیو تئاترها را می‌سازیم و در مناسبت‌های مختلف مانند ماه محرم اجرا می‌کنیم.

همه‌گیر شدن رادیو تئاتر

دهقان‌نیری معتقد است رادیو تئاتر هنر هشتم محسوب می‌شود و در حال حاضر همه‌گیر شده است، تا جایی که حضور پررنگی در همه جشنواره‌های تئاتری دارد.

او همچنین تاکید می‌کند: زمان آن رسیده که مسئولان و نهادهای مختلف دست به دست هم بدهند و فضا را برای فعالیت دائم رادیو تئاتر فراهم کنند.

رییس مرکز هنرهای نمایشی رادیو ادامه می‌دهد: در حال رایزنی با برخی سالن‌ها مانند سالن شهید آوینی دانشگاه تهران و تالار سوره حوزه هنری هستیم تا بتوانیم رادیو تئاتر را به صورت دائم در آنها اجرا کنیم.

او درباره فروش بلیت برای رادیو تئاترها اظهار می‌کند: طبیعی است که باید بتوان بخشی از هزینه‌ها را با فروش بلیت فراهم کرد، اما هنوز برای مردم کامل معرفی نشده و طبیعی است که برای آن هزینه نکنند. در هر صورت رادیو تئاتر در حال گسترش میان مردم است و می‌تواند به بازده مالی نیز برسد.

دهقان‌نیری در پایان سخنانش تاکید می‌کند: ما حاضریم برای نهادهایی که به ما کمک می‌کنند، تبلیغ رایگان برنامه‌هایشان را هم در رادیو نمایش پخش کنیم و به این صورت با هم تعامل داشته باشیم.

اجرای چند رادیوتئاتر در هفته دفاع مقدس

مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری هم بزودی قرار است در برگزاری رادیوتئاترها سهیم شود. رحمت امینی، مدیر این مرکز درباره این فعالیت‌ها به جام‌جم می‌گوید: از برگزاری رادیوتئاترها در حوزه هنری استقبال می‌کنیم. در هفته دفاع مقدس (اواخر شهریور) نیز چند رادیوتئاتر با همین موضوع در حوزه هنری برگزار خواهد شد.

او ادامه می‌دهد: ما می‌توانیم امکانات اجرای این برنامه را در اختیار گروه‌ها قرار دهیم اما این امکان را نداریم که به صورت دائم میزبان آنها باشیم. چون این کار یک مکان مجزا می‌خواهد و ما تنها دو سالن مهر و ماه را داریم که برای اجرای تئاتر ساخته شده‌ است و نمی‌توانیم یکی از آنها را به صورت مداوم به این کار اختصاص دهیم.

امینی می‌افزاید: باید نهادی برای حمایت دائم از رادیو تئاتر پیدا شود. چون اولین نیاز آن ساخت یک سالن دائم است و تا زمانی که این امکان فراهم نشود نمی‌توان اقدام دیگری کرد.

پیگیری ارشاد برای خانه دائم رادیوتئاتر

قادر آشنا، مدیر مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم درباره این موضوع به جام‌جم می‌گوید: امکان در نظر گرفتن مکان دائمی برای رادیوتئاترها وجود دارد. بعد از تشکیل خانه دائم تئاتر عروسکی به این موضوع هم خواهیم پرداخت.

او تاکید می‌کند: با توجه به این‌که هنرمندان پیگیر این موضوع هستند، آن را در دستور کار قرار داده و بررسی می‌کنیم، اما از زمانی که به مرکز هنرهای نمایشی آمده‌ام کارها و برنامه‌های ناتمامی وجود داشته که در حال بررسی و ساماندهی آنها هستم. به همین خاطر از هنرمندان می‌خواهم کمی صبور باشند تا یکی‌یکی به برنامه‌ها برسیم.

رادیو تئاتر راهی برای ورود خلاقیت و جسارت به تئاتر

ایوب آقاخانی، سردبیر و مجری برنامه رادیویی «دیالوگ» هم می‌گوید: رادیو و نمایش به عنوان دو رسانه فراگیر در تلفیق با یکدیگر، ویژگی‌های ممتازی پیدا می‌کنند و با استفاده از این ظرفیت می‌توان در راستای فرهنگ‌سازی عمومی در جامعه گام‌های موثری برداشت.

او می‌افزاید: با تغییر مدیریت در مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری، نوع نگرش به رخدادهای نمایشی در این نهاد فرهنگی تقویت شد و امیدوارم در سایه این همکاری بتوان در راستای معرفی رادیوتئاتر به عنوان یکی از فراگیرترین شیوه‌های اجرای نمایشی به عموم مخاطبان تئاتر گامی جدید در جامعه برداشت.

این نویسنده و کارگردان نمایش ادامه می‌دهد: آنچه نمایش امروز از آن رنج می‌برد، کمبود خلاقیت و جسارت در مسیر تولید و اجرای آثار تئاتری است و معتقدم با استفاده از ابزارهای متنوعی چون رادیو می‌توانیم در کنار تزریق عناصری مانند جسارت و خلاقیت، شاهد تولید آثار متفاوتی در بدنه اجراهای نمایشی در کشور باشیم.

او معتقد است، رادیو تئاتر می‌تواند گام مهمی در راستای ایجاد جسارت و خلاقیت در آثار نمایشی باشد.

زینب مرتضایی‌فرد ‌-‌ گروه فرهنگ و هنر