پیشنهاد اردوغان به احمدی‌نژاد برای تشکیل کمیته سه‌جانبه حل بحران سوریه

ایران > سیاست‌خارجی– گروه سیاسی:
نخستین‌بار محمد مرسی، رئیس‌جمهور مصر در حاشیه اجلاس همکاری‌های اسلامی که در مکه تشکیل شده بود پیشنهاد تشکیل گروه تماس سوریه را ارائه کرده بود؛ پیشنهادی که البته خیلی زود با استقبال ایران، ترکیه و عربستان مواجه و به چارچوبی جدید برای دستیابی به راه‌حلی متعادل و فراگیر تبدیل شد اما به‌تدریج با عدم‌حضور نماینده عربستان نشست‌های این گروه بی‌نتیجه ماند.

حالا نخست‌وزیر ترکیه گفته است که به رئیس‌جمهور ایران پیشنهاد داده تا کمیته‌ای سه‌جانبه برای حل بحران سوریه تشکیل شود. کوفی‌عنان نماینده سابق ویژه سازمان ملل در سوریه اولین‌بار به نقش تعیین‌کننده و تاثیرگذار ایران در منطقه برای حل مشکلات اشاره کرد و این در حالی است که غربی‌ها همواره خواستار کمرنگ کردن نقش ایران هستند اما این روزها همه طرف‌های درگیر در مسئله سوریه سعی در استفاده از ظرفیت‌های ایران برای پایان بخشیدن به بحران سوریه دارند و در این مسیر از همدیگر سبقت می‌گیرند.

مصر از ترکیه و ترکیه از مصر. رجب طیب اردوغان پس از اتمام اجلاس سران اکو در بازگشت از باکو به آنکارا با اشاره به دیدار خود با محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور ایران گفت که در این دیدار پیشنهاد تشکیل گروهی سه‌جانبه برای بررسی تنش‌ها در سوریه را دادیم. نخست‌وزیر ترکیه گفت که این سیستم می‌تواند از سه کشور ترکیه، مصر و ایران تشکیل شده باشد یا شامل ایران، ترکیه و روسیه باشد. اردوغان همچنین با اعلام اینکه عربستان حاضر به شرکت در نشست‌های مشترک با ایران نیست، گفت که می‌توان سیستم سه‌جانبه دیگری که در آن ترکیه، مصر و عربستان حضور داشته باشند تشکیل داد.

نخستین نشست گروه تماس

نخستین نشست گروه تماس با حضور نمایندگان ایران، مصر، ترکیه و عربستان شهریورماه در قاهره برگزار شد. در این نشست طرفین پس از بررسی دیدگاه‌ها و پیشنهادهای مطرح اعلام کردند دور بعدی گفت‌وگوها در سطح وزیران امور خارجه برگزار می‌شود. نمایندگان ایرانی حاضر در این نشست نیز از بیانیه آن حمایت کرده و از برگزاری دور بعدی مذاکرات استقبال کردند. معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه بعد از شرکت در نشست قاهره، بیانیه وزارت خارجه مصر درباره سوریه را راه‌حل متوازنی برای برون رفت از بحران سوریه دانسته بود.

حسین امیرعبداللهیان توقف فوری خشونت، حفظ وحدت سوریه، حاکمیت و تمامیت ارضی و مخالفت با هرگونه مداخله خارجی در سوریه را از نکات و محورهای مهم دستور کار مصر ذکر و بر لزوم گفت‌وگوی ملی بین دولت و معارضان تأکید کرد. اما دومین نشست گروه تماس در حاشیه شصت و هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک برگزار شد و وزیران امور خارجه ترکیه، ایران، مصر بدون حضور سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان به بررسی اوضاع سوریه پرداختند. حالا اخضرالابراهیمی نماینده سازمان ملل در امور سوریه نیز در جهت استفاده از همین ظرفیت سفرهای خود به این چهار کشور را آغاز کرد و به‌منظور گفت‌وگو با مسئولان مصری و اتحادیه عرب برای سفری سه روزه به قاهره رفت.

او پس از مصر به عربستان، ترکیه و ایران سفر کرد و در سفر به ایران از طرح جمهوری اسلامی برای برون رفت از بحران سوریه حمایت کرد. طرح جدید ایران برای حل بحران سوریه مشتمل بر طرح قبلی با لحاظ طرح شش ماده‌ای کوفی عنان و افزوده شدن دیدگاه‌ها و نظرات کشور‌های عضو گروه تماس و نیز نشست ژنو است که به گفته صالحی می‌تواند تأمین‌کننده خواسته‌های همه کشورهای درگیر در موضوع سوریه باشد و امکان دستیابی به یک توافق همه‌جانبه را فراهم آورد. براین اساس نخستین قدم برای حل بحران سوریه که در این طرح پیش‌بینی شده توقف خونریزی و خشونت است. همچنین در این طرح چارچوبی برای گفت‌وگوی معارضین و دولت سوریه ارائه شده که براساس آن مسیر مشخصی برای انتخابات آزاد و تشکیل پارلمان تا بحث انتخابات ریاست‌جمهوری و تعیین رئیس‌جمهور قانونی این کشور پیش‌بینی شده است.