چرا ارز صادرات به اتاق مبادلات نمی‌رود؟

بینا- در حالی که دولت با افتتاح مرکز مبادلات ارز چشم به دلارهای حاصل از صادرات داشت، صادرکنندگان ارائه ارز به مرکز مبادلات را به سود خود نمی دانند.حالا دولت سعی دارد تا با جلب اعتماد صادرکنندگان، از فروش ارز آنها در چهار راه استامبول جلوگیری کند. اما ظاهرا سیاست های دولت موفق نمی باش.

روز چهارشنبه پیش، نشست صادرکنندگان و دولت برای استفاده از ارز حاصل از صادرات برگزار شد و گویا بدون نتیجه هم به پایان رسیده است.

تولید نمایندگان می گویند که ارز مورد نیاز خود را به سبب طولانی بودن روند تامین ارز از مرکز مبادلات از بازار آزاد تهیه می نمایند، در نهایت مایل نمی باشند که ارز حاصل از صادرات خود را در بازار مبادلات ارز به ۲ درصد زیر قیمت بازار ارائه نمایند. این در حالی است که مرکز مبادلات ادعا می‌کند که در تامین ارز مورد نیاز تولیدکنندگان مشکلی ندارد.

چندی پیش محمدرضا نجفی‌منش عضو انجمن قطعه سازان با اشاره به طولانی بودن روند دریافت ارز از اتاق معاملات می‌گوید: تولیدکنندگان برای تامین مواد اولیه مورد نیاز خود در بعضی مواقع ناچار به تهیه ارز از بازار آزاد می باشند، در حالی که براساس قوانین تازه باید ارز حاصل از صادرات را در اتاق معاملات عرضه نمایند که این امر به ضرر تولید خواهد بود.

همچنین صمد کریمی سخنگوی اتاق مبادلات ارزی گفته بود که تعاملات لازم برای این کار در حال انجام است تا بتوان از ارز حاصل از صادرات پتروشیمی نیز برای تامین سایر مایحتاج ارزی واردات کشور استفاده نمود اما تاکنون عرضه‌ای از سوی شرکت‌های پتروشیمی در اتاق مبادلات ارزی صورت نگرفته است و آنها حتی یک دلار هم در این اتاق عرضه نکرده‌اند.

پیش از این محمدرضا بهرامن نایب رییس خانه صنعت و معدن، گفته بود که «ارزش ارزی ثبت‌سفارش‌های انجام شده در این مرکز تاکنون به یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار رسیده، اما فقط ۲۵ درصد آن از سوی مرکز مبادله تخصیص یافته است.» به نظر می‌رسد چالش بزرگ مرکز مبادلات ارزی در بخش بازگشت ارز صادراتی به این مرکز و فروش آن به واردکنندگان باشد. بخش عمده صادرات ایران مربوط به محصولات پتروشیمی و میعانات گازی است که عمده آن از طریق شرکت‌های دولتی یا نیمه دولتی تولید می‌شود.

از سوی دیگر در هفته پیش محمد رضا رحیمی، معاون اول رئیس جمهور در نشست روز ملی صادرات از عرضه نشدن ارز از سوی شرکت های پتروشیمی انتقاد نمود و گفت: «صادرکنندگان ارزشان را در چهارراه استانبول نفروشند.” او همچنین با تهدید این شرکت ها افزود: «نوبت ما هم می‌رسد!»

معاون اول رئیس جمهور در مراسم همان روز به صادرکنندگان وعده داد تا در اولین فرصت و به صورت ویژه موضوع شیوه عرضه ارز ناشی از صادرات را توسط صادرکنندگان بررسی کند.

روز چهارشنبه پیش، نشست صادرکنندگان و دولت برای استفاده از ارز حاصل از صادرات برگزار شد و گویا بدون نتیجه هم به پایان رسیده است. هفته نامه «تجارت فردا» در این باره خبر داده که «در نشست یاد شده، پیشنهاد دولت، پیمان‌سپاری ارزی بوده که در آن صادرکنندگان ملزم به فروش ارز حاصل از صادرات به دولت می‌شوند. اما نرخ فروش این ارز محل مذاکره بوده است. پیشنهاد دولت خرید ارز صادراتی با نرخ‌های اعلام شده از سوی مرکز مبادلات ارزی بوده، اما صادرکنندگان معتقد بوده‌اند که ارز حاصل از صادرات باید به نرخ توافقی خریداری شود.»

پیش از این غضنفری در حالی از تمایل بخش خصوصی برای ارائه ارز در مرکز مبادلات خبر داده بود که صادرکنندگان بارها اعلام نموده‌اند که تمایلی به پیمان سپاری ارزی ندارند. وزیر صنعت، معدن و تجارت در این خصوص گفته بود که صادر نمایندگان عنوان نموده اند که تمایلی به شکل‌گیری دوباره پیمان‌سپاری ارزی که از دهه ۷۰ در کشور آغاز شده بود، ندارند و آن را یک مانع برای صادرات فعال می‌دانند.

در حالی که وزارت صنعت، معدن و تجارت در جلسه روز چهارشنبه تلاش نموده است تا با فشار به صادرکنندگان ارز حاصل از صادرات آنها را به واردات مواد اولیه تولید اختصاص دهد تا با این کار بخشی از فشار وارده به تولیدکنندگان را کاهش دهد، خبرها حاکی از آن است که صادرکنندگان تا حدودی راضی به این کار شده‌اند اما اعلام نموده‌اند که حاضرند ارز خود را با نرخ توافقی به واردکنندگان بفروشند نه نرخ مبادله‌ای که سخنگوی مرکز مبادلات ارزی نیز این کار را غیرممکن دانسته است.

این در حالی است که بر اساس گزارش تفسیری روزنامه دنیای اقتصاد اسدالله عسگراولادی که در نشست صادرکنندگان با دولت حضور داشته در خصوص تصمیات اتخاذ شده در این جلسه گفته است: اولین تصمیم منتفی شدن پیمان سپاری بود که یک رویداد خوب است. تصمیم دوم این بود که ارز حاصل از صادرات در اختیار صادرکنندگان می‌ماند، اما به مرور و به تدریج در اتاق مبادلات ارزی عرضه می‌شود و نکته سوم این است که ارز عرضه شده از طرف صادرکنندگان با قیمت توافقی خواهد بود.

اما رییس کنفدراسیون صادرات درباره نتیجه نشست صادرکنندگان با معاون اول رییس‌جمهوری به خبرگزاری فارس گفته است: در این جلسه موضوع اظهار ارز صادرکنندگان در مقابل واردکنندگان کالا مورد بررسی قرار گرفت، اما جمع‌بندی نهایی به دست نیامده است. رضی میری با اشاره به اینکه در این جلسه به جمع‌بندی نهایی در مورد موضوع اختصاص ارز حاصل از صادرات به واردات کالا نرسیدیم، افزود: جلسه دیگری نیز قرار است در این باره تشکیل شود که البته جزئیات زمان و مکان آن هنوز مشخص نشده است.

به نظر می رسد که در جلسات آتی دولت می بایست تمهیدات موثرتری برای جلب نظر صادرکنندگان اتخاذ کند.