یک سال پس از آن که ساندارا بلوک، نام اصغر فرهادی از ایران را به عنوان برنده جایزه اسکار فیلم خارجی در کداک تیا‌تر اعلام کرد، سینمای ایران به چنان چالشی در معرفی نماینده امسال خود افتاد که سرانجام تحریم این جایزه، آب پاکی را روی دست همه ریخت و خیال همه را راحت کرد.
به گزارش «ایران ویج»، به نقل از تابناک داستان برگزیدن نماینده امسال سینمای ایران را از آن جهت پرچالش می‌خوانیم که دست هیأت انتخاب در میان تولیدات سال گذشته کاملا بسته بود و فیلمهای تولیدی که قابلیت ارائه به مراسمی چون اسکار را داشته باشند، هم به میزان انگشتان دست نمی‌رسید.
سرانجام هیأت انتخاب از میان فیلم‌ها، فیلمی را برگزید که همزمان با فیلم «جدایی…» در جشنواره شرکت کرده بود و صرفا به این دلیل که این فیلم سال گذشته در سینما‌ها اکران شده بود، آن را به عنوان نماینده ایران در اسکار معرفی کرد.
اما درباره اینکه آیا فیلم میرکریمی گزینه‌ای مناسب برای نمایندگی سینمای ما در اسکار هست یا نه، در ادامه سخن خواهیم گفت، ولی هم‌اکنون نگاهی داریم به روند تحریم مراسم اسکار که سرانجام شب گذشته خبرش رسما اعلام شد.
در آغاز هفته بود که سرانجام پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان، هیأت انتخاب نماینده سینمای ایران در اسکار ۲۰۲۴، فیلم «یه حبه قند»، ساخته رضا میرکریمی را به عنوان نماینده سینمای ما برای شرکت در هشتاد و پنجمین مراسم اسکار معرفی کرد. این خبر عصر روز یکشنبه، رسما از سوی بنیاد فارابی اعلام شد؛ اما یک روز پس از معرفی نماینده رسمی ایران در این مراسم، این جواد شمقدری، رئیس سازمان سینمایی کشورمان بود که با انتشار نامه‌ای ضمن تبریک به اعضای هیأت انتخاب نماینده سینمای ایران در اسکار ۲۰۲۴ و دست‌اندرکاران فیلم «یه حبه قند»، خواستار تحریم اسکار شد.
شمقدری در بخشی از نامه خود نوشت: «پیشنهاد می‌نمایم تا زمانی که دست‌اندرکاران آکادمی اسکار نسبت به سازندگان فیلم موهن به ساحت قدسی و ملکوتی پیامبر عظیم‌الشأن و پیامبر آخر الزمان حضرت محمد ـ صلی الله علی و آله و سلم آ واکشنی درخور شأن نشان نداده‌اند، به عنوان همدلی و همراهی با قلوب مجروح و زخم دیده یک ونیم میلیارد مسلمانان جهان و بلکه هفت و نیم میلیارد آزادگان جهان، از مشارکت سینمای ایران در این رویداد سینمایی خودداری شود. بدیهی است تحریم اسکار ۲۰۲۴ تا زمانی است که این آکادمی نسبت به این فیلم موهن واکنش مناسبی انجام دهد و خود را از سازندگان آن مبرا سازد».
این در حالی است که نامه شمقدری، واکنش‌های فراوانی را در عرصه سینمایی کشورمان برانگیخت و موافقان و مخالفان فراوانی درباره پیشنهاد او سخن گفتند.
موافقان: شرکت در مراسم اسکار حرام است
جمال شورجه از نخستین کسانی بود که به حمایت از پیشنهاد شمقدری پرداخت و تحریم اسکار را با توجه به توهین بی‌شرمانه به ساحت پیامبر گرامی اسلام لازم دانست. وی حتی تا جایی پیش رفت که فرستادن فیلم به آکادمی اسکار را حرام دانست و گفت: «رئیس جمهور نیز باید در جلسه‌ای در سازمان ملل، خواهان تحریم اسکار از سوی کشورهای اسلامی و نفرستادن فیلم به اسکار شود، زیرا تحریم اسکار، حمایت از کیان و شرف مسلمانان و اسلام است و فرستادن فیلم به اسکار حرام است. فرستادن فیلم به اسکار و تحریم آن، امری دوگانه و محال است و سینمای دلسوز و ارزش‌گرای ما به فرستادن فیلم به اسکار و حضور در این جشنواره که سردمداران آن عناد مستقیم و آشکارا ایران را دارند، نیازی ندارد و باید این موضوع را نیز به همه مجامع هنری به طور رسمی اعلام کنیم».
علیرضا سجادپور معاون فعالیت‌های سازمان سینمایی نیز عصر روز گذشته درباره نامه شمقدری توضیحاتی داد و گفت که نباید از نامه وی برداشت اشتباه شود. شمقدری صراحتا اعلام کرده‌اند که باید منتظر موضع‌گیری آکادمی بمانیم و اگر این اتفاق نیفتد، نباید فیلم را بفرستیم.
سجادپور در بخشی از این گفت‌وگو می‌گوید: «حال که تمام چهره‌های فرهنگی ـ هنری و سینمایی در ایران علیه این فیلم موضع گرفته‌اند، ما نباید با ارسال منفعلانه فیلم به اسکار به اعتراضات گسترده جهانی به این فیلم بی‌اعتنا بمانیم. پس موضع آقای شمقدری در ارسال مشروط فیلم به اسکار کاملا درست است و آکادمی اسکار، ابتدا باید نسبت خود را با این فیلم موهن روشن کند».
مخالفان: فیلم موهن ربطی به هالیوود و اسکار ندارد
اما مخالفانی که روز گذشته درباره پیشنهاد شمقدری موضع گرفتند، بیشتر از بنیاد فارابی و هیأت انتخاب فیلم بودند.
حسن نجاریان، قائم مقام بنیاد سینمایی فارابی ضمن بی‌ربط بودن فیلم موهن به آکادمی اسکار و هالیوود، به فارس گفت: «بنیاد سینمایی فارابی، یکی از اولین نهادهایی بود که تولید و پخش فیلم موهن به ساحت پیامبر اعظم (ص) را محکوم کرد. ما تحقیقاتمان را انجام دادیم و هنوز هم بر این عقیده داریم که سازنده این فیلم موهن با هالیوود هیچ ارتباطی نداشته است. اگر کوچک‌ترین ارتباطی بین این دو موضوع پیدا می‌کردیم، حتما اسکار را تحریم می‌کردیم».
امیر اسفندیاری، سخنگوی هیأت انتخاب نماینده سینمای ایران به اسکار به ایسنا گفت: «خوشحالم فیلمی به عنوان نماینده سینمای ایران به اسکار معرفی شده که حداقل در طول فیلم، ده تا پانزده بار نام مبارک حضرت رسول (ص) ذکر می‌شود».
وی در ادامه می‌گوید: «با توجه به اینکه فیلم موهن ساخته شده که حتی نامش را نمی‌توان فیلم گذاشت، مرتبط با هالیوود نیست، قرار شد ایران نماینده‌اش را معرفی کند. همان طور که رئیس جمهور محترم کشورمان به آمریکا می‌روند و از این فرصت برای دفاع از مواضع جمهوری اسلامی ایران استفاده می‌کنند، ما هم باید از فرصت‌های موجود نهایت بهره را ببریم».
سرانجام حسینی اسکار را تحریم کرد
اما همه این کش‌و‌قوس‌ها که از عصر یکشنبه با معرفی «یه حبه قند» آغاز شده بود، سرانجام عصر دیروز به موضع‌گیری قطعی حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پایان یافت.
حسینی که در کرمان و در افتتاحیه دوازدهمین جشنواره ملی و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت شرکت کرده بود، از اجماع سینماگران مبنی بر عدم حضور فیلم «یه حبه قند» خبر داد.
وی گفت: «چندی پیش، خبر اهانت یک فیلمساز آمریکایی به ساحت مقدس پیامبر (ص) را شنیدیم که متأسفانه، ساخت این فیلم اهانت‌آمیز، خشم همه مسلمانان را برانگیخت و در این بین، سینماگران ایرانی و دلسوزان فرهنگ و هنر، خشم و عصابیت خود را نسبت به ساخت و نمایش این فیلم بیان کردند؛ اما آنچه در کنار اعتراض‌های فردی به این جریان اهمیت دارد، اعلام همبستگی و بیان اعتراض به شکل جمعی است.
وزیر ارشاد در ادامه افزود: در این بین، بحث اسکار بسیار مطرح بود و صحبت‌ها و نقطه نظرهای بسیاری مبنی بر عدم حضور این فیلم در اسکار مطرح می‌شد و از آنجا که این مراسم در آمریکا برگزار می‌شود و این فیلم موهن هم یک توسط یک آمریکایی ساخته شده است، با توافق حوزه هنری به عنوان تهیه کننده این اثر سینمایی و جناب میرکریمی تصمیم گرفته شد با عدم حضور این فیلم در اسکار دنیا را آگاه به اعتراض سینماگران مسلمان ایران بکنیم».