چرا قیمت نفت در حال افزایش است

وضع قیمت نفت خام آمریکا، دبی و عمان نیز در شرایط مطلوبی قرار دارد و روسیه از فرصت تحریم نفت ایران از سوی اروپا و کاهش میزان تولید نفت در دریای شمال استفاده کرد تا هر بشکه نفت خود را با سه دلار افزایش در مقایسه با «برنت» به فروش رساند.

چرا قیمت نفت چنین وضعی را تجربه می‌کند و اتحادیه اروپا ـ بویژه منطقه یورو ـ در بدترین شرایط ممکن قرار دارند؟ چرا اوضاع اقتصادی آمریکا با نبود هیچ شاخصه‌ای برای بهبود در آینده نزدیک، چنین وضعی را دارد؟ میزان تاثیرگذاری این وضع در بازار نفت بر اقتصاد چین چقدر است؟ افزایش قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی متوقف نشده و تولید نفت جهانی حدود یک میلیون بشکه در روز افزایش یافته است و در حال حاضر کشورهای تولیدکننده نفت ـ بویژه اعضای اوپک ـ از اوضاع کنونی خرسند بوده و وضع اقتصادی خوبی را تجربه می‌کنند.

تردیدی نیست که شرایط تولید نفت در دریای شمال به‌هیچ‌وجه رضایتبخش نیست و کاهش روزانه ۷۲۰ هزار بشکه نفت را که پایین‌ترین میزان تولید نفت دریای شمال است، تجربه می‌کند. این مساله بسیار نگران‌کننده است و کشورهای اروپایی بیشترین نگرانی را دارند؛ چرا که با تحریم نفت ایران، وابستگی اروپا به نفت روسیه افزایش یافته است.

نکته بسیار مهم دیگری که در افزایش قیمت جهانی نفت موثر بوده، افزایش تقاضای جهانی نفت و فرآورده‌های نفتی بویژه بنزین و سوخت خودروها و ماشین‌های سنگین است، همچنین دیگر فرآورده‌های نفتی که برای تولید برق در بیشتر کشورهای خاورمیانه استفاده می‌شود.

حقیقت دیگری که نباید مغفول واقع شود، این است که بازار بورس در افزایش قیمت نفت این بار تاثیری نداشته و دخالت چندانی بین این دو مساله (بورس جهانی و افزایش قیمت نفت)‌ مشاهده نمی‌شود و بورس نقش حاشیه‌ای داشته است. شاید مهم‌ترین دلیل، تهدید دولت آمریکا مبنی بر دخالت در بازار بورس در صورت دخالت مجدد در افزایش قیمت نفت باشد.

ناگفته نماند کاهش نفت ایران در بازارهای جهان و جو روانی حاصل از آن،‌ نقش عمده‌ای در افزایش قیمت نفت ایفا کرد، با وجودی که عربستان سعودی تولید خود را تا ۱۰٫۱ میلیون بشکه افزایش داد و روسیه تا ۹٫۹ میلیون بشکه نفت در روز تولید و روانه بازار کرده تا بازارهای جهانی نفت به توازن رسیده و حالت آرامش به بازارهای نفتی بازگردد.

افزایش تقاضای جهانی نفت، مهم‌ترین دلیل پایین نیامدن قیمت نفت در این بازارها ارزیابی می‌شود. با وجود افزایش موجودی نفت جهانی و یافت میادین جدید نفتی، ایالات متحده آمریکا به‌دلیل افزایش قیمت بنزین خودرو بسیار نگران است.

افزایش قیمت بنزین نگرانی فراوانی برای دولت کنونی آمریکا در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ایجاد کرده است.

ممکن است دولت آمریکا مجبور شود از ذخایر استراتژیک خود برای آرام نگاه داشتن بازار سوخت ـ حتی برای عبور از انتخابات ریاست‌جمهوری و به صورت موقت ـ بهره‌برداری کند. در اینجا قدرت نفت و تاثیر مستقیم آن بر زندگی سیاسی بسیاری از کشورها و قدرت‌ها روشن می‌شود.

روزنامه الحیات – مترجم: محمدجواد گودینی