محبوبه عمیدی: به هر کجای دنیا که سر بزنید می‌توانید مردانی را ببینید که موهای سر خود را از دست داده‌اند. بیش از صدها میلیون مرد طاس در جهان زندگی می‌کنند و این در حالی است که ریزش موهای آنها با روند تکامل همراه نیست و باید از قرن‌ها پیش این فرایند که می‌تواند از جذابیت آنها بکاهد متوقف می‌شد؛ اما شاید طاس بودن بخشی از سازگاری فیزیولوژیک است یا نتایج مثبتی به همراه دارد که هنوز به طور کامل شناخته نشده است.
احتمالا پرسشی که ذهن بسیاری از این مردان را به خود مشغول می‌کند، پیدا کردن راه حلی برای توقف روند ریزش موها است؛ این پرسش برای محققان به چالشی تبدیل شده که علی‌رغم اهمیت آن از دیدگاه پزشکی، زیست‌شناسی و تکاملی تاکنون پاسخ مناسبی دریافت نکرده است. موهای سر نه‌تنها می‌توانند از سر مردان در مقابل تابش نور آفتاب محافظت کرده و حرارت سر را در فصل سرد حفظ کنند، بلکه از دیدگاه انتخاب طبیعی هم اهمیت دارند. به همین دلیل از بین نرفتن ژن‌های عامل طاسی طی نسل‌های متوالی معمایی است که تاکنون حل نشده و نیاز به فرضیه‌های تازه‌ای دارد.
به گزارش نیوساینتیست، تا سن ۳۰ سالگی روند ریزش موها در حدود ۲۵درصد از مردان آغاز شده است. اغلب این روند با کاهش موهای شقیقه آغاز شده و با ناپدید شدن این موها نقاط دیگر را نیز درگیر می‌کند. تاکنون اثر هورمون تستوسترون روی این روند اثبات شده و می‌دانیم موهایی که دور پیاز آنها حجم کمتری از این هورمون مردانه وجود داشته باشد، شانس بیشتری برای رویش مجدد دارند. از سوی دیگر موهای پشت سر که گیرنده‌های کمتری برای دریافت تستوسترون دارند، کمتر از موهای شقیقه و بالای سر تحت تأثیر تغییرات این هورمون قرار خواهند گرفت. تحقیقات نشان می‌دهد تستوسترون در بدن به دهیدروتستوسترون تبدیل خواهد شد که باعث می‌شود فولیکول‌هایی که تا به حال موهایی ضخیم و بلند تولید می‌کردند، موهایی کوتاه و کرک‌مانند ایجاد کنند که بیشتر به موی نوزادان شبیه است.
در شرایط طبیعی رشد موها با چرخه‌ای از رشد و سکون روبرو هستیم. در طول دوره رشد سلول‌های بنیادی که در ناحیه برآمدگی فولیکول‌ها قرار دارند بزرگتر شده، سلول‌های تکامل‌یافته اختصاصی رویش مو فعال‌تر می‌شوند و رشد موهای تازه آغاز می‌شود. در روند طاسی بخشی از این فرایند درست عمل نمی‌کند، مطالعات محققان دانشگاه پنسیلوانیا نشان می‌دهد این حلقه از دست رفته از سلول‌های تکامل‌یافته تشکیل شده که در فولیکول‌های مو بخش‌های طاس دیگر وجود ندارند و تنها در این بخش سلول‌های بنیادی دیده می‌شوند.
می‌دانیم که سلول‌های بنیادی می‌توانند به شکل‌های متعددی از سلول‌های تکامل‌یافته تبدیل شوند، البته اگر ژن درست فعال شود و ترکیبات پیچیده متعددی در این تغییر شکل مشارکت کنند. نکته جالب دیگری هم وجود دارد که پژوهشگران دانشگاه ییل به تازگی به آن پی برده‌اند. بررسی‌های آنها روی موش‌ها نشان می‌دهد این غده‌های چربی مجاور فولیکول‌ها هستند که سیگنال‌های اولیه برای تبدیل سلول‌های بنیادی به سلول‌های تکامل یافته را ارسال می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد لایه چربی موجود در پوست سر افراد طاس به مراتب نازک‌تر از مردان دیگر است، در حالی که لایه‌های چربی موجود در دیگر بخش‌های بدن آنها ممکن است به مراتب بیشتر باشد. علاوه بر این تجمع پروستاگلاندین D2 در بخش‌های طاس یا کم‌موی سر این مردان به مراتب بیشتر است. این ماده روی فعال شدن سلول‌های بنیادی اثر بازدارنده دارد.
سازگاری فیزیولوژیک
اگر نگاهی به طبیعت و حیات وحش بیندازیم می‌بینیم تعداد جانداران طاس در آن بسیار اندک است، از سوی دیگر هنوز کسی نمی‌داند طاسی چطور خود را در میان اجداد ما نشان داده و طی قرن‌ها خلاف جهت انتخاب طبیعی ادامه پیدا کرده و مردان بسیاری را درگیر کرده است. عده‌ای این فرضیه را مطرح می‌کنند که مردان چون ژن طاسی را از مادران خود به ارث می‌برند، روند تکامل نتوانسته آنها را در مقابل طاسی حفظ کند؛ اما امروزه می‌دانیم که چنین فرضیه‌ای صحت ندارد و آنها می‌توانند این ژن را از هر دو والد به ارث برده باشند.
عده‌ای از کارشناسان معتقدند طاسی در مردان نتایجی به دنبال داشته که باعث شده در روند تکامل این ژن‌ها حفظ شوند. این افراد معتقدند طاسی می‌تواند فرد را در نگاه جامعه بالغ و عاقل‌تر نشان دهد و باعث شود او مسن‌تر از آن چیزی که هست به نظر بیاید.
دیدگاه دیگری هم وجود دارد که طاسی را در مردان نتیجه سازگاری فیزیولوژیک آنها با شرایط تازه می‌داند. مطابق این دیدگاه طاسی باعث می‌شود پوست سر مردان در سنین میان‌سالی و بالاتر نور بیشتری را جذب کرده و حجم بیشتری از ویتامین دی در بدن آنها تولید شود که می‌تواند در برابر ظهور سرطان پروستات اثر بازدارنده داشته باشد. این دیدگاه هنوز بررسی نشده و کسی نمی‌داند در دنیای واقعی اختلاف معنی‌داری میان تعداد مردان طاس مبتلا به سرطان پروستات با دیگر همجنسان آنها وجود دارد یا نه!
۵۳۲۷۳
دانلود
خبرآنلاین