چرخش آموزش‌وپرورش به سمت تولید مدرک

از وقتی نظام ۳ ـ ۳ ـ ۶ جدی و وارد فاز اجرا شد مدارس دغدغه ثبت‌نام دانش‌آموزان ششم ابتدایی را پیدا کردند، چون هم ایجاد فضا برای دانش‌آموزانی که تا سال قبل باید به مدارس راهنمایی می‌رفتند در مدارس ابتدایی تقریبا نشدنی بود و هم تربیت معلمان مسلط به وضع جدید، کار سختی می‌نمود.

البته وزارت آموزش و پرورش در هر دو مورد، خودش را مسلط به اوضاع نشان داد و اعلام کرد که نه از بابت فضا و امکانات کم و کسری دارد و نه از لحاظ در اختیار داشتن معلمان مجرب؛ حالا بماند که در بیشتر مدارس، نمازخانه‌ها جور تشکیل کلاس ششم را می‌کشند و در بعضی نقاط نیز کانکس‌ها.

چهار مدرک در ۱۲ سال

با وجود این، آنچه که از وزارت آموزش و پرورش به گوش می‌رسد، اخبار تغییرات بی‌پایان است، به طوری که براساس اجرای طرح‌های تحولی آموزش و پرورش، این وزارتخانه در نظر دارد به دانش‌آموزان تا پایان دوره دبیرستان چهار مدرک بدهد که لازمه اعطای این مدارک نیز برقرار شدن نظام ۳ ـ ۳ ـ ۳ ـ ۳ است.

این نظام می‌گوید؛ دانش‌آموزان باید سه سال اول ابتدایی، سه سال دوم ابتدایی، سه سال اول متوسطه و سه‌سال دوم متوسطه را بگذرانند و بعد از اتمام هر دوره یک مدرک دال بر گذراندن سه سال تحصیلی را دریافت کنند.

این موضوعی است که بتازگی حمیدرضا حاجی‌بابایی، وزیر آموزش و پرورش نیز در گفت‌و‌گو با فارس آن را تائید کرده و هرچند نشان داده عزم وزارتخانه‌اش برای اجرای این طرح کاملا جزم است، اما اعلام کرده که ابتدا باید ساختمان‌های آموزشی را ساماندهی کرد به طوری که ساختمان سه سال اول ابتدایی از سه سال دوم ابتدایی جدا‌شود و پس از آن طرح ارائه مدرک به فارغ‌التحصیلان سوم ابتدایی را اجرا کرد.

هرچند سخنان وزیر، شنونده را به اجرای این طرح در زمانی دورتر از زمان حال می‌برد، اما باید پذیرفت با اوضاعی که وزارت آموزش و پرورش دارد و با بودجه‌ای که هر سال کفاف خیلی از امور را نمی‌دهد، ضرورت انجام تغییر و تحولاتی اینچنینی با انبوهی از علامت سوال مواجه می‌شود، چون اگر این وزارتخانه قصد اجرای چنین تصمیمی را دارد باید استدلال بیاورد که مثلا پنج ساله یا شش ساله بودن دوره ابتدایی چه پیامدهای منفی‌ای در سیستم آموزشی داشته که حالا نیاز است این دوره به دو دوره سه ساله تقسیم شود.

و نکته قابل توجه دیگر این‌که چه لزومی دارد پس از گذراندن هر سه سال تحصیلی یک مدرک به دانش‌آموزان اعطا شود؟ آیا این اقدام برای ایجاد انگیزه پیشرفت در دانش‌آموزان است، یا اساسا کاری تجملی و ناشی از سیاست تولید مدرک حتی برای افراد زیر دیپلم است؟

تا پیش از مطرح شدن نظام ۳ ‌ـ ۳ ‌ـ ۶، دانش‌آموزان فقط در پایان سال سوم دبیرستان و دوره یکساله پیش‌ دانشگاهی، گواهینامه پایان تحصیلات دریافت می‌کردند که همین دو مدرک، هم در زمان ورود به دانشگاه و هم در زمان کاریابی برایشان ضروری بود، اما حالا معلوم نیست مدرکی که پس از پایان دوره شش ساله ابتدایی داده می‌شود و مدرکی که قرار است پس از سوم ابتدایی به دانش‌آموزان اعطا شود قرار است در کدام مقطع از زندگی تحصیلی و شغلی‌اش سودمند باشد؟

مریم خباز – گروه جامعه