خبرگزاری آریا-دور جدید مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ پس از دو روز بحث های فشرده و سنگین، روز گذشته مطابق تقویم کاری گفتگوها، در مسکو به پایان رسید.
به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری آریا، دور جدید مذاکرات فراگیر جمهوری اسلامی ایران و نمایندگان گروه ۱+۵(روسیه ، چین ، انگلیس ، فرانسه ، آمریکا و آلمان) به میزبانی وزارت امور خارجه روسیه در مسکو برگزار شد.
تیم های مذاکره کننده ایران و گروه ۱+۵ به سرپرستی `سعید جلیلی` دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران و `کاترین اشتون` مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روزهای دوشنبه و سه شنبه در باره موضوع های پیشنهاد شده از سوی دو طرف گفت وگو کردند.
ظرف سه ماه گذشته این سومین دور مذاکراتی است که میان ایران و گروه ۵+۱ انجام شده است.
به گفته ناظران ،این دوره از مذاکرات صریح تر، جدی تر و غنی تر از همیشه انجام شد.
سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی و مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران ؛سه شنبه شب در جمع خبرنگاران با بیان اینکه نشست مسکو به گفت وگوهای جدی و طرح دیدگاه های تفصیلی ایران اختصاص داده شد، گفت: ویژگی های این دور از مذاکرات این بود که مباحث به صورت جدی تر و فراتر از همیشه مطرح شد.
در همین حال کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از ادامه مذاکرات با ایران خبر داد و اعلام کرد که این مذاکرات سوم ژوئیه در سطح کارشناسان فنی در استانبول برگزار خواهد شد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت این مذاکرات ابتدا میان کارشناسان هسته‌ای برگزار خواهد شد و سپس میان معاونان هیات‌های مذاکره‌کننده دیدار صورت خواهد گرفت و در صورت موفقیت این دیدارها، دیداری میان سعید جلیلی و او صورت خواهد گرفت.
اشتون در ادامه در باره مذاکرات مسکو افزود در جریان این مذاکرات، اولین “پاسخ جدی” را از ایران دریافت کردیم و جهت صحیح حرکت ترسیم شد تا کارشناسان، در مورد جزئیات مسایل فنی گفت و گو کنند.
اشتون تاکید کرد که انتخاب با ایران است و ما انتظار داریم که این کشور تمایل خود را برای (حل مسایل) از طریق دیپلماسی نشان دهد.
اشتون همچنین اعلام کرد که “مذاکرات مسکو، دشوار، مفصل و رک و راستی بوده اما هنوز شکاف‌های چشمگیری وجود دارند.”
براساس توافق نشست مسکو دو طرف اعلام کردند ، مذاکراتی در سطح کار شناسی حدود دو هفته دیگر بر گزار خواهد شد.
در هر حال آنچه مسلم است این جلسات باید در راستای گفت وگو و همکاری باشد و جلیلی این مسئله را مورد تاکید قرار داد وگفت که هر گونه رفتار خلاف این مسیر غیر سازنده خواهد بود و پاسخ متقابل خواهد داشت.
فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی مبتنی بر حقوق مشروع ایران و نمادی از مقاومت و پیشرفت است. براین مبنا ایران با منطقی شفاف از گفت‌وگو استقبال کرده و در نشست های استانبول؛ بغداد و مسکو نیز درباره طیف وسیعی از موضوعات از جمله همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای، پیشنهادهای جامعی ارائه کرد.
بحث محورهای اعلام شده از سوی ایران در پیشنهاد های پنجگانه مبتنی بر اعتماد سازی، شفاف سازی ، تاکید بر نابودی تسلیحات کشتار جمعی و همکاری های متعارف هسته ای است که در عین حال سایر موضوعات مرتبط با چالس های منطقه ای و بین المللی از جمله تروریسم ، مواد مخدر و مسایل منطقه را شامل می گردد و می تواند چار چوب همکاری های متقابل را تشکیل دهد.
ایران در این دوره از مذاکرات پنج زمینه اصلی را مطرح کرد که چهار مورد آن مربوط به انرژی هسته‌ای است.
در این پیشنهادها نکات اساسی مد نظر است؛از جمله آنکه ایران به شدت مخالف تسلیحات کشتار جمعی است و پیشنهاد کرده است تا از همه ظرفیت‌ها برای نیل به این هدف ؛ توسط جامعه جهانی استفاده شود. در عین حال ایران انتظار دارد حق ایران در زمینه فناوری هسته‌ای که شامل غنی‌سازی اورانیوم می‌شود به رسمیت شناخته شود. زیرا این حق موضوعی است که به طور شفاف توسط معاهده ان‌پی‌تی تعریف شده است.
ایران به عنوان امضاکننده پیمان منع گسترش جنگ افزارهای هسته ای، از حق غنی سازی اورانیوم برای مصارف صلح آمیز برخوردار است.
در اجلاس استانبول این اصول به طور ضمنی پذیرفته شد ؛ اما تحت تاثیر فشارهای آمریکا و لابی اسرائیلی- صیهونیستی که کاملا در جهت مخالف سعی در نفی این اصول دارند ؛همچنان تناقض ها و در خواست های غیر منطقی از سوی طرف های مذاکره در این زمینه وجود دارد.
گروه ١+۵ از ایران خواسته است تا غنی سازی اورانیوم تا ٢٠ درصد را متوقف و ذخیره این نوع اورانیوم را به خارج صادر کند، غنی سازی در سایت فردو در نزدیکی قم را متوقف سازد و به آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه بازرسی از مراکز مورد نظر آژانس را بدهد.
در این حال قرار است از اول ماه ژوئیه تحریم نفتی اتحادیه اروپا علیه ایران نیز به اجرا گذاشته شود.
در حالیکه فعالیت‌های هسته ای ایران با قوانین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تطابق دارد.
ایران در رابطه با خلع سلاح هسته ای نیز موضع خود را در عالی ترین سطح اعلام کرده است . آنگونه که دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران خاطرنشان کرد؛ فتوای مقام معظم رهبری فرصت بزرگی برای خلع سلاح جهانی ایجاد کرده است .
ایران در زمینه غنی سازی نیز به اژانس اطلاع داده است به سوخت ۲۰ درصدی احتیاج دارد؛ زیرا این سوخت برای ادامه فعالیت راکتور تهران که انواع رادیو داروهای مورد نیاز بیماران سرطانی را تولید می کند ضروری است ؛اما این سوخت در اختیار ایران قرار داده نشد و ایران بر اساس حقوق ان.پی.تی ؛ و با اتکا به دانشمندان خود توانست نیاز خود را تامین کند.
نشست مسکو ؛ از یک دید گاه، فرصتی برای تبیین مواضع شفاف ایران در موضوع هسته ای و سایر موضوعات مورد نظر بود ، اما از دید گاهی دیگر این نشست با راهبردهای تک بعدی غرب یعنی اصرار بر مواضع قبلی انها در خصو ص توقف غنی سازی و نادیده انگاشتن حقوق هسته ای ایران همراه بود .
در حالیکه محورهای پیشنهادی از سوی ایران در گفتگوها مبتنی بر اعتماد سازی، شفاف سازی ، از بین رفتن تسلیحات کشتار جمعی و همکاری های متعارف هسته ای است. بدیهی است نزدیک شدن دید گاهها در این زمینه ها می تواند به فرایندی منجر شود که همکاری های متقابل را شکل دهد؛ اما با این تاکید که این گفت وگوها وقتی می تواند پیشرفت داشته باشد که در فواصل بین برگزاری گفت وگوها جلسات کارشناسی نیز تشکیل شود.
به گفته سعید جلیلی در فاصله بین دو اجلاس بغداد تا مسکو ( از ۲۳ می تا ۱۸ ژوئن )ایران با ارسال پنج نامه برای طرف های مذاکره تاکید کرد که لازمه موفقیت در مذاکرات تشکیل جلسات کارشناسی است. این موضوع پیشتر نیز درنشست استانبول مطرح شده بود ؛ اما اکنون با تاخیری دو ماهه،طرف مقابل توافق کرد تا جلسات کارشناسی برگزار شود. دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران ؛ در عین حال ؛ از این تصمیم استقبال کرد و گفت که ایران آمادگی دارد در مباحث کارشناسی ؛ هم از نظر حقوقی و هم از نظر سیاسی حقانیت دیدگاه های جمهوری اسلامی را بیان کند و گفت وگوها را از حالت، “گفت وگو برای گفت وگو، خارج کند و فاصله بین دیدگاه ها را کاهش دهد.
در واقع ؛ جلسات کارشناسی این فرصت را ایجاد می کند تا مجموعه دیدگاههادر چار چوب محورهای پیشنهادی دو طرف دقیقتر بررسی شود . ازاینرو باید منتظر بود تا جلسه کارشناسان و معاونین بتواند در این خصوص نتایج قابل قبولی ارائه کند تا زمینه ی لازم برای برگزاری دور بعدی گفت وگوها فراهم شود .
بدیهی است در صورت جدی بودن طرف های مذاکره در گفتگوها و باور داشتن رویکرد اعتماد سازی، حقوق ایران در موضوع غنی سازی باید به رسمیت شناخته شود.
در هر حال مذاکرات مسکو نشان داد که غرب باید برای پیشبرد گفت‌وگوها شفاف و منطقی رفتار کند. زیرا گفتگوهای ایران و گروه پنج به علاوه در شرایطی به نتیجه برد –برد ؛ خواهد رسید که در چارچوب راهبرد “گفت و گو” – “همکاری” حرکت کند و از ادبیات تهدیدو راهبرد فشار دور شود .
در چنین شرایطی پیش بینی آینده مذاکرات دشوار است، با این حال به نظر می‌رسد در صورتی که طرف های گفتگو به مذاکرات استانبول ،بغداد و مسکو پایبند باشند ؛ می توان انتظار پیشرفت در آن را داشت ؛ اما بدیهی است مسئله ای که غرب در طول دهسال گذشته در رویکردی خصمانه و غیر منطقی بر موضو ع هسته ای ایران تحمیل کرده ، بسیار پیچیده است و نباید در یک یا چند نشست انتظار حل و فصل انرا داشت . حل چنین مسایلی نیاز به زمان ، کار کارشناسی و حرکت متقابل، هم وزن و گام به گام دارد.
از سوی دیگر ایران در مذاکرات خود با گروه ۱+۵ با منطقی شفاف پیش می‌رود؛ از گفت‌وگو استقبال می‌کند و درباره همکاری و گفت‌وگو با کشورهای مختلف درباره طیف وسیعی از موضوعات از جمله همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای، آماده است ؛ بنابر این اگر به توافقات استانبول، بغداد و مسکو احترام گذاشته شود ؛ به آینده مذاکرات می توان خوشبین بود.
خبرگزاری آریا