۳۰ هزار میلیارد تومان واگذاری صنعتی در ۷ سال

حرکت بزرگ در خصوصی سازی صنایع از اوایل دولت نهم کار خود را آغاز کرد. عملیات آزادسازی شرکت های فراوان زیرمجموعه دو سازمان توسعه ای کشور یعنی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) از مدیریت این سازمان ها در سال های ۸۴ به بعد استارت خورد. واگذاری هایی که در آن بیش از نیمی از سهام این شرکت ها به بخش خصوصی واگذار شدند. درسال اول اجرای این سیاست، از میزان ۱۶۷ میلیون و ۴۹۷ هزار و ۳۶۱ سهم واگذار شده ۳۲٫۳۱ درصد آن از سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) جدا شد و به بخش خصوصی رسید. ۲۴۶ هزار و ۸۸۶ میلیون ریال هم ارزش این واگذاری ها بوده که ۳۲٫۳۱ درصد از حجم کل واگذاری ها را شامل شده است. در سازمان توسعه و نوسازی معادن (اممیدرو) هم در نهایت در پایان سال ۸۴ ۲۷٫۷۹ درصد از واگذاری ها از این سازمان صورت گرفته تا در مجموع دو سازمان توسعه ای بیش از ۶۰ درصد کل واگذاری ها را به خود اختصاص داده باشند. ارزش واگذاری ها در ایمیدرو به بیش از ۲۱۲ هزار و ۳۸۷ میلیون ریال رسید.
این عملکرد در سال ۸۵ به اوج خود رسید به گونه ای که ۹۶ درصد واگذاری ها از این دو سازمان صورت گرفت و در مجموع نیز در کارنامه کل خصوصی سازی صنایع، این سال بهار واگذاری ها شده است. سهم ایمیدرو در این سال ۶۹٫۵ درصد و سهم ایدرو به ۲۷٫۰۷ درصد است. درآمد حاصل از این واگذاری ها برای ایمیدرو به ۲ هزار و ۵۴۲ میلیارد و ۸۶۲ میلیون ریال بالغ شد درحالیکه سهم ایدرو چیزی حدود هزار میلیارد ریال بوده است. ۱۹ درصد از سهام سیمان داراب در کنار حدود ۴ درصد فولاد مبارکه و ۵ درصد شرکت ملی مس عمده معاملات این سال را تشکیل دادند.
سال ۸۵ که اوج واگذاری ها بود کار برای واگذاری ها تقریبا تمام شد. شرکت ها برای سال های بعد به حداقل رسیده بودند. در این سال شرکت های ملی صنایع مس ایران، فولاد کرمان، فولاد مبارکه، فولاد خوزستان، فولاد خراسان، فولاد آلیاژی ایران، سیمان زابل، سیمان دشتستان، داراب و ایرالکو به ارزش ۳۳ هزار و ۵۹۰ میلیارد و ۵۴۰ میلیون ریال به فروش رفتند. بیشترین درصد از شرکت ملی مس ایران در این سال به میزان ۲۶٫۶۲ درصد و فولاد مبارکه به میزان ۲۵٫۷ درصد در اختیار بخش خصوصی قرار گرفت. در این سال در شرکت های زیرمجموعه سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران خیلی واگذاری بزرگ و قابل توجهی در مقایسه با سال های قبل رخ نداد و تنها به واگذاری ها جزیی شرکت های کوچک بسنده شد.
در سال ۸۷، سهام فولادی ها و سیمانی ها مجددا از طریق بورس و مزایده به فروش رسید. ۳۰ درصد فولاد خوزستان در این سال عرضه شد و ۴۰ درصد فولاد خراسان. اولی از طریق مزایده و دومی از کانال بورس. در این سال هم چنین ۵ درصد دیگر از سهام شرکت ملی صنایع مس ایران واگذار شد. اینها شرکت هایی بودند که در کنار بخشی از سهام سیمان هرمزگان، صنایع سیمان نهاوند، سیمان پیوند گلستان از ایمیدرو به دست سرمایه گذاران صنعتی بخش خصوصی سپرده شدند.در مجموع در این سال از شرکت های زیر مجموع ایمیدرو ۲۳ هزار و ۸۵۹ میلیارد و ۴۱۳ میلیون ریال به فروش رسید. در سال های اولیه واگذاری ها آنچنان رغبتی به واگذاری عمده سهام شرکت های پرسود در دو سازمان توسعه این کشور وجود نداشت. بیشتر رویکرد مدیران این سازمان ها آنگونه که تجزیه و تحلیل های کارشناسی نشان می داد در واگذاری شرکت های پرسود از جمله خودروسازان از زیرمجموعه های ایدرو و شرکت های فولادی و مس از شرکت های تابعه ایمیدرو تاخیر صورت می گیرد.
از زیر مجموعه های ایدرو در این سال شرکت های زیادی برای عرضه در بورس معرفی شدند که عموما هم درصد اندکی از آنان به معامله درآمد. افرانت با ۴۰ ، تراکتورسازی ایران با ۴۴٫۶ و شرکت تولید پمپ‌های بزرگ و توربین آبی با ۱۰۰ درصد بیشترین میزان سهام واگذار شده را به خود اختصاص دادند.
عرضه سهام دو شهرک صنعتی رشت و کاوه و همچنین خودروسازان از جمله واگذاری های جالب توجه این سال بود. در مجموع در این سال ارزش واگذاری های صورت گرفته در شرکت های تابعه ایدرو ۲ هزار و ۷۳۸ میلیارد و ۹۱۹ میلیون ریال شد.
اما به سال ۸۸ می رسیم جاییکه در شرکت های تابعه ایمیدرو عمده شرکتی که واگذار شد مربوط می شد که ۱۰۰ درصد سهام گروه ملی صنعتی فولاد ایران که به مبلغ حدود یک هزار و ۲۵۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون ریال به فروش رسید. هر چند از شرکت های فولاد مبارکه، اهن و فولاد غدیر، سیمان داراب، مس مزرعه و طلای ایران هم سهامی واگذار شد اما میزان سهام و ارزش مبادلات گروه صنعتی ملی فولاد پایین تر بود تا کارنامه ایمیدرو در این سال در واگذاری ها یک هزار و ۲۵۰ میلیارد و ۴۰۰ میلیون ریال رقم بخورد.
سازمان گسترش هم آماری نزدیک به ایمیدرو در این سال بر جای گذاشت هر چند تعداد شرکت هایی که سهامی از آنان عرضه شد بیشتر بود. بیشترین سهمی که به بخش خصوصی واگذار شد مربوط به شرکت مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی ایران بود که ۴۶ درصد آن به ارزش یک هزار ۴۴۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال به فروش رسید. بقیه واگذاری ها هم اصلا قابل ذکر در این جا نیست. به طوریکه از ارزش سهام ۱۷ شرکت که واگذار شدند تنها ۲۰۰ میلیارد ریال به ارزش واگذاری ها افزودند.
۴۴٫۵ درصد از سهام مخابرات ایران در این سال واگذار شد که حدود ۹۰ درصد ارزش واگذاری های سال را به خود اختصاص داد.
در سال ۸۹ هم واگذاری ها ادامه یافت به طوریکه چیزی حدود ۵ برابر سال ۸۸ ارزش سهام واگذار شده بود. در این سال ۴۰ درصد سهام فولاد اکسین خوزستان به ارزش هزار و ۶۷۵ میلیارد و ۸۰۰ میلیون ریال به فروش رفت و از شرکت ورق خودرو چهارمحال و بختیاری هم تنها ۵۵ درصد سهم در اختیار دولت باقیماند بقیه آن از طریق فرابورس عرضه شد. از شرکت ملی مس و شرکت های معدنی همچون گل گهر و چادرملو هم مقداری سهم واگذار شد. سازمان گسترش هم در این سال لیست بلندبالایی از شرکت های تابعه اش را برای عرضه معرفی کرد که از کمتر از یک درصد تا ۱۰۰ درصد از برخی از آنان واگذار شد. باارزش ترین واگذاری های صورتگرفته از آن شرکت صنایع تجهیزات نفت با ۵۲۷ هزار و ۶۲ میلیون و شرکت صنعتی و تولیدی دیزل سنگین ایران با ۲۲۷ هزار و ۲۷۳ میلیون ریال بود و به صورت ۱۰۰ درصدی به بخش خصوصی رسیدند. با این حال کل واگذاری ها در این سازمان به هفت هزار و ۹۸۳ میلیارد و ۳۰۱ میلیون ریال رسید.
۷۵۱ میلیارد و ۳۱۴ میلیون ریال ارزش واگذاری های سال گذشته ایمیدرو است. سازمان گسترش و نوسازی هم لیست بلندی از شرکت های ریز باقیمانده خود را آماده واگذاری کرد و حتی در بیشتر آن ها ۴۰ درصد به بالا سهام واگذار شد. عمده سهام واگذار شده از شرکت های تابعه این سازمان به شرکت نیمه هادی عماد با ۱۰۰ درصد واگذاری و شرکت سایپا با ۰٫۴۱ درصد واگذاری بود تا در نهایت آمار این سازمان در عدد ۵۰۲ میلیارد و ۶۱۹ میلیون ریال متوقف شود.
آمار حکایت از روند مثبت و تلاش سازمان های مرتبط برای واگذاری شرکت های دولتی مشمول اصل ۴۴ به بخش خصوصی رسید.

جدول آمار واگذاری ها از سال ۸۴ به تفکیک دو سازمان ایدرو و ایمیدرو
 

سال واگذاری

سازمان‌ها

جمع واگذاری‌ها

(میلیون ریال)

شرکت های عمده واگذار شده

۸۴

ایدرو

۲۴۶٫۸۸۴

هپکو، بازرسی مهندسی و صنعتی ایران، تکنیکان

ایمیدرو

۲۱۲٫۳۸۷

سیمان هرمزگان

۸۵

ایدرو

۲۱۵٫۳۵۲٫۹۹۸

موتورسازان تراکتورسازی، هپکو

ایمیدرو

۲٫۵۴۲٫۸۶۲

شرکت ملی مس، فولاد مبارکه

۸۶

ایدرو

۷۴۱٫۹۲۰

نیرپارس، نشرگستر صنعت سنگین، مپنا، گسترش الکترونیک ایران، صنایع هوایی ایران، شرکت ساختمانی گسترش و نوسازی صنایع ایران، ریخته گری تراکتورسازی،

ایمیدرو

۳۳٫۵۹۰٫۵۴۰

شرکت ملی مس، فولاد مبارکه، فولاد خوزستان، سیمان دشتستان، آلومینیوم ایران(ایرالکو)، فولاد خراسان

۸۷

ایدرو

۲٫۷۳۸٫۹۱۹

گسترش صنایع ریلی ایران، شهرک صنعتی رشت، مپنا، سایپا، تولید پمپ‌های بزرگ و توربین آبی، تراکتورسازی ایران، افرانت

ایمیدرو

۲۳٫۸۹۵٫۴۱۳

شرکت ملی صنایع مس، فولاد مبارکه، فولاد خوزستان(باحاشیه)، فولاد خراسان، سیمان هرمزگان، سیمان پیوند گلستان

۸۸

ایدرو

۱٫۶۶۵٫۴۹۲

شرکت مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی ایران، ماشین سازی لرستان، شرکت بین المللی توسعه و مهندسی پارس

ایمیدرو

۱٫۲۵۲٫۴۱۶

گروه ملی صنعتی فولاد ایران، فولاد میبد، فولاد مبارکه، شرکت آهن و فولاد غذیر ایرانیان

۸۹

ایدرو

۷٫۹۸۳٫۳۰۱

صنعت کاشی کاژه، شرکت صنعتی و تاولیدی دیزل سنگین ایران، صنایع تجهیزات نفت، ایران خودرو، شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، پژوهشکده سیستم های پیشرفته صنعتی، شرکت توسعه صنایع خودرو، شرکت سرمایه گذاری رنا

ایمیدرو

۵٫۵۲۸٫۰۲۸

شرکت ورق خودرو چهارمحال و بختیاری، شرکت فولاداکسین خوزستان، فولادمبارکه، فولاد کاوه جنوب کیش، شرکت آهن و فولاد ارفع، چادرملو، گل گهر، سنگ آهن گهرزمین، شرکت ملی صنایع مس

۹۰

ایدرو

۵۰۲٫۶۱۳

شرکت پژوهش و مهندسی جوش ایران، شرکت سایپا، شرکت نیمه هادی عماد

ایمیدرو

۷۵۱٫۳۱۴

فولاد مبارکه، ذوب آهن، شرکت ملی صنایع مس

 


شبکه ایران

نظرتان را در مورد مطلب فوق بنویسید. نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.