انواع سردردهای دوران بارداری

سردرد از مشکلات شایع مادران باردار است که شدت آن از خفیف تا شدید متغیر است.

سردرد بارداری در سه ماهه اول حاملگی شیوع بیشتری دارد.

سردرد بارداری ممکن است در تمام سر، قسمت پیشانی و یا پشت سر مادر بروز کند و با علایم فشاری، ضربانی و یا در موارد شدید همراه با تهوع و استفراغ باشد.

در بعضی خانم‌ها این سردردها معمولا صبحگاهی‌اند و در بعضی دیگر بعدازظهر‌ها آغاز می‌شوند.

در اینجا علل و انواع سردردهای بارداری را برایتان می گوییم.

۱- سردردهای خوش‌خیم

به‌نظر می‌رسد به سبب تغییرات هورمونی و تغییرات جریان خون در مغز، به خصوص در سه‌ماهه اول بارداری، شاهد سردردهای مادران باردار هستیم.

سردردهای خوش‌خیم با جلو رفتن ماه های بارداری به مرور کم می‌شوند. معمولا در سه‌ماهه دوم بارداری از شدت و تواتر و دفعات این سردردها کاسته می‌شود.

استراحت، خواب کافی، رژیم غذایی مناسب، ورزش‌های سبک، اجتناب از استرس‌های شدید روحی و جسمی، پرهیز از مصرف دخانیات و نوشابه‌های گازدار و مواد محرک و  موادغذایی تند در بهبود این سردردها موثرند.

۲- سردرد میگرنی

افرادی که سابقه میگرن داشته‌اند، ممکن است با باردارشدن سردردهایشان افزایش و یا کاهش یابد.
خانم‌هایی که اولین سردرد میگرنی را در دوران بارداری تجربه می‌کنند، باید حتما بعد از زایمان تحت درمان جدی قرار بگیرند، زیرا احتمال مزمن‌شدن (طولانی شدن) این سردرد در آنها وجود دارد

سردرد میگرنی ممکن است به سبب استرس، شرایط محیطی گرم یا پرنور، خستگی، بی‌خوابی یا موادغذایی هیستامین‌دار به طور مثال تخم‌مرغ و گوجه‌فرنگی آغاز شود.

بنابراین خانم‌هایی که قبلا سابقه میگرن داشته‌اند و حالا می‌خواهند باردار شوند، بهتر است قبل از اقدام به بارداری به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنند تا سبب میگرن آنها مشخص و از آن دوری شود، زیرا در دوران بارداری امکان افزایش شدت و تکرر این سردردها وجود دارد که به مسکن‌های معمولی هم جواب نمی‌دهند؛ به طور مثال اگر کسی با قرار گرفتن در نور شدید آفتاب یا شلوغی، دچار سردرد می‌شود، بهتر است مراعات کند تا در دوران بارداری دچار این سردردهای شدید نشود تا بخواهد از مسکن استفاده کند.

خانم‌هایی که در دوران قاعدگی دچار تشدید سردرد می‌شوند، به احتمال بسیار در دوران بارداری هم دچار افزایش حملات میگرنی می‌شوند. این سردردها در سه‌ماهه دوم و سوم شایع‌ترند.

مادرانی که در بارداری میگرن را تجربه می‌کنند به خصوص اگرسن آنها بالای ۳۵ سال باشد، امکان مواجهه با مخاطرات دیگری هم برایشان وجود دارد، به طور مثال افزایش خطر لخته‌شدن خون در رگ‌های محیطی و سکته‌های مغزی و قلبی.

به همین سبب به بانوانی که در دوران بارداری میگرن دارند پیشنهاد می‌کنم سایر عوامل تهدیدکننده مثل فشارخون و چربی‌خون، چاقی و افزایش وزن ناگهانی را به طور دقیق کنترل کنند.

خانم‌هایی که اولین سردرد میگرنی را در دوران بارداری تجربه می‌کنند، باید حتما بعد از زایمان تحت درمان جدی قرار بگیرند، زیرا احتمال مزمن‌شدن (طولانی شدن) این سردرد در آنها وجود دارد.

۳- سردردهای ناشی از تومور

همان‌طور که هر فردی ممکن است دچار تومور شود، خانم باردار هم می‌تواند دچار این مشکل بشود. یکی از مهم‌ترین تومورهایی که در دوران بارداری علایم خود را نشان می‌دهند، تومورهای قسمت هیپوفیز می باشند.

در دوران بارداری خصوصا اواخر آن، هورمون‌های هیپوفیز به طور مثال هورمون پرولاکتین (هورمون موثر بر ترشح شیر) افزایش می‌یابند که می‌توانند سبب تومورهای هیپوفیزی شوند. این مشکل خود را به صورت سردرد و مشکلات بینایی نشان می‌دهد.
افزایش فشار خون بارداری

۴- سردردهای ناشی از مسمومیت بارداری

این سردردها خطرناک‌اند و معمولا در سه‌ماهه دوم و به خصوص در سه‌ماهه سوم و هفته‌های آخر بارداری دیده می‌شوند.

مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی که عموما بین هفته ۲۰ تا ۳۰ بارداری آغاز می‌شود، در خانم‌های بارداری که دچار افزایش فشارخون می باشند، رخ می‌دهد و تورم دست و پا و صورت در آنها دیده می‌شود. افزایش وزن غیرعادی و هفتگی، وجود پروتئین در ادرار و نوسانات فشار خون در این مادران سبب بروز سردردهای ناگهانی در آنها می‌شود.

اگر این علایم جدی گرفته نشوند، احتمال دارد که مادر دچار اکلامپسی شود که با بروز تشنج، اختلال سطح هوشیاری و اغما و در موارد پیشرفته مرگ همراه خواهد شد. بنابراین سردرد بارداری در سه‌ماهه سوم باید جدی گرفته شود.

شانس ابتلا به پره‌اکلامپسی در اشخاصی که اولین تجربه بارداری‌شان را دارند، یا دچار دیابت، فشارخون یا بیماری کلیوی یا التهابی (مثلا لوپوس) می باشند، یا در خانواده‌شان سابقه مسمومیت بارداری بوده، بیشتر است.

۵- سردرد چشمی

در مواردی که سردرد خانم باردار ناشی از مشکلات بینایی باشد، باید به چشم پزشک مراجعه کند.

۶- سردرد سینوزیتی

سردرد سینوزیتی در فصل زمستان شایع است که معمولا در پیشانی و گونه‌ها ایجاد می‌شود و صبح‌ها شدیدتر است. این خانم‌ها اغلب از ترشحات چرکی و خلط مداوم شکایت دارند که حتما باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنند.
اگر خانمی در سه‌ماهه سوم دچار سردرد می‌شود و فشارخون و دفع پروتئین ادراری او بالاست، باید حتما به پزشک مراجعه کند و احتمال ابتلا به مسمومیت بارداری را بررسی کند.

۷- سردرد ناشی از کاهش قندخون (هیپوگلیسمی)

درمان خانگی سردرد بارداری

این اقدامات ممکن است به درمان سردرد حین بارداری کمک کند:

– سردرد ناشی از سینوزیت را با گذاشتن پارچه گرم یا کیسه آب گرم بر روی بینی یا چشم‌های‌تان بهبود ببخشید.

– سردرد تنشی را با کمپرس سرد به دور گردن‌تان بهبود ببخشید.

– در اتاق تاریک و آرامی بخوابید و تکنیک‌‌های تنفس عمیق را تمرین کنید.

– ماساژ گردن و شانه را امتحان کنید.

– با حمام یا دوش آب گرم به خودتان آرامش ببخشید.

هشدار

۱- به شما خانم باردار پیشنهاد می گردد از آنجایی که یکی از علل ایجاد سردرد ممکن است مربوط به افزایش فشارخون بالا و یا مسمومیت بارداری باشد و این موضوع بسیار حائز اهمیت و تهدیدکننده سلامت مادر و جنین است. در صورت ایجاد سردرد حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

۲- تنها قرص مسکنی که مادران باردار مجاز به مصرف آن می باشند، استامینوفن معمولی و بدون کدئئین است، آن هم به میزان محدود، که متاسفانه تاثیر چندانی بر سردرد میگرنی ندارد.

۳- معمولا خانمی که در سه‌ماهه سوم دچار سردرد می‌شود، فشارخونش بالاست و پروتئین بسیاری از ادرارش دفع می‌شود. از مشخصات این سردردها این است که با مصرف مسکن‌های معمولی بهبود پیدا نمی‌کنند و ادامه دارند.

اگر خانمی در سه‌ماهه سوم دچار سردرد می‌شود و فشارخون و دفع پروتئین ادراری او بالاست، باید حتما به پزشک مراجعه کند و احتمال ابتلا به مسمومیت بارداری را بررسی کند و در صورت مثبت‌بودن این احتمال به طور جدی تحت مراقبت قرار بگیرد، بستری شود و تصمیمات جدی برایش صورت گیرد، زیرا مسمومیت بارداری خطر مرگ را در پی دارد.