بلبشو در مجلس دهم و کرسی‌های هیات رئیسه

بلبشوی هیات رئیسه دهم!

 مطهره شفیعی: زمان کوتاهی باقی است تا مشخص شود کدام یک از منتخبان مردم بر کرسی‌های هیات رئیسه تکیه خواهند زد؛ شاید در دوره‌های قبلی جایگاه رئیس و نواب رئیس آنچنان مورد بحث و موضوع داغ گعده‌های سیاسی نبود اما برای مجلس دهم اوضاع متفاوت است و اگر به دفاتر برخی از منتخبان در زمان صرف ناهار یا شام سر زده شود شاید تعدادی از منتخبان حتی غیرهمفکر با میزبان به دور یک میز مشاهده شوند. 

برخی که از روال انتخاب هیات رئیسه در مجلس اطلاع ندارند با دیدن این صحنه آنچه به ذهن شان خطور می‌کند چنین است که منتخبان برای عملکرد بهتر مجلس دهم به گرد هم آمده‌اند تا ضمن آشنایی بیشتر با همکاران خود به بیان پیشنهادات شان در جهت اولویت قرار دادن طرح‌ها بپردازند اما آگاهان ضمن اینکه این احتمال مطرح شده را رد نمی‌کنند به خوبی واقف هستند این دید و بازدیدهای روزهای منتهی به روز برگزاری انتخابات هیات رئیسه منظوری جز لابی‌گری در این عرصه ندارد.

عارف یا لاریجانی؟ مساله این است

برای ریاست مجلس دهم دو نام عارف و لاریجانی مطرح هستند که یکی سابقه سال‌ها جلوس بر این کرسی را دارد و حامیان دیگری هم تاکید دارند به واسطه رای مردم که رای به تغییر بود باید تغییری در ریاست پدید‌آید و عارف بر کرسی ریاست بنشیند. برخی هم معتقدند منظور از تغییر همان راه نیافتن دلواپسان به مجلس دهم بوده که محقق شده است و تغییر ریاست مجلس در این شرایط به صلاح نیست چون در هدف مشترک اصلاح‌طلبان و میانه‌روها بر همراهی با دولت تاکید زیادی شده و لاریجانی در مواقع زیادی مانند تصویب برجام نشان داده که روحیه این همراهی را داراست. 

از سوی دیگر عارف در روزهای اخیر تحرکاتی را مشاهده کرد که باعث شد از سیاست برخی‌ها انتقاد کند؛ به ویژه از اعضای لیست امید و می‌گوید که آنها باید به تصمیمات پایبند باشند. برخی دیگر نیز ضمن تمجید اخلاقگرایی عارف بر این نکته تاکید دارند که در دوران پساتوافق احتمال برخی ناهماهنگی‌ها از سوی تندروها که البته در مجلس دهم انگشت شمار هستند، وجود دارد بنابراین لاریجانی که نشان داده دارای روحیه برخورد و ایستادگی در برابر تندروها است بهتر می‌تواند به اداره پارلمان بپردازد.

نقش اطرافیان عارف و لاریجانی

نباید از نظر دور داشت که حلقه اطرافیان عارف و لاریجانی نقش موثری در آرامش انتخاب رئیس مجلس دارند که تا به امروز این دو حلقه مشی متفاوتی از یکدیگر اتخاذ کرده‌اند. اطرافیان لاریجانی حرکت با چراغ خاموش را انتخاب کرده‌اند یعنی در برابر این سوال که از میان عارف و لاریجانی کدام یک برای ریاست مجلس موثرتر هستند، پاسخ را به انتخابات هیات رئیسه و اختیارات نمایندگان در انتخاب یکی از این دو گزینه موکول می‌کنند. چنان که لاریجانی هم همین مشی را دارد و درآخرین نشست خبری خود درباره رقابت با عارف برای جلوس بر کرسی ریاست گفت: « باید بدانیم نمایندگان مجلس، خبرگان این ملت هستند و احتیاج ندارند که از بیرون به آنها فشار وارد شود. خودشان تصمیم می‌گیرند و ظرف چند روز آینده همه‌چیز مشخص خواهد شد.» اما برخی اطرافیان جوان عارف به این مساله توجه ندارند که انتخاب رئیس مجلس با رای نمایندگان داخل پارلمان و نه انتخابات سراسری است و فضاسازی به ویژه در خارج از مجلس تاثیر به‌سزایی بر رای به عارف ندارد.

دلسوزی بیرون، اختلاف داخل مجلس

برخی هم در بیرون مجلس هستند که از ائتلاف اصلاح‌طلبان و بخشی از اصولگرایان میانه‌رو دل خوشی ندارند و اکنون در موضوع ریاست مجلس می‌خواهند سنگ اندازی کنند مانند غلامرضا مصباحی مقدم که دیروز گفته است: «اصلاح‌طلبان اهل این جور معامله با رقبا نیستند. آنها اگر بتوانند ریاست را از آقای لاریجانی بگیرند حتما این کار را می‌کنند و اگر نتوانستند حتما ملاحظات سیاسی نبوده و این طور نیست که مماشات آقای لاریجانی با آنها باعث شده باشد ایشان را انتخاب کنند. به همین خاطر است که من می‌گویم این همه انعطاف از سوی آقای لاریجانی جا نداشت. من مخالف این نیستم که با اصلاح‌طلبان، معقول و دموکراتیک عمل شود اما اصطلاحا « لی لی به لا لای» آنها گذاشتن را مناسب نمی‌دانم. من بعید می‌دانم که اصلاح‌طلبان آقای لاریجانی را به عارف ترجیح بدهند بلکه آنها تمام تلاششان را می کنند و حداکثر ظرفیت را به کار می‌گیرند که عارف رئیس شود. البته اینها در شرایط نزدیکی هستند اما من شانس آقای لاریجانی را بیشتر می‌بینم.»

عارف انصراف نمی دهد؟

اخباری که از گوشه و کنار سیاست به گوش می‌رسد در راستایی است که انصراف عارف از ریاست را به واقعیت نزدیکتر می‌کند. مثلا دیروز یک منتخب مردم تهران در مجلس گفت: هیاتی را از سوی فراکسیون امید مامور کرده‌ایم که رسما با آقای لاریجانی درباره ارکان مجلس به صورت رسمی به مذاکره بپردازد. مصطفی کواکبیان در پاسخ به این پرسش که آقای لاریجانی در نشست خبری خود گفت که تاکنون دعوت رسمی برای مذاکره از سوی آقای عارف به وی فرستاده نشده است، اظهار داشت: «قطعا آقای لاریجانی در جریان ملاقات‌هایی که با آقای تابش داشتند، هستند؛ آقای تابش گفته‌اند که از سوی دکتر عارف صحبت می‌کنند. وی افزود: ما از پنجشنبه ۶ خرداد هیاتی را مامور کردیم که به غیر از رقابت بر سر ریاست در رابطه با سایر ارکان رسما با آقای لاریجانی به مذاکره بپردازند و این خود یعنی دعوت رسمی.» این گفتار کواکبیان ناظر بر آن است که عارف و حامیانش از ریاست او مطمئن شده و اکنون لابی‌گری بر سر کمیسیون های مهم آغاز شده است. به نظر نمی‌رسد عارف تمایلی به نایب‌رئیسی داشته باشد و ترجیح می‌دهد ریاست کمیسیون اصل ۹۰ یا امنیت ملی را بر عهده بگیرد. عارف به صراحت گفته است که برای ریاست مجلس جدی است وقصد کناره گیری ندارد.

مطهری بر کرسی نایب‌رئیسی

در موضوع نواب رئیس هم در این دوره با دوره‌های قبل تفاوت های معناداری وجود دارد چنان که در دوره‌های قبل حساسیت و توجه به نواب رئیس کمتر از این مقطع بود و متناسب با مشی رئیس انتخاب شده، نواب او هم رای می‌آوردند. در مجلس دهم غلامعلی حدادعادل، مرتضی آقاتهرانی، محمدرضا باهنر و سید محمدحسن ابوترابی فرد حضور ندارند و در این شرایط، از جمله افرادی که نامشان اکنون برای نایب‌رئیسی مطرح است می‌توان به علی مطهری و مسعود پزشکیان اشاره داشت که دارای روحیه مستقل هستند و مورد حمایت طیف اصلاح‌طلبان قرار دارند. حضور یکی از دو نماینده که سابقه نمایندگی در مجالس قبل هم دارند خود پاسخ به شعار تغییر است که خواست رای‌دهندگان در ۷ اسفند بود. علی مطهری به راحتی آرای طیف اصلاح‌طلب را دارد و میانه‌روها هم آن چنان به جلوس او برکرسی نایب‌رئیسی بی‌میل نیستند و تنها اصولگرایان هستند که به دلیل افشاگری‌های مطهری در مجلس نهم علیه جریان فکری آنها تمایلی به رای دادن به او نداشته باشند. پزشکیان هم نماینده آرام تبریز است که صداقت و زمان‌شناسی او برگ برنده است. پزشکیان خود را وامدار جریانی نمی‌داند و مانند مطهری مستقل پا به عرصه گذاشته است. تابش و تاجگردون و حضرتی هم از گزینه‌هایی هستند که برای نایب‌رئیسی مجلس دهم مطرح شده‌اند.

دست خالی اصولگرایان برای کرسی نواب رئیس

در ارزیابی گذرا به افراد مطرح راه یافته از جناح اصولگرا به مجلس دهم مانند کاظم جلالی، حمیدرضا حاجی‌بابایی، جهانبخش محبی‌نیا، علاءالدین بروجردی، محسن کوهکن و عبدالرضا مصری که شاید خود را کاندیدای نایب رئیسی بدانند، شانس مطهری و پزشکیان بیشتر است چرا که آنها علاوه بر رای اصلاح‌طلبان، می‌توانند بخشی از آرای مستقل‌ها و حتی اصولگرایان میانه‌رو در مجلس دهم را به نام خود کنند. یکی از افراد حاضر در لیست اصولگرایان جهانبخش محبی نیا است. او اگر چه در لیست اصولگرایان جا دارد اما تاکنون چهره مستقلی از خود به نمایش گذاشته است و معقول‌ترین گزینه این جریان محسوب می‌شود. او نمایندگی دوره‌های پنجم تا هشتم مجلس شورای اسلامی را در کارنامه خود دارد. محبی نیا پا به پای حاجی بابایی در ترکیب هیات رئیسه مجالس هفتم و هشتم به عنوان دبیر (منشی) حضور داشته است اکنون به نظر می‌رسد با توجه به فشار اعتدالی مجلس دهم او هم گزینه جدی باشد اما حاجی بابایی که سخنگوی جبهه یکتا شد از گزینه‌های مطرح برای نایب‌رئیسی از سوی طیف نزدیک به پایداری است و زمانی این موضوع به واقعیت نزدیک می‌شود که ردیف اول حاضران در آخرین نشست لاریجانی یادآوری شود؛ یعنی جلوس مهرداد بذرپاش بر یکی از صندلی‌ها!

لاریجانی دور نمی خورد؟

در این میان نباید از طیفی عبور کرد که صبحانه خود را با عارف می‌خورند و دم از حمایت از آرمان‌ها و اهداف پیش‌بینی شده از سوی او در مجلس دهم می‌زنند و در زمان صرف ناهار در اتاق لاریجانی را می‌زنند. همان اقلیتی که به هیچ اصولی درراستای اعتلای مجلس و پیشرفت کشور پایبند نیستند جز اصولی که منویات شخصی آنان را تامین می‌کند. آنان نه در تعریف اصلاح‌طلبان بدلی می‌گنجند و نه اصولگرای میانه‌رو هستند. سال‌ها جلوس لاریجانی بر کرسی ریاست سبب شده تا به خوبی پی به ماهیت این دسته از افراد ببرد؛ لاریجانی البته در برابر این افراد از استراتژی سکوت بهره می‌برد چنانکه در آخرین نشست خبری خود در واکنش به برخی شایعات درباره توافقات صورت گرفته برای هیات رئیسه گفت: «این روزها داستان‌سرایی زیاد است و من نمی‌خواهم جلوی آن را بگیرم.» این افراد فراموش کردند که لاریجانی فلسفه غرب آموخته و با اصول دور زدن های سیاسی و… آشناست. همچنین او آیت‌ا…‌زاده است که سیاسیون نان به نرخ روز خور را توان رویارویی با او نیست. لاریجانی به خوبی با منویات اینها اگاه است و می‌داند درصدد هستند با پرچم حمایت او از برای خودشان کلاهی ببافند. از سوی دیگر عارف هم با این افراد آشناست اما باید در خاطر داشته باشد که اینها چگونه در مواقعی که نیاز به حضور و حمایت بود، او را تنها گذاشتند.

مطرودان جریان اصولگرایی

اما وضعیت اصولگرایان حاضر در لیست امید چه می‌شود؟ کاظم جلالی و بهروز نعمتی دو اصولگرای نزدیک به لاریجانی بودند که در لیست امید قرار گرفته و رای آوردند که امروز نامشان برای جایگاهی مطرح نیست. اکنون این سوال پدید آمده که آیا آنها به دلیل حضور داشتن در لیست امید دارای جایگاهی نیستند که در پاسخ باید به حضور علی لاریجانی در لیست امید قم اشاره داشت؟ اما امروز اصولگرایان برای قرار نگرفتن یک اصلاح‌طلب بر کرسی ریاست آنچه در گذشته درباره لاریجانی کردند را فراموش و بر حضور او در مهم‌ترین کرسی مجلس تاکید می‌کنند و جالب اینکه نام او در لیست امید را فراموش می‌کنند. نتیجه این می‌شود که اصولگرایان تنها برای التیام شکست خود امروز لیست امید را بهانه‌ای برای درو کردن میانه‌روها از جمع خود کرده‌اند و حمایت آنها از لاریجانی هم جز اجبار نیست!

منبع: