قدرتهای غربی و دوستان عرب آنان در منطقه بر خلاف گذشته که در طلب حفظ وضع موجود بودند حالا به بازیگران تجدید نظر طلبی تبدیل شده اند که در دوران نزاع ایدئولوژیک کمتر کسی تصور آن را می نمود.
شرایط بین المللی به گونه ای رقم خورده است که قدرت مانور فراوانی برای مجموعه ای از قدرت های برتر جهانی و منطقه ای در خاورمیانه عربی بوجود آورده است. از بین رفتن چارچوب نظام ایدئولوژیک متعارض جهانی که در ۱۹۱۷ پدید آمد و از ۱۹۳۵ تا ۱۹۹۱ به نظم غالب و همه گیر بین المللی تبدیل شد، منجر به این گشت که منطقه خاورمیانه عربی عملاً در بستر یک نظم خاص قرار بگیرد. از بین رفتن دشمنی موجودیتی بین بازیگران مطرح جهانی، خاورمیانه عربی را به سویی سوق داد که تبدیل به جولانگاه قدرت های غربی گردد. غرب به رهبری آمریکا در این منطقه در طول دو دهه اخیر از این فرصت برخوردار گشته است که بدون هراس از چالش هزینه آور و پر دامنه بازیگران غیر غربی مطرح در قلمرو جهانی به اعمال سیاست ها و خط مشی های مورد نظر بپردازد. به جهت عدم وجود دغدغه های روانی و مادی که مترتب بر دشمنی و یا رقابت پر دامنه کشورهای بزرگ نظام بین الملل می باشد این امکان برای آمریکا بوجود آمده است که با هزینه قابل قبول تر و مدیریت پذیرتر به سیاستگذاری بپردازد و اهداف منطقه ای را دنبال کند.
وقوف به این واقعیات سبب شده است که آمریکا و بازیگران بزرگ غربی تحت فشار روانی کمتر و به تبع آن از فرصت فراوان تری برای تصمیم گیری برخوردار شوند. در چنین چارچوبی زمینه مساعد برای نادیده انگاشتن احتمالی هنجارهای بین المللی همانند حمله به عراق و یا تفسیر یک سویه و کاملاً منفعت آمیز قوانین بین المللی مثل حمله به لیبی شکل گرفته است. آمریکائیان و متحدین غربی آن ها در خاورمیانه با توجه به عدم حضور مستقیم، تاثیرگذار و منع کننده بازیگران مطرح بین المللی غیر غربی به مانند چین و روسیه (به استثناء وتوی دو سویه چین و روسیه در خصوص سوریه) با هراس کمتر، ریسک پذیری بالاتر، هزینه های کمتر و دست آوردهای فزونتر به سیاستگذاری و پیاده سازی اقدامات و اهداف در منطقه خاورمیانه عربی اقدام کرده اند. وجود چنین محیط به شدت مطلوب و مساعد برای بازیگران غربی به تبع خود موجب شده تا متحدین منطقه ای این قدرت های جهانی دامنه اقدامات خود و جسارت غیر قابل انتظاری را در کیفیت روابط خود با کشورهای منطقه ای و بالاخص دشمنان از خود نشان دهند.
به جهت نزدیکی و اتحاد با آمریکا و دیگر قدرت های غربی، این بازیگران منطقه ای با اعتماد به نفس بی سابقه ای به ایفای نقش در مناقشات و تعارضات منطقه ای پرداخته اند. عدم مداخله و ایفای نقش گسترده قدرت های بزرگ غیر غربی در خاورمیانه نیز سبب شده است که کشورهای عربی متحد غرب نگران تاثیرگذاری منفی این کشورها در امور خود نباشند. این کشورها که در قلمرو داخلی از کاستی ها و مشکلات فراوان زجر می برند در صورت دخالت قدرت های بزرگ برای بهره برداری از مشکلات داخلی با تلاطم های فزاینده روبرو خواهند بود ولی به دلیل آسودگی خیال در این مورد بازیگران عرب طرفدار غرب تمام تمرکز و انرژی را معطوف به ایفای نقش برون مرزی در راستای ارتقاء جایگاه منطقه ای و به سخره گرفتن دشمنان منطقه ای خود کرده اند.
در گذشته این کشورها با توجه به فزاینده بودن کاستی مشروعیتی در تمام ابعاد آن به شدت محافظه کار و طرفدار حفظ وضع موجود در پیرامون خود بودند. اما اکنون با توجه به واقعیات، آن ها سیاست خارجی به شدت فعال و توسعه طلب را در رابطه با افزایش نفوذ و تضعیف جایگاه کشورهای دشمن در منطقه دنبال می کنند. امروزه شاهد سیاست خشن تر، توسعه طلبانه تر، بی مهاباتر و ریسک پذیرتر غرب در منطقه خاورمیانه عربی و به تبع آن جسارت بی سابقه کشورهای عرب متحد قدرت های غربی در پیش برد سیاست های فعال و در طلب گسترش حیطه نفوذ می باشیم. قدرتهای غربی و دوستان عرب آنان در منطقه بر خلاف گذشته که در طلب حفظ وضع موجود بودند حالا به بازیگران تجدید نظر طلبی تبدیل شده اند که در دوران نزاع ایدئولوژیک کمتر کسی تصور آن را می نمود.
۴۹۴۹
دانلود
خبرآنلاین