۲۱اردیبهشت،
۴ آوریل ۱۹۸۳ میلیادی (۱۵ فروردین ۱۳۶۲ شمسی). میلیونها ژاپنی صبحشان را با دیدن اولین قسمت از سریال «سالهای دور از خانه» از تلویزیون اناچکی آغاز کردند. سریالهای صبحگاهی، سریالهایی بودند که هر قسمت آنها، یک ربع بود و قرار بود شخصیت فعال آن به مردم ژاپن که در مسیر توسعه اقتصادی بودند. امید بدهد و ملت وقتی دارند صبحانه میخورند با دیدن جان کندن قهرمانان، آنها را سرلوحه خودشان قرار بدهند و در کل روز جان بکنند. چنانچه علاوه بر او اوشین، هانیکو هم با چنین نگاهی ساخته شد.
«سالهای دور از خانه» سریالی ۲۹۷ قسمتی بود که پخش روزانه آن تا ۳۱ مارس ۱۹۸۴ میلادی (۱۱ فروردین ۱۳۶۳ شمسی) ادامه یافت.
وقتی تلویزیون اناچکی فهمید که اوشین رکورد زده و حدود ۶۹ درصد ژاپنیها را پای خودش نشانده، تصمیم گرفت این سریال را جهانی کند. تصمیمی که ابتدا با واکنش منفی مردم ژاپن روبهرو شد چون ژاپنیها معتقد بودند این سریال، تصویری سیاه و زشت از کشورشان نشان میدهد و کاربرد داخلی دارد اما استقبال جهانی از آن چیز دیگری را نشان داد.
اوشین یا یانگوم؟
این سریال در عرض دو سال در ۵۹ کشور از جمله ایران پخش شد که به شدت مورد استقبال قرار گرفت؛ طوری که سال بعدش، سریال انیمیشنی آن هم ساخته شد، کتابهای کمیک اوشین طرفدار پیدا کرد و حتی تئاترهایی با محوربیت اوشین روی صحنه رفت. البته چون آن سالها خبری از اینترنت نبود و شبکه های ماهوارهای هم در سراسر جهان به راحتی در دسترس نبود، موج رسانهای آن جهان شمول و ملموس به نظر نمیرسید والا هیچ بعید نبود اگر الان اوشین ژاپنی پخش میشد، به مراتب موج سازتر از یانگوم کرهای بود و تاناکا یوکو، بازیگر نقش اوشین شهرتی بیشتر از لییونگ آئه بازیگر نقش یانگوم میداشت. حتی در پایگاه اینترنتی معتبر آیامدیبی هم امتیاز این سریال ۷/۶ از ۱۰ است که امتیاز قابل قبول و خوبی محسوب میشود.
رژیم غذایی اوشین موجود است!
دهه ۸۰ میلیادی، دهه توسعه اقتصادی در کشورهای مختلف و به خصوص شرق آسیا بود. کشورهای کوچکی که سعی میکردند از آب گلآلود دعوای روبه زوال بلوک شرق و غرب، ماهی بگیرند. اقتصاد جهانی، گامهای لرزانش را برمیداشت و کشورها میخواستند سهمی در این بازار داشته باشند. در چنین اوضاعی، سریال «سالهای دور از خانه» یا اوشین، راست کار سیاستگذارانی بود که میخواستند روحیه «موفق در شرایط سخت» را تقویت کنند. این سریال بحثی به اسم «اقتصاد مبتنی بر فلسفه اوشین» به راه انداخت و سبب شد تا غذای همیشگی اوشین در سریال، یعنی تربچه و برنج با نام «رژیم غذایی اوشین» در کشورهای روبه رشد شرق آسیا، طرفدار پیدا کند و این شخصیت، نماد سختکوشی لقب بگیرد. اوشین اینقدر مهم شده بود که پلی در ژاپن به نامش شود و کشتیگیری ژاپنی که باوجود دیابت، قهرمان شده بود، به لقب «کشتیگیر اوشینی» مفتخر شود. در ویتنام، کلمه اوشین وارد فرهنگ لغات زبان شده و معنای «خدمتکار زن» را گرفت. محبوبیت اوشین در مصر به حدی بود که قطع برق در زمان پخش آن، سبب هجوم مردم به ادارات برق شد.
زنان را پای تلوزیون دریاب
اما قصه اوشین چیست که اینطور در اوایل دهه ۸۰، موجسازی کرد؟ موفقیت عمده سریال به هاشیدا سوگاکو، نویسنده آن برمیگردد. سوگاکو، سریال را براساس داستان واقعی مردی به نام کازئو وادا نوشت. صاحب فروشگاههای زنجیرهای یائوهان که از صفر آغاز کرد و بعدش به پول پارو کردن رسید. سوگاکو در کنار هشت کارگردان سریال، برای دراماتیزه کردن ماجرا، شخصیت اصلی را یک زن قرار داد تا هم همراهی مخاطب بیشتر شود و هم زنان خانواده که همه کاره خانهاند را مشتری سریالش کند. در سریال، در سال ۱۹۸۳ میلادی اوشین که زنی مسن و پولدار است، قصد دارد تا در مسیر رسیدن به فروشگاه و در حالی که سوار بر قطار است، به قبل میرود تاقصه زندگیاش را برای نوهاش تعریف کند. در فلاش بک یا بازگشت به عقب میفهمیم که اوشین متولد ۱۹۰۰ میلادی است. دختری بچهای فقیر از خانوادهای روستایی که به مرور کاروبارش رونق میگیرد، با ریوزو تاناکورا ازدواج میکند و فروشگاههای تاناکورا را راهاندازی میکنند.
اوشین به مثابه تاریخ ژاپن
اما سریال علاوه بر داستانش که سه بازیگر نقش اوشین را در مقاطع کودکی،جوانی و کهنسالی به بازی گرفت، برشی از سه مقطع تاریخ معاصر ژاپن یعنی دوران میجی، تای شو و شووا هم هست. دوران ۵۰ ساله امپراتوری میجی که تا آغاز جنگ جهانی اول (۱۹۱۴ میلادی) ادامه دارد، آغاز مسیر صنعتی شدن ژاپن است. جزیرهای منزوی که کمکم وارد معادلات جهانی میشود. اوشین هم که در روستایی دور افتاده به دنیا آمده، کمکم با دنیای اطرافش آشنا میشود که نقش او را کوبایاشی آباکو بازی میکرد. مقاطع میانه، دوران امپراتوری تایشوست. در این دوران، ژاپن که در جنگ جهانی اول با دول پیروز همراه بوده در جهان شناخته شده و حتی در جامعه ملل (مدل قدیمی سازمان ملل) صاحب کرسی میشود. این مقطع تقریبا حدفاصل دو جنگ جهانی اول تا دوم است (۱۹۱۸ تا ۱۹۴۰). دوران قدرت و شهرتطلبی که با دوران جوانی اوشین همزمان است. تاناکایو کو که نقش اوشین جوان را بازی می کند، به توکیو، پایتخت شلوغ ژاپن میآید، آرایشگر میشود و جایی در شهر باز میکند. سومین دوره تاریخ معاصر ژاپن، دوره است که دوران امپراتور هیتوست. در این دوره سیاستهای تفاوت پیدا کرده ژاپن سبب میشود تا این کشور در جنگ جهانی دوم علیه متفقین وارد میدان شود که نتیجهاش انفجار دو بمب اتمی در هیروشیما و ناکازاکی، تسلیم و اشغال و تحقیر است. ژاپن بعد از این جنگ و اشغال، به مرور وارد فاز توسعه اقتصادی شده و به غول صنعتی و تجاری تبدیل میشود. دورانی که تا اواخر دهه ۱۹۸۰ میلادی ادامه داشت. در سریال هم، اوشین از لزله هولناک توکیو جان سالم به در میبرد و در اوج ناامیدی، فروشگاههای زنجیره ای تاناکورا را پایهگذاری میکند.
بازیگران سریال، الان کجا می باشند؟
سریال سالهای دور از خانه برای اکثر بازیگران آن، نقطه طلایی بوده و هست و با گذشت ۳۰ سال همچنان در خود ژاپن هم با آن شناخته میشوند. کوبایاشی آباکو، بازیگر نقش کودکی اوشین که در زمان ساخته شدن سریال، دخترکی ۱۱ ساله بود، الان زن متاهل ۴۱ سالهای است که همچنان مشغول بازیگری است. تناکویوکو که جوانی اوشین را بازی کرد، آن موقع دختری ۲۷ ساله بود و الان ۵۷ ساله شده است. او قبل از بازی در نقش اوشین،جایزه نقل مکمل جشنواره فیلم یوکاوهاما را برای فیلم ایجاناکا گرفته بود و در چند فیلم بسیار هنری! هم نقشهای اساسی داشته یوکو در این سالها در ۱۷ فیلم و ۱۴ سریال بازی کرد و ۲ سال قبل جایزه بهترین بازیگر زن تلویزیون را برای بازی در سریال مادر شکار کرد اما بازیگر نقش کهنسالی اوشین، ۱۹ سالی است که بین ما نیست. توبوکو اتووا در زمان ساخت سریال، ۵۸ ساله بود. او تا سال ۱۹۹۴ میلادی که در ۷۰ سالگی بر اثر سرطان کبد فوت کرد، در ۱۴۰ فیلم بازی کرد و ۱۹ جایزه از جشنوارههای فیلم ژاپن گرفت. سرشناسترین بازیگر سریال که در زمان ساخته شدن آن هم از ستارگان سینما و تلویزیون ژاپن بود، بازیگر نقش ریوزو – شوهر اوشین که بسیار داغون بود – نامیکی شیرو بود. شیرو، الان ۵۴ ساله است. سریال سالهای دور از خانه، اولین سریالش بود که در ۲۴ سالگی بازی کرد. او در این ۳۰ سال در ۱۶ فیلم و ۱۷ سریال نقشآفرینی کرده، فوجی، مادر اوشین را هم ایزومی پینکو بازی کرده، پینکوی ۶۵ ساله که موقع ساخت سریال، ۳۵ ساله بود با گریم، مسنتر نشان میداد. او در این سالها در حدود ۴۰ سریال جلوی دوربین رفته است. ساکوزو، پدر اوشین هم الان ۷۵ ساله است. ایتو شیرو که این نقش را بازی کرده، بازیگر پر کاری است که تا به امروز در ۴۵ سریال و ۲۰ فیلم بازی کرده.
۵۷۳۰۱
خبرآنلاین
باز نشر: پورتال خبری ممتاز نیوز www.momtaznews.com