جام جم آنلاین: از آن زمان که سر و کله میز و صندلی در خانه و اداره پیدا شد، کسانی که ساعت‌های زیادی از روز را پشت میز می‌گذراندند و به اصطلاح پشت میزنشین بودند، از کمردرد و دست و پا درد شکایت کردند و از این‌که مجبور بودند ساعت‌ها در یک حالت بنشینند و کارشان را انجام دهند، ابراز نارضایتی کردند.
در این دوره هم شرایط چندان فرقی نکرده و هنوز هم مشکلات زیادی در کمین پشت میزنشین‌هاست؛ مشکلاتی که اگر نادیده گرفته شود، دردسرساز خواهد شد، ولی با رعایت نکاتی ساده می‌توان از ایجادشان پیشگیری کرد.
دکتر سیدمنصور رایگانی، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و متخصص طب فیزیکی و توانبخشی با اشاره به این‌که مردم در طول روز مدت زمان زیادی را در حالت نشسته به سر می‌برند، در گفت‌وگو با جام‌جم چنین توضیح می‌دهد: با توجه به این‌که اغلب فعالیت‌های ما وقتی انجام می‌شود که روی مبل یا صندلی نشسته‌ایم، خوب است نکاتی را برای حفظ سلامت بدانیم تا با رعایت آنها از بروز عوارض ناشی از نشستن‌های طولانی مدت پیشگیری شود.
وی با تاکید بر این‌که داشتن بدن سالم، یکی از مهم‌ترین موارد جهت پیشگیری از بروز مشکلات مختلف است، یادآور می‌شود: انجام فعالیت‌های ورزشی منظم و پیوسته، تغذیه مناسب و همچنین دوری از استرس و فشارهای عصبی نکات ساده‌ای است که باعث می‌شوند، فرد آمادگی لازم برای انجام فعالیت‌های روزانه از جمله نشستن را داشته باشد.
تا به حال دقت کرده‌اید از صبح تا شب، در مکان‌های مختلف و هنگام انجام فعالیت‌های روزانه روی چه صندلی‌هایی می‌نشینید؟ اگر به نظرتان این مساله چندان مهم نیست، خوب است بدانید متخصصان می‌گویند حتما باید به محل نشستن‌تان دقت کنید و به هیچ وجه برای مدتی طولانی روی صندلی نامناسب ننشینید.
دکتر رایگانی با اشاره به این‌که محل نشستن باید مناسب و استاندارد باشد، چنین توضیح می‌دهد: اگر فرد در مکان نامناسبی بنشیند و بخصوص وقتی که مدتی طولانی در این وضع قرار گیرد، به طور حتم با عوارض متعددی روبه‌رو خواهد شد.
این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی درباره استانداردهای صندلی مناسب می‌گوید: ارتفاع، اندازه و عمق محل نشستن باید متناسب با بدن فرد تنظیم شود؛ به این معنا اگر صندلی خیلی کوتاه یا کوچک بوده و عمق و پشتی مناسبی نداشته باشد، می‌تواند دردسرساز شود. علاوه بر این، قسمت بالای گردن و پشت سر هم باید محل مناسبی برای استقرار داشته باشد تا از ایجاد درد سر و گردن پیشگیری شود.
به گفته وی، بهترین وضع نشستن روی صندلی حالتی است که زاویه میان ران و ساق پا و همچنین زاویه بین ران و ستون فقرات ۹۰ درجه باشد. همچنین صندلی باید پشتی مناسبی داشته و به کمک آن، گودی طبیعی کمر پر شود بنابراین اگر صندلی شما چنین شرایطی را ندارد، حتما باید برای کاهش مشکلات، با استفاده از یک بالشتک کوچک گودی کمر را بپوشانید.
چنانچه کار شما به چرخش و دوران نیاز ندارد و ناچار هستید مدتی طولانی روی صندلی بنشینید، باید به دسته‌های صندلی هم دقت کنید؛ دسته‌های صندلی باید طوری تنظیم شود که دست براحتی روی آن مستقر شده و ارتفاع آنها هم باید به گونه‌ای باشد که زاویه میان ساعد و بازو ۹۰ درجه بوده و دست و ساعد هم موازی زمین باشد.
دکتر رایگانی با اشاره به این‌که جنس صندلی هم مهم است و باید مورد توجه قرار گیرد، می‌گوید: صندلی باید پوشش نرم و راحتی داشته و بهتر است انعطاف‌پذیر هم باشد. همچنین اگر بتوان جنسی طبیعی برای پوشش صندلی انتخاب کرد، به دلیل تعریق مناسب‌تر وضع بهتر خواهد شد.
بهترین میز برای بهترین صندلی
همان‌طور که گفته شد صندلی یا نیمکتی که قرار است روی آن بنشینید و کارهایتان را انجام دهید، باید شرایط خاصی داشته باشد؛ اما نباید از وضع آنچه جلوی صندلی قرار می‌گیرد هم غافل شوید؛ به عنوان مثال اگر قرار است میزی جلوی صندلی باشد، حتما باید نکات مربوط به آن را نیز در نظر بگیرید و براساس آن میز را تهیه کنید.
دکتر رایگانی در این‌باره یادآور می‌شود: میزی که جلوی صندلی است، حتما باید در فاصله‌ای مناسب قرار گیرد تا زمانی که می‌خواهید کارهایتان را انجام دهید، محل استقرار دست‌ها و میز موازی هم باشد. هنگام کار با کامپیوتر هم باید دقت داشته باشید آرنج در مکانی راحت و قابل انعطاف قرار گیرد. البته مچ دست هم همین شرایط را دارد و باید روی سطحی نرم و انعطاف‌پذیر باشد.
به گفته وی، زاویه میان دست و مچ هنگام کار با کامپیوتر حتما باید صفر درجه باشد؛ به این معنی که مچ نباید بیش از حد به سمت بالا یا پایین خم شود.
نور از کدام طرف بتابد؟
در دوران کودکی و نوجوانی، معمولا درباره صحیح نشستن و درس خواندن در شرایط ایده‌آل صحبت می‌شود، اما متاسفانه این موضوع کم‌کم فراموش شده و به همین دلیل کمتر کسی است که این مسائل را هنگام کار هم به خاطر بسپارد.
دکتر رایگانی در این زمینه توضیح می‌دهد: برای افرادی که با دست راست کارها را انجام می‌دهند، بهتر است نور از سمت چپ محل کار بتابد و به اندازه کافی نیز محیط را روشن کند تا فرد مجبور نباشد برای بهتر دیدن، دائم سرش را خم کرده و به کامپیوتر نزدیک شود. صفحه نمایش هم باید در فاصله مناسب و همچنین در مکانی قرار گیرد که برای دیدن آن سر به سمت بالا یا پایین خم نشود.
نشستن طولانی‌مدت خطرناک است
خیلی‌ها هنگام کار فراموش می‌کنند چند دقیقه‌ای از جای خود بلند شوند و وضع خود را تغییر دهند، اما متخصصان تاکید می‌کنند حتما هر چند دقیقه یک‌بار بایستید و کمی راه بروید.
دکتر رایگانی نیز با اشاره به این‌که در حال انجام هر کاری که باشید، حتما هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه یک‌بار باید از جای خود بلند شده و کمی راه بروید، خاطرنشان می‌کند: راه رفتن و ایستادن پس از چند دقیقه نشستن، یکی از مهم‌ترین اصولی است که نه تنها به حفظ سلامت سیستم اسکلتی ـ عضلانی کمک می‌کند، بلکه برای جلوگیری از مرگ‌های ناگهانی هم توصیه می‌شود؛ در واقع ثابت شده، نشستن‌های طولانی مدت یکی از مهم‌ترین عوامل مرگ‌های ناگهانی است و به همین دلیل لازم است حتما پس از ۱۵ دقیقه نشستن از جای خود بلند شوید و اگر راه رفتن ممکن نیست، حداقل کمی بایستید. در ضمن، اگر می‌توانید خوب است کارهایتان را به صورت ایستاده و در حال حرکت انجام دهید تا مدت زمان نشستن کاهش یابد.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌افزاید: نشستن‌های طولانی مدت موجب گرفتگی عضلات، کاهش جریان خون و درد و التهاب استخوان نشیمنگاه می‌شود. همچنین گاهی به علت قرار دادن کیف پول در جیب پشت شلوار، شاهد گرفتگی اعصاب سیاتیک نیز هستیم که به همین دلیل توصیه می‌شود حتما قبل از نشستن، کیف را از جیب‌تان خارج کنید.
به گفته وی، هنگام نشستن به هیچ وجه نباید قوز کنید و برای بهبود وضع خود می‌توانید شرایط بدنی مناسب را رعایت کرده و از ورزش‌های کششی عضلات کتف و شانه استفاده کنید.
این متخصص طب فیزیکی توصیه می‌کند: پس از اتمام کار به مدت پنج دقیقه مشغول فعالیت‌های ورزشی ساده‌ای مانند نرمش‌های درجا و کشش‌های عضلانی شوید و هنگام کار هم مصرف مایعات کافی، بخصوص آب یا چای کمرنگ را فراموش نکنید.
نیلوفر اسعدی‌بیگی - گروه سلامت
jamejamonline.ir – 22 – RSS Version