لاله‌ای که پژمرد و قهرمان نشد

سرویس سینما هنرآنلاین/  اصطلاح “فیلم فاخر” چند سالی است که در سینمای رایج شده است و مدیریت پیشین سینمای ایران مقادیری از بودجه‌های سینما را به تولید این آثار اختصاص می‌داد. فیلم‌هایی که از نظر محتوا حرفی برای گفتن نداشتند و فقط هزینه‌های بسیاری صرف تولید این فیلم‌ها می‌شد. رییس سازمان سینمایی وقت، جواد شمقدری در زمان صدراتش در این سازمان عریض و طویل بودجه‌های میلیاردی فراوانی را به فیلم فاخر اختصاص داد.

اگر کارنامه چهارساله‌ این مدیر را بررسی کنیم و فقط نگاهی به سی‌امین جشنواره فیلم فجر داشته باشیم دو فیلم “فرزند چهارم” به کارگردانی وحید موسائیان و “استرداد” به کارگردانی علی غفاری در زمره فیلم‌های فاخر قرار می‌گیرند که “فرزند چهارم” در اکران عمومی خود نتوانست نظر مخاطبان را جلب کند و “استرداد” هم که فیلمی تاریخی است دربارهٔ یک موضوع سیاسی تاریخ معاصر ایران است که به زودی راهی اکران خواهد شد. این فیلم در جشنواره فیلم فجر مورد اقبال عمومی واقع نشد و در اکران هم یک سوم هزینه تولیدش باز نخواهد گشت.

یکی از پروژه‌های فاخر و پر سر و صدا در زمان ریاست جواد شمقدری در سازمان سینمایی، فیلم “لاله” بود. مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی یکی از بازو های اجرایی سازمان سینمایی در حوزه تولید فیلم مستند است،نهادی که باید تمام تمرکزش بر روی تولید فیلم‌های مستند باشد اما در عمل چنین نیست. ریاست این نهاد در زمان تولید پروژه “لاله” بر عهده شفیع آقامحمدیان بود و صحبت‌های پیرامون تولید فیلم “لاله” از این نهاد به خارج درز کرد. پروژه “لاله” از همان ابتدای راه به یکی از جنجالی‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران بدل شد.

قصه “لاله” از کجا آغاز شد؟؟؟

لاله صدیق یکی از قهرمانان اتومبیل‌رانی ایران است. صدیق اولین زن در تاریخ جمهوری اسلامی ایران است که در اتومبیل‎رانی به رقابت با مردان پرداخته است. او در رشته اتومبیل‎رانی در میان زنان نفر اول خاورمیانه و نفر سوم دنیا است. تولید فیلمی با محوریت یک قهرمان زن در کشور اسلامی ایران با واکنش‌های مختلفی مواجه شد و بحث‌هایی را در کمیسون فرهنگی مجلس مطرح کرد که نباید چنین فیلمی با این موضوع در سینمای ایران ساخته شود و در نهایت پس از کشمکش‌های فراوان این مشکل حل فصل شد و پروانه ساخت این فیلم به کارگردانی اسی نیک‌نژاد و تهیه کنندگی پروانه پرتو در زمان ریاست شمقدری صادر شد.

حضور اسی نیک‌نژاد به عنوان کارگردان این پروژه هم با واکنش‌های بسیاری روبرو شد. بحث‌هایی پیرامون این موضوع که این کارگردان سالیان بسیاری را در کشور آمریکا اقامت داشته است و در تولید فیلم‌های مغایر با عرف و اخلاق ایرانی و اسلامی دخیل بوده است. اما سرانجام با دستور رییس سازمان سینمایی وقت این فیلم با این کارگردان جلوی دوربین رفت.

تولید “لاله” در اواخر ریاست سازمان سینمایی آغاز شد و قرار بود که این فیلم در سی‌ودومین جشنواره فیلم فجر به عنوان مهمترین دستاورد جواد شمقدری اکران شود.

آمدن ایوبی در راس هرم سینما ، حضور طباطبایی‌نژاد در مرکز گسترش مستند و تجربی

با تغییر دولت دهم و روی کار آمدن دولت یازدهم و تغییر و تحول‌های مدیریتی سرنوشت پروژه “لاله” دگرگون شد. بعد از انتصاب دکتر حجت‌الله ایوبی به عنوان رییس سازمان سینمایی دولت تدبیر و امید و تغییر در زیر شاخه‌های سازمان سینمایی، سیّدمحمدمهدی طباطبایی‌نژاد به مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی رفت و هدایت این نهاد را بر عهده گرفت. او در همان ابتدای مدیریت خود پروژه “لاله” را به تعلیق در آورد و طی اطلاعیه اعلام کرد: فیلم سینمایی “لاله” تا تعیین تکلیف مالکیت آن، به حالت تعلیق درآمده است.

در بخش دیگری از این اطلاعیه آمده است:” تاکنون بیش از ۶۷ میلیارد ریال از بودجه سالانه مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی که حکم بیت‌المال را دارد، هزینه تولید این فیلم شده و بدیهی است که “مرکز” خود را مدعی مالکیت این فیلم می‌داند و تنها به منظور بررسی ادعای مطرح شده از سوی کارگردان فیلم، پروژه را تا تعیین مالکیت آن به حالت تعلیق درآورده است.

پیش از این اسی نیک‌نژاد کارگردان این فیلم مدعی شده بود که یک کمپانی کانادایی سرمایه‌گذار این پروژه است و مرکز گسترش هیچ نقشی در تولید این فیلم نداشته است. 

حجت‌الله ایوبی رییس سازمان سینمایی کشور هم در تازه‌ترین اظهار نظر خود دربارهٔ پروژه “لاله” گفته است: این فیلم بسیار مناقشه‌برانگیز بوده و سینماگران و کمیسیون فرهنگی مجلس با ساخت آن مخالف بودند و باید تلاش کنیم لاله‌ها این‌گونه در سینمای کشور نروید و با شفافیت و مشورت کاری کنیم، حتی اگر پروژه‌هایی هم خوب باشند اگر سبب ناراحتی اهالی سینما می‌شوند، تکرار نشوند.

صحبت‌های رییس سازمان سینمایی مهر تاییدی بر حکم مرکز شد و پروژه “لاله” تا اطلاع ثانوی به حالت تعلیق در آمد. این در حالی است که فیلمبرداری این فیلم به پایان رسیده بود و “لاله” در مرحله فنی متوقف شد.

رییس سازمان سینمایی، دکتر حجت‌الله ایوبی از همان ابتدای راه مواضعش را دربارهٔ تولید فیلم‌های فاخر بیان کرده بود. او معتقد است ما نیازی به تولید فیلم فاخر در سینمای ایران نداریم و هزینه کردن در تولید چنین آثار سفارشی، کاری بیهوده است.

اما چه کسی پاسخگوی هزینه‌های گزافی که از پول بیت المال برای تولید فیلم‌های فاخر صرف می‌شود است؟ آیا همچنان باز هم باید شاهد تولید فیلم این چنینی باشیم؟ “لاله” یکی از پروژه‌هایی بود که تاکنون حدود هفت میلیارد تومان هزینه برداشته است و این پول به جیب اشخاصی سرازیر شده است که دیگر نقشی در سینمای ایران ندارند.

تولید فیلم های به اصطلاح فاخر در چهارسال قبل لطمه جبران‌ناپذیری به سینمای ایران وارد کرده و بودجه‌های کلانی صرف تولید این فیلم‌ها شده. اما نقطه امیدواری این است که تیم  مدیریتی تازه سازمان سینمایی  بنا بر گفت خود نگذارد که دیگر لاله‌های این چنینی در سینمای ایران رشد کند.

انتهای پیام/۵۵