لیگ ۱۵۰ میلیارد تومانی پدیده‌ای رو نمی‌کند!

شاید اگر بازیکنی چون کریم باقری نیز با ۳۸ سال سن اراده می‌کرد و می‌خواست که در عرصه لیگ یازدهم حضور داشته باشد، هیچ مانعی را در این راه جلودار خویش نمی‌دید و می‌توانست پا به پای جوانان رقابت کند.

هزینه‌های سرسام‌آور در لیگ برتر فوتبال ایران در شرایطی صورت می‌گیرد که به قول مجید جلالی مربی سرد و گرم چشیده فوتبال، در ۱۵ سال اخیر فوتبال باشگاهی ایران نتوانسته است یک پدیده را نیز معرفی کند. در لیگ تازه به پایان رسیده لیگ یازدهم نیز وضعیت تفاوت زیادی با فصول قبلی رقابت‌ها نداشت و تیم‌ها نتوانستند با نگاه نتیجه‌گرای خود، پدیده تازه‌ای را به فوتبال ایران معرفی کنند. صاحب‌نظران و کارشناسان فوتبال دلیل این مساله را بی‌اهمیت شدن فوتبال پایه در نزد مدیران باشگاهی می‌دانند که می‌خواهند به صرف نتیجه‌گرایی، چند مدتی حضور خود را در راس باشگاه‌ها تداوم بخشند.

نگاه فست فودی به بازیکنان

حسن روشن پیشکسوت استقلال و فوتبال ملی کشورمان در گفت‌و‌گو با جام‌جم با اشاره به این‌که لیگ یازدهم خالی از پدیده بوده است، سطح رقابت‌های برگزار شده را پایین دانسته و می‌گوید: شاید اگر بخواهیم مفهومی به پدیده اشاره کنیم باید بگوییم پرسپولیس پدیده این فصل از مسابقه‌ها بود، ‌چرا که با وجود هزینه‌های بالای صورت گرفته و به‌کار‌گیری مربی شناخته‌شده‌ای چون مصطفی دنیزلی، در پایان رتبه دوازدهم جدول رده‌بندی را به خود اختصاص داد.

وی در عین حال سطح کیفی رقابت‌های لیگ امسال را نازل دانسته و اضافه می‌کند: متاسفانه نگاه نتیجه‌گرای مدیران، آینده باشگاه‌ها را دچار مخاطره کرده است تا این وسط حاضری‌خوری آفتی بزرگ برای فوتبال باشگاهی ایران باشد.

امیر حاج‌رضایی نیز از این حیث با حسن روشن هم‌عقیده است و در تحلیل شرایط موجود از نگاه فست‌فودی به بازیکنان یاد می‌کند.

این کارشناس فوتبال کشورمان که معتقد است بیشتر باشگاه‌های ایرانی به کارهای پایه‌ای نمی‌پردازند، تصریح می‌کند، حاضری‌خوری باشگاه‌ها عاملی شده است تا پدیده‌هایی را در لیگ برتر فوتبال رویت نکنیم.

هر چند سال پیش سازمان لیگ باشگاه‌ها را موظف کرد آکادمی‌های فوتبال خود را راه‌اندازی کرده و در این زمینه توجهی اساسی به سازندگی در فوتبال داشته باشند، اما به گفته امیر حاج‌رضایی به جز یکی دو باشگاه، سایر باشگاه‌ها در ایران به دنبال کارهای پایه‌ای نیستند. او در این زمینه می‌گوید: مدیران این باشگاه‌ها عادت دارند به بازار رفته و بازیکنان مورد نظرشان را بخرند، نه این‌که آنها را با صرف هزینه کمتر پرورش دهند. متاسفانه این خریدها هم از کانال‌های آلوده صورت می‌گیرد.

حاج‌رضایی که تاکید دارد باید با استفاده از بهترین مربیان در مقاطع پایه و بهره‌گیری از علم و دانش روز، تحولی اساسی را در فوتبال باشگاهی ایران ایجاد کرد، تصریح دارد: تا زمانی که مبنای کارهای ما در فوتبال علمی نباشد، نباید انتظار داشت که بتوانیم از لیگ بازیکنان پدیده برداشت کنیم. زیرساخت‌های ما فراهم نیست و قوانین مدونی در زمینه حمایت از فوتبال پایه وجود ندارد. متاسفانه به بچه‌ها به دید فست‌فودی نگاه می‌شود و تا زمانی که این دید وجود دارد، نباید منتظر بیرون آمدن بازیکنان پدیده از دل لیگ باشیم.

پنجعلی: ریشه‌ای کار نمی‌شود

محمد پنجعلی، کاپیتان اسبق تیم ملی و پرسپولیس نیز نظری مشابه حسن روشن و امیر حاج‌رضایی دارد و معتقد است ریشه‌ای کار نکردن در فوتبال، شرایط را به گونه‌ای ساخته که هنوز هم بازیکنان با تجربه و پا به سن گذاشته در حضور بازیکنان جوان، جلب توجه کرده و می‌درخشند.

وقتی از وی می‌پرسیم آیا لیگ یازدهم بازیکن پدیده‌ای را در دل خود پرورش و معرفی کرده است‌؟ بی‌درنگ می‌گوید نه و در توضیح این‌که چرا فوتبال ما با وجود هزینه ۱۵۰ میلیارد تومانی در یک فصل، از معرفی تنها یک پدیده عاجز است چنین اضافه می‌کند: فوتبال ما تا مادامی که به پول دولت محتاج است و هزینه‌هایش تمام و کمال از جیب مردم پرداخت می‌شود، نمی‌تواند امیدوار باشد که در وضعیت موجود تغییر مثبتی ایجاد شود. متاسفانه در حال حاضر رویکرد نتیجه‌گرایی مدیران، همه را به سوی کارهای آنی زودگذر سوق داده است، مثل این‌که اگر ضعفی در خط دفاع دیده می‌شود، به جای چاره‌جویی اساسی، بلافاصله در صدد این برمی‌آیند که با استخدام یک مدافع با قیمت گزاف، این ضعف را برطرف کنند که صد البته این سیاست پاسخگو نیست.

وی می‌افزاید: به طور طبیعی فوتبالی که می‌خواهد همواره در اوج باشد و با مدعیان آسیایی برابری کند، باید برای یک لحظه نیز از کار ریشه‌ای غافل نشود. توجه به کارهای پایه‌ای و شناسایی و پرورش استعدادهای نوجوان و جوان، غنای کیفی فوتبال باشگاهی ما را به همراه خواهد داشت و نباید به صرف پول‌های تزریق شده دولتی به فوتبال، خود را بی‌نیاز از این کار اساسی دید.

پنجعلی در پاسخ به این سوال که آیا از دید او بازیکنانی چون امید عالیشاه و رضا حقیقی پدیده به حساب نمی‌آیند؟ می‌گوید: با احترام به تلاش و کوشندگی این بازیکنان، آنها را پدیده نمی‌دانم و معتقدم بازیکنان خوبی بوده‌اند که توانسته‌اند با استفاده از فرصت‌های ایجاد شده در تیم‌هایشان خودی نشان دهند، اما یقینا انتظاری که ما از بازیکنان پدیده داریم چیز دیگری است. این پیشکسوت فوتبال در عین حال تصریح می‌کند: فوتبال باشگاهی ایران جدا از این‌که چه تیم‌هایی در آن اول تا سوم می‌شوند، باید بتواند در دل خود چهره‌های تازه‌ای را در هر فصل به فوتبال ملی معرفی کند. در حقیقت اصل بر معرفی این پدیده‌هاست که اگر لیگ از آن خالی شود، چشم‌انداز مثبتی پیش روی فوتبال ما قرار نمی‌گیرد. اگر طی این سال‌ها ملاحظه می‌شود که نمایندگان ما در فوتبال آسیا نتیجه نمی‌گیرند، بخشی از دلیل آن را باید در بی‌توجهی به فوتبال پایه جستجو کرد.

فوتبالی بدون ارزش افزوده

بهمن فروتن نیز با اشاره به این‌که فوتبال ایران اصلا ارزش افزوده‌ای را در لیگ خود ندارد، به جام‌جم می‌گوید: لیگ ایران به جای آن‌که نقش فزایندگی داشته باشد، تحلیل برنده است و صرف نگاه نتیجه‌گرایی مدیران باعث شده که با غفلت از سازندگی در فوتبال، بازیکنان خوب نیز به مرور قدرت و نبوغ‌شان را تحلیل‌رفته ببینند. وی با اشاره به این‌که برونو سزار برزیلی و فونیکه سی مالیایی، مهاجمان سپاهان و صنعت نفت آبادان از دید وی، بازیکنانی بودند که با بازی‌های خوبشان ارزش افزوده ایجاد کردند، اضافه می‌کند: هر چند کریم انصاری‌فرد با گلزنی‌های خوب خود به عنوان آقای گل فصل برگزیده شد، اما او قبلا پدیده لیگ بوده است و باید ناجی خط حمله تیم ملی فوتبال ایران باشد که هنوز به این جایگاه و موقعیت نرسیده است.

این کارشناس فوتبال ایران دلیل تهی شدن لیگ از پدیده را در بی‌توجهی به فوتبال پایه دانسته و می‌گوید: فوتبال باشگاهی ما از تیم‌های پایه خود بازیکنی را جذب نمی‌کند که در عرصه لیگ برتر ساخته و پرداخته شود. دلیل آن نیز عدم سرمایه‌گذاری در فوتبال پایه است و به طور معمول نیز تیم‌هایی که برای هر فصل ۸ تا ۱۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری می‌کنند، تیم‌های پایه‌شان به صورت اسپانسری اداره می‌شود که از دلشان بازیکنان خوب و با استعدادی بیرون نمی‌آید. برای همین نیز باشگاه‌ها از تیم‌های پایه‌شان کمتر بازیکنی را به خدمت می‌گیرند تا با حاضری‌خوری صورت گرفته، کفگیر فوتبال به ته دیگ خورده و نتیجه نیز این شود که الان بهترین بازیکن لیگ ما علی کریمی باتجربه است. بی‌تردید وقتی عرضه‌ای در این فوتبال وجود ندارد، حاضری‌خوری به عادتی مرسوم تبدیل شده تا فوتبال‌مان روز به روز تحلیل برود.

حجت‌اله اکبرآبادی / گروه ورزش