مذاکرات چند جانبه گازی ایران بدون گاز/نتیجه روند فعلی بالا و پایین کردن پله های دادگاه لاهه است

 یک معادله ساده است. اگر تعهدات صادراتی گاز ایران تا پایان سال ۹۳ را مبنا قراردهیم و در خوشبینانه ترین حالت بهره برداری از ۵ فاز پارس جنوبی را تا زمان مذکور در نظر بگیریم بازهم به این نتیجه خواهیم رسید که ایران در پایان سال آینده در بهترین حالت روزانه ۲۰۰ میلیون مترمکعب کسری تولید گاز خواهد داشت. براین اساس این احتمال تشدید می گردد که دل نگرانی های شرکت ملی گاز ایران در سال آینده از احتمال قطع گاز زمستانه در کشور به سمت بالا و پایین کردن دادگاه لاهه و پرداخت جریمه به کشورهای دیگر تغییر کند. 

وضعیت پیشرفت فازهای پارس جنوبی علی رغم تلاش های مسوولان چندان خوب نیست؛ شاید برای همین باشد که باید بگوییم در خوشبینانه ترین حالت تا پایان سال ۹۳ تنها باید شاهد بهره برداری از فاز۱۲، ۱۵و ۱۶ ، ۱۷ و ۱۸ بود که در اینصورت اگر تولید روزانه از فاز ۱۲ را ۷۸ میلیون مترمکعب در روز و دیگر فازها را روزانه ۲۵ میلیون مترمکعب در نظر بگیریم تا پایان سال ۹۳ ظرفیت تولید گاز ایران از حدود ۷۰۰ میلیون متر مکعب در روز به ۸۷۸ میلیون متر مکعب افزایش خواهد یافت. البته نباید از خاطر برد که ۳۰ میلیون متر مکعب از این ۷۰۰ میلیون متر مکعب ظرفیت گازی ایران باید ۳۰ میلیون متر مکعب آن نادیده بگیریم چراکه در حال حاضر این میزان روزانه از ترکمنستان وارد کشور می گردد.

براین اساس تا پایان سال ۹۳، در خوشبینانه ترین حالت ظرفیت تولید گاز ایران تا حدود ۸۸۰ میلیون متر مکعب افزایش خواهد یافت. اما براساس اظهارات مسئولان شرکت ملی گاز ایران در زمستان سال قبل روزانه ۶۰۰ میلیون مترمکعب گاز در کشور مصرف شده که اگر افزایش ۱۰ درصدی مصرف در هر سال را در نظر بگیریم آن هم به سبب افزایش مشترکان و مواردی از این دست باید امیدوار باشیم که تنها طی دو سال آینده سالانه ۶۰ میلیون متر مکعب مصرف گاز در هرروز افزایش یابد که در اینصورت زمستان سال ۹۳، پیک مصرف گاز کشور به ۷۲۰ میلیون متر مکعب افزایش خواهد یافت.

بنابراین در سال ۹۳، ایران توان صادرات ۱۶۰ میلیون مترمکعب گاز در هر روز را آنهم در خوشبینانه ترین حالت خواهد داشت در حالیکه مذاکرات گازی ایران در حال حاضر در خصوص تعهدی حدود ۲۵۳ میلیون متر مکعب در هر روز را نشان می دهد که تنها ۱۰۰ میلیون متر مکعب آن در هر روز مربوط به صادرات گاز به پاکستان،عراق و ترکیه است که قطعا در سالجاری صادرات به این کشورها قطعی خواهد شد. هرچند که در حال حاضر ترکیه خریدار گاز ایران است و عراق نیز قراراست از تیرماه مشتری ثابت گاز ایران شود. بنابراین اگر این میزان صادرات را نیز از این مقدار کم کنیم تنها ۶۰ میلیون متر مکعب گاز برای صادرات به دیگر کشورها باقی می ماند اما مسئولان وزارت نفت از گسترده کردن مذاکرات گازی با کشورهای حاشیه خلیج فارس خبر می دهند.

نباید از خاطربرد که هر ساله در زمستان با مواجهه با پیک مصرف، سهمیه گاز نیروگاه ها وصنایع به شدت محدود می گردد و حتی در بیشتر مواقع گازوئیل جایگزین گاز طبیعی در نیروگاه ها می گردد که به هیچ وجه صرفه اقتصادی ندارد. بنابراین این ارقام در حالی مبنای محاسبات قرار می گیرد که اگر محدودیت ها در کشور ایجاد شود تنها ۶۰ میلیون متر مکعب گاز باقی ماند تا ایران میان کشورهایی چون سوئیس که قرارداد آن سال ۲۰۰۹ امضاء شده، امارات که مذاکرات آن بسیار جدی است، یونان،هند و اروپا تقسیم کند.

اگر ایران بخواهد تمام مذاکرات گازی خود را به نتیجه برساند در خوشبینانه ترین حالت به بیش از ۲۵۰ میلیون متر مکعب گاز بیش از ظرفیت تولید فعلی خود نیاز خواهد بود.

در چنین شرایطی به نظر می رسد مسئولان نفتی کشور بدون در نظر گرفتن وضعیت گازی کشور در تلاشند تا مشتریان بیشتری را برای صادرات گاز جذب کنند و تنها شعار آنها تکیه بر توانمندی ایران به عنوان دومین دارنده ذخایر گازی جهان است اما ظاهرا فراموش شده که این گاز در زیر زمین است و تا زمانیکه به زمین نرسد امکان صادرات آن وجود ندارد و تنها نتیجه این مذاکرات بالا و پایین کردن پله های دادگاه لاهه خواهد بود تا پاسخگو شویم که چرا گازی را فروخته ایم که زیر زمین است نه روی زمین!