‘داریوش مهرجویی’ به عنوان یکی از شاخص ترین فیلمسازان کشور، در ‘نارنجی پوش’ دست روی معضل جهانی محیط زیست گذاشته و به شیوه خود برای حل آن، راهکارهایی را ارائه کرده است.
‘حامد آبان’ عکاسی است که در حین کار در سطح شهر در فاضلاب افتاده و پس از آن نیز با خواندن کتابی در رابطه با ‘فنگ شویی’ که از معلم سرخانه پسرش گرفته، تصمیم به تمیز کردن شهر خود می گیرد.
خوب تا اینجا با وجود لق زدن منطق داستانی می توان، به ادامه آن امیدوار بود، اما تصمیم حامد آبان برای استخدام در شهرداری به عنوان رفتگر، قصه را تا سطح یک فانتزی سطحی تنزل داده و سقوط آزادی بزرگ را تجربه می کند!
مهرجویی برای شیرفهم کردن مخاطب در سکانس تیتراژ اثر خود، جارو به دست گرفته و ساحل دریا را تمیز می کند و در همان حال به گل درشت ترین شکل ممکن در این رابطه حرف می زند.
ورود مخاطب به دنیای فیلم نیز تند و سریع صورت می گیرد، بی آنکه آدم های داستان همچون حامد، پسرش و معلم سرخانه وی را به شکلی حتی ناقص بشناسیم.
از آن بدتر تاکید فیلمساز روی کتاب ذکر شده است که جملات کاملا معمولی اش به شکل غلوآمیزی، به یکباره حامد آبان را متحول کرده و جهان بینی او را تغییر می دهد.
بدون پشتوانه بودن این تحول خلق الساعه، آفت بزرگ فیلمنامه ‘نارنجی پوش’ است که به عامل پیش برنده داستان تبدیل شده است.
در واقع حامد آبان برای مخاطب عام با خصوصیاتی که مهرجویی در آن قرار داده، قابل پذیرش نبوده و قادر به همذات پنداری با وی نیست.
به همین خاطر نیز تمیز کردن شهر که در نهایت به تمیزی روح ختم می شود، از کار درنیامده است.
برخورد تصادفی او با رفتگر جوانی که به جارویش روبان بسته و به آن عشق می ورزد(!)، وضع را وخیم تر کرده و حامد را به عکاس تنوع طلبی تبدیل کرده که به این شغل سخت و طاقت فرسا به چشم یک بازی جذاب نگاه می کند و خش خش جاروی رفتگری برایش بیش از تمیزی شهر اهمیت دارد!
شکل اجرای این فصل و برخورد یکباره این دو با یکدیگر نیز از عجایب فیلم است که از کارگردان کهنه کاری مثل مهرجویی بعید می نماید.
در واقع عکاس جوان تنوع طلب چندان درد جامعه خود را نداشته و بیشتر مسحور صدای خش خش جارو در سکوت شب و دود کردن سیگار خود است تا هر چیز دیگر!
فصل برخورد حامد آبان با خانواده ای که به پیک نیک به پارک آمده اند، بیشتر مناسب میان پرده های آموزشی تلویزیونی است که برای جذاب تر شدن و انتقال راحت تر پیام مورد استفاده قرار می گیرند.
اغراق در این صحنه به قدری است که آزاردهنده جلوه کرده و تفرعن حامد آبان را به عنوان یک هنرمند روشنفکر به صورت مخاطبانش می کوبد.
نکته دیگر شهرت رسانه ای حامد آبان به عنوان ‘نارنجی پوش’ است که در آن اغراق وحشتناکی به کار رفته بگونه ای که تیتر یک نشریات را به خود اختصاص داده است!
عجیب تر از همه آنکه فقط یک خبرنگار – عکاس عامل این شهرت شده و در هر رسانه ای نیز حضوری فعال دارد!
همه اینها نشان می دهد نویسندگان فیلمنامه از اساس شناخت درستی از رسانه ها نداشته و از چگونگی تاثیرگذاری آن بر جامعه غافل بوده اند.
شخصیت پردازی در رابطه با دیگر شخصیت ها نیز دستکمی از حامد آبان نداشته و در بسیاری موارد فاجعه آمیز جلوه می کند.
برای مثال می توان به معلم سرخانه پسر حامد آبان اشاره کرد که شباهت چندانی به نمونه های واقعی خود نداشته و به مرور تبدیل به عضوی از خانواده شده که حتی برای شاگردش غذا هم می پزد!
روابطی کاملا غیر ایرانی که حساسیت های زنانه همسر حامد آبان را به حق برمی انگیزاند.
تنها شخصیت منطقی فیلم که ذهن ریاضی هم دارد، همسر حامد آبان است که خواسته منطقی اش توسط حامد رد شده و به دعوایی برای حضانت پسربچه تبدیل می شود.
بقیه آدم های داستان هم چیزی جز تیپ نبوده و کمتر رگه هایی از شخصیت پردازی را در آنها می بینیم.
داریوش مهرجویی به عنوان فیلمسازی مولف در ‘نارنجی پوش’ چه به لحاظ محتوایی و چه به لحاظ فنی، برخوردی کاملا سرسری داشته و از مضمونی ارزشمند، فیلمی سطحی و فاقد لایه های متعدد ساخته که فاقد تاثیرگذاری لازم روی مخاطب است.
لحن سفارشی فیلم در کنار انتخاب بازیگر سرشار از اغراقی همچون حامد بهداد برای نقش اصلی کار، پاشنه آشیل آن به حساب می آید که فیلم را از نفس انداخته و مخاطب را به حیرت وامی دارد.
ارجاع مخاطب به شاهکاری همچون ‘هامون’ در سکانس دادگاه حامد و همسرش بر سر حضانت بچه، تلاش بیهوده ای برای بازآفرینی فصلی درخشان از فیلمی ماندگار است که کوچکترین ربطی به ‘نارنجی پوش’ ندارد.
فیلم سینمایی ‘نارنجی پوش’ آخرین ساخته داریوش مهرجویی، با بازی حامد بهداد، لیلا حاتمی، میترا حجار، امید روحانی، فردوس کاویانی و اردشیر رستمی در سینماهای کشور به نمایش در آمده است.
فراهنگ ** ۹۱۷۳ ** ۱۰۷۱
انتهای خبر / خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) / کد خبر ۸۰۰۹۴۳۵۷
ایرنا: خبرگزاری جمهوری اسلامی