نسخه ای که آمریکا برای ایران و پاکستان پیچید

مرتضی پویا تحلیل گر مسائل پاکستان در کافه خبر:

سارا معصومی : پاکستان همچنان کلافی هزارسر است. کشوری با بیش از ۱۷۰ میلیون جمعیت که ده ها فرقه را در خود جای داده با چالش های بسیاری از رشد تروریسم تا ناامنی های داخلی ، از ورشکستگی اقتصادی تا تنش با همسایگان روبه رو است.کشوری اسلامی دارای تسلیحات هسته ای و مقاوم در برابر امضای معاهده منع تکثیر تسلیحات هسته ای که در جهان به صادرکننده تروریست و بهشت القاعده شهرت دارد با پیدا شدن اسامه بن لادن در خاک خود در سال ۲۰۱۱ میلادی باردیگر خم بر ابروی متحد خود یعنی آمریکا آورد. مشکلات امروز پاکستان و دغدغه های فردای این کشور مسلمان را با مرتضی پویا در کافه خبرآنلاین در میان گذاشتیم. مرتضی پویا صاحب امتیاز روزنامه مسلم، مشاور سابق بی نظیر بوتو (۲۱ ژوئن ۱۹۵۳- ۲۷ دسامبر ۲۰۰۷) نخست وزیر فقید پاکستان در امور استراتژیک، معاون موسسه فرهنگی ـ مذهبی ” عوامی تحریک ” و رئیس سابق ” موسسه استراتژیک پاکستان ” در این کافه خبر از دیروز کشوری گفت که متحد استراتژیک امریکا است و ناگزیر از این هم پیمانی. از امروز پاکستانی که سیاست در آن گرفتار چرخه ای ناسالم است و فردای مبهمی که واشنگتن برای این متحد خود در سطح منطقه ای رقم خواهد زد.

• آمریکا به بوتو هشدار داده بود
مرتضی پویا که سابقه حضور در کابینه بی نظیر بوتو نخست وزیر فقید پاکستان -از سالهای ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۰ و ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۶ – را در پرونده کاری خود دارد در خصوص ترور بی نظیر بوتو و عوامل دخیل در این ماجرا می گوید:دو سال پیش از فوت خانم بی نظیر بوتو ، جوزف بایدن معاون رئیس جمهوری فعلی آمریکا به وی هشدار داده بود که رفتن به پاکستان برای او به معنای خودکشی است. در آن بازه زمانی آمریکایی ها از بی نظیر بوتو درخواست کردند که به پاکستان نرود و وعده دادند که او را در حالی که خارج از خاک وطن است به مقام ریاست جمهوری می رسانند. با اینهمه بوتو اصرار داشت که خواهان ورود به قدرت با پشتوانه مردمی است و نه ابزار غربی. با وجود عدم مشخص بودن هویت قاتلان خانم بوتو اما در داخل پاکستان انگشت اتهام بسیاری به سمت پرویز مشرف است. در این میان نقش سیا در ترور خانم بوتو صد در صدی است همانگونه که ردپای این سازمان مخوف آمریکایی در مرگ ضیاالحق وجود دارد.

• از ان پی تی تا ام پی تی
این تحلیل گر مسائل پاکستان در پاسخ به سوالی در خصوص مشکلات سیاسی اخیر در پاکستان که منجر به برکناری یوسف رضا گیلانی نخست وزیر سابق در جدال میان دولت با ارتش و قوه قضائیه شد، مشکلات امروز پاکستان را به دو گروه قسمت می کند:
۱٫ ان پی تی ( NPT): برنامه هسته ای پاکستان و تسلیحات هسته ای که این کشور را در بلوک قدرت های هسته ای جهان قرار داده است و معاهده منع تکثیر تسلیحات هسته ای که اسلام آباد رسما آن را امضا نکرده است.
۲٫ ام پی تی ( MPT) : به معنای انتقال دستکاری شده قدرت با چاشنی سازش و حیله های سیاسی. ما هنوز با مشکل آخر دست و پنجه نرم می کنیم و در این میان نقش آمریکایی ها قابل اغماض نیست. از عمر پاکستان ۶۵ سال می گذرد اما حضور آمریکا در این کشور ۶۷ سال است. آمریکایی ها نه فقط در پاکستان که در کل منطقه انواع رفت و آمدها، انتصاب ها و استعفاهای سیاسی را کنترل می کنند. پاکستان نیز تاکنون چندین بار قربانی این چرخش قدرت توسط امریکایی ها شده است. با مرگ یا به عقیده برخی کشته شدن جناح ، نقش ارتش پاکستان بر دولت اولویت یافت.تا به امروز نیز ما همچنان درگیر همین مساله هستیم.بازی سه جانبه ای که سالها در پاکستان شاهد آن بودیم این روزها دقیقا در مصر تکرار می شود. ارتش ، دادگستری و دولت هرکدام یک سر داستان را در دست دارند. در پاکستان امروز نیز این قاضی افتخار چودری است که فشار بر دولت را آغاز کرده است. مشابه این نسخه را قبلا در کشورهایی مانند آرژانتین داشتیم و امروز هم در مصر شاهد همین بازی هستیم. هر سه وزنه قدرتی که اکنون همزیستی را در کنار هم تجربه می کنند به نوعی گماشته امریکا هستند. من از نخستین روزی که مردم درمقام حمایت از چودری به خیابان ها می آمدند تاکید داشتم که او ناپاک ترین قاضی القضات پاکستان است. وی مشغول بازی های سیاسی است و توجیهش نیز دست داشتن ارتش در مسائل سیاسی است. ماجرایی که حق دخالت در سیاست را به افتخار چودری نیز می دهد. در عرصه سیاسی در پاکستان رای آوردن یا نیاوردن فرد مورد نظر امریکا چندان تفاوتی ایجاد نمی کند. در شرایطی که مهره مورد نظر رای مردمی کافی نداشته باشد ، رای در جیب وی می گذارند. نمونه این مساله هم پرویز مشرف است. عدم استحکام در سیاست پاکستان تبدیل به رویه ای عادی و دایمی شده است.

• حادثه ای که شاه ایران را ترساند
وزیر مشاور کابینه بی نظیر بوتو در نخستین دور حضور در قدرت ، با نیم نگاهی به گذشته حضور آمریکایی ها در منطقه آسیای میانه به کابلدشکافی استراتژی واشنگتن در این منطقه پریداخته و بحث خود را با حضور اتحاد جماهیر شوروری سابق در افغانستان آغاز می کند: در خصوص لشگرکشی روس ها به افغانستان هم واشنگتن از این داستان خبر داشت و مجوز آن را صادر کرد. با اینهمه روس ها دو ماه پس از اشغال افغانستان تصمیم به عقب نشینی و عذرخواهی گرفتند که این امر کاملا خلاف میل امریکایی ها بود. پاکستان نیز آن زمان مذاکراتی را با افغانستان و اتحاد جماهیر شوروری سابق آغاز کرد تا نوعی عقب نشینی آبرومندانه برای روس ها باشد. با اینهمه واشنگتن با این مساله مخالف بود. با این استراتژی پاکستان تبدیل به پایگاهی برای امریکا شد. تمامی جنگ هایی که ما در ۳۵ سال اخیر در این منطقه شاهد آن هستیم یک هدف دارد : حفظ رژیم صهیونیستی.
در کتاب ایران ، دیروز ، امروز و فردا که مجموعه ای از مقالاتی است که در ۱۹۷۵ در سمیناری در نیویورک خوانده شد، مقاله ای به قلم امیرعباس هویدا نخست وزیر وقت رژیم ایران است . در این مقاله آمده است که شاه ایران در عمر سیاسی خود شاهد دو تحول اساسی بود که تاثیر بسزایی بر افکار وی داشت. نخست برکناری پدرش و روی کارآوردن او. دوم هم ماجرای تجزیه پاکستان در ۱۹۷۱ و بی تفاوتی آمریکا. از آن روز شاه به شدت نگران سرنوشت خود شد. از ۱۹۷۵ به بعد میزان تنش میان شاه و سازمان سیا بر سر احتمال خیانت امریکا به خاندان سلطنتی در ایران افزایش یافت. آمریکایی ها در همان سال ۱۹۷۳ تصمیم به تجزیه کشورهای پاکستان ، ایران و عربستان سعودی گرفته بودند. در ۱۹۷۵ امریکا تلاش فراوانی برای به راه افتادن جنگ میان ایران و عراق آغاز کرد که در نهایت با اجتناب های شاه این استراتژی واشنگتن هم ره به جایی نبرد.این جنگ شاید در ۱۹۷۵ کلید نخورد اما پنج سال بعد در ۱۹۸۰ رخ داد. هدف تضعیف ایران بود چه در زمان سلطنت پهلوی ها و چه پس از انقلاب جمهوری اسلامی ایران. در این میان پاکستان نیز متضرر شد. شیطنت های امریکا در این بازه زمانی آنچنان بر همگان عیان بود که ضیاالحق که معروف به نوکری آمریکا بود این بار کنار ایران ایستاد و نتیجه آن هم ترور وی بود.
در افغانستان نیز آنچه که به نام جهاد علیه اتحاد جماهیر شوروی سابق مطرح شد؛ دروغ و حرکتی کاذب بیش نبود. اتحاد جماهیر شوروی خود خواهان عقب نشینی بود که با سنگ اندازی های امریکا روبه رو شد. مصر زمان حسنی مبارک و عربستان تحت سلطه آل سعود که با اسرائیلی ها توافقنامه امضا می کنند، بر اساس چه منطقی باید در افغانستان مقابل روس ها بایستند؟ آمریکایی ها در افغانستان سه مرحله را دنبال کردند: دیو سازی ، حمله و بازسازی.

• هند متحدی که برای آمریکا هزینه می کند
صاحب امتیاز روزنامه مسلم پاکستان با اشاره به نقش هندوستان در رابطه میان پاکستان و آمریکا ، این کشور را متحدی استراتژیک برای واشنگتن می خواند که در بازه های زمانی مختلف خوش خدمتی خود به امریکا را به بهای فروختن چین و ایران اثبات کرده است: در این میان نقش هندوستان هم قابل بحث است. هندوستان زمانی داعیه دار جنبش عدم متعهدها بود. این در حالی بود که در عمل چنین تعهدی به جهان سوم نداشته و بیش از آنکه به کشورهای در حال توسعه متعهد باشد به حفظ دوستی با کاخ سفید متعهد بوده است. زمانی که شوروی و امریکا دست در دست هم مقابل چین ایستاده بودند، هند با این دو بود. زمانی که شوروی و امریکا مقابل ایران ایستادند، باز هم هند در جناح مقابل ایران ایستاد.
زمانی که بحث جدایی بنگلادش از پاکستان مطرح شد، ارتش تصمیم به واگذاری بنگلادش و عدم مقاومت در این حوزه گرفت. ۸۰ درصد ارتش اهل پنجاب است و ترجیح داد که برای بنگلادش نجنگد. اکنون نیز امریکایی ها با احتمال حذف اسرائیل به دنبال متحدی جدید در منطقه هستند. متحدی که برای آنها هزینه کند و چه کشوری بهتر از هندوستان؟ بر همین اساس پاکستان تحت فشار شدید برای پذیرفتن هژمونی هندوستان است. احزاب مسلم لیگ و مردم هم متقاعد شده اند که اختیار پنجاب را داشته باشند و بقیه کشور در اختیار دولت مرکزی باشد. در مقابل این احزاب وعده عدم فشار بر هندوستان را به امریکایی ها داده اند. امریکایی ها در مواجهه با پاکستان و هندوستان نوعی صلح تحمیلی را هدایت می کنند. آخرین خوش خدمتی امریکایی ها به هندوستان هم افغانستان است که دو دستی به دهلی نو تقدیم شد.

• نقشه آمریکا برای عربستان
این تحلیل گر مسائل پاکستان با اشاره به موقعیت سختی که عربستان و رژِیم صهیونیستی در نتیجه تحولات جهان عرب در یک سال و نیم اخیر با آن روبه رو هستند می گوید: سیاست های جاه طلبانه امریکا در منطقه ادامه دارد اما من از هم اکنون پیش بینی می کنم که امریکا در آینده ای که زمان دقیق آن مشخص نیست یک دلار هم برای حفظ رژیم صهیونیستی پرداخت نخواهد کرد. واشنگتن دست تل آویو برای هرنوع فساد در منطقه را باز گذاشته اما در نهایت حاضر به دخالت نظامی برای حفظ رژیم صهیونیستی نیست. همین نسخه برای آل سعود نیز قابل تجویز است. در شرایطی که در عربستان هم ناآرامی ها شکل بگیرد ، کاخ سفید از دولت های به اصطلاح در اختیار ویلچیرنشین ها حمایت نخواهد کرد. آمریکا در قبال عربستان هم به این نتیجه رسیده است که آل سعود رفتنی است. بیداری اسلامی از مدت ها پیش به عربستان هم رسیده است. آل سعود و صهیونیست ها امروز تبدیل به دو رخ یک سکه پردردسر برای امریکا شده اند. یکی از این دو مهره باید حذف شوند که نزدیک ترین آنها عربستان است.

• به سفیر سوریه هشدار دادم
رئیس سابق موسسه استراتژیک پاکستان با اشاره ای کوتاه به ماجرای ناآرامی های اخیر در سوریه می گوید: زمانی که موج تحولات در جهان اسلام به راه افتاده بود من با سفیر سوریه در پاکستان دیداری داشتم.در این دیدار به وی گفتم که هدف از تحولات در جهان عرب شما ( سوریه ) هستید. تحولات در تونس و مصر تحت کنترل آمریکا خواهد بود و این دو کشور صهیونیستی تر از امریکا هستند. وی این سخنان مرا تکذیب کرد اما دو روز پس از این دیدار تماس گرفته و از آغاز ناآرامی ها در مصر خبر داد.

• اتحاد اجباری با آمریکا
پویا در پاسخ به سوالی در خصوص عذرخواهی امریکا از پاکستان به دلیل کشته شدن بیش از ۲۰ سرباز در حمله جنگنده های بدون سرنشین امریکایی و باز شدن مسیر انتقال تجهیزات ناتو به افغانستان ، می گوید: عذرخواهی در کار نبوده است . امریکایی ها هر روز از ما عذرخواهی می کنند البته نه به زبان که با جنگنده های بدون سرنشین خود. اما اسلام آباد در برابر پرواز جنگنده های بدون سرنشین آمریکا به مناطق مرزی گرفتار نوعی سکوت اجباری است. ایراد اینجاست که آصف علی زرداری و حامد کرزی هر دو به منزل زلمای خلیل زاد سفیر سابق امریکا در افغانستان بسیار رفت و آمد داشته اند. هر دو این افراد گزینه مد نظر خلیل زاد بودند. در انتخاب حامد کرزی بی شک امریکایی ها نظر ایران را هم جویا شدند. ایران در این بخش به نوعی رفتار پارادوکس گونه دارد. زمانی که “حزب مردم” روی کار می آید، دولت ایران خشنود است چرا که نواز شریف غلام آل سعود است و رابطه حسنه ای با تهران ندارد. بنابراین “حزب مردم” امریکایی را ترجیح می دهند. امریکا امروز در پاکستان صرفا سیاست تجزیه را دنبال می کند. جمهوری بلوچستان با بخشی از ایران و بخشی از پاکستان تشکیل می شود و همین مساله می تواند امریکایی ها را راضی کند.
 

• داستان متفاوت بحرین و بنگلادش
وی در مقام مقایسه ماجرای جدایی بحرین از ایران در زمان پهلوی با جداشدن بنگلاش از پاکستان می گوید: ارتش پاکستان در آن زمان تصمیم به سکوت در برابر این جدایی گرفت اما شاه ایران به دنبال ژاندارم شدن در منطقه بود و گفت بحرین را می دهیم و ابوموسی را می گیریم. زمانی شاه و آل سعود ، حافظ اسد را وادار به اعزام نیرو به لبنان و سرکوب فلسطینی ها کردند.

• ایران محذوریت های پاکستان را درک می کند
این تحلیل گر مسائل پاکستان در مقام توضیح رابطه میان تهران – اسلام آباد با وجود حضور واشنگتن می گوید: در سال ۲۰۰۶ کنفرانسی در پاکستان بود . بحث حمله احتمالی امریکا به ایران و عملکرد پاکستان در قبال این ماجرا مطرح شد. برخی از حاضران با این ادعا که پاکستان سنی و ایران شیعه است ، ادعا کردند که کاری از اسلام آباد ساخته نیست. من همان جا تاکید کردم که امریکا و ایران دایما در حال مذاکره هستند پس با ادامه داشتن این پل ارتباطی هرچند غیرمستقیم ، احتمال جنگ میان دو کشور بسیار بعید است. اما اگر حمله ای رخ دهد، ایرانی ها متوجه اجبار ما در اتحاد با امریکا هستند. اما در خصوص ایران شیعه و پاکستان سنی هم تاکید کردم که مجادله ما با سیا است.
وی با متصل کردن پرونده ایران به استراتژی های امریکا در آسیای میانه می گوید: سخنان هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه امریکا در سفر به افغانستان مبنی بر تعیین این کشور به عنوان متحد استراتژیک در حقیقت نوعی تعیین جایگزین برای پاکستان بود. امریکایی ها می دانند که پاکستان تا مدت زمان نامشخصی کنار آنها بدون قید و شرط نخواهد ایستاد. هرچند احتمال حمله به ایران یک درصد هم نیست اما اگر روزی امریکا چنین نیتی داشته باشد می تواند از خاک افغانستان برای حمله استفاده کند. آمریکا در افغانستان و پاکستان سفارتخانه های بزرگی می سازند تا به نوعی ترس اعراب را خنثی کنند.

۵۱۵۱

  دانلود