از زمان پذیرش طرح ۶ ماده ای کوفی عنان از سوی سوریه، سه هفته می گذرد. در طی این مدت رخدادهای فراوانی چنانکه انتظار می رفت، روی داد؛ کما اینکه رویدادهای داخلی و بین المللی دیگری هم در انتظار سوریه است.
می توان گفت بارزترین رخداد داخلی سوریه طی یک هفته اخیر شدت گرفتن فعالیت ها و حملات گروههای مسلح در شهرهای مختلف سوریه بوده است. انفجار جمعه گذشته دمشق و کشته شدن ۹ نفر، دو انفجار ادلب در شمال سوریه و کشته شدن ۸ نفر به روایت خبرگزاری رسمی سوریه و۲۰ نفر به روایت مخالفان، انفجار در حلب و کشته و زخمی شدن شماری از شهروندان سوری، انفجار خط لوله گاز در دیر الزور، شلیک آرپی جی به ساختمان بانک مرکزی سوریه به عنوان نماد مالی و اقتصادی سوریه آنهم در میدان هفت دریا، مقر تجمع هواداران نظام حاکم در دمشق، همگی اندکی از حملات و انفجارهای متعددی هستند که تنها در یک هفته اخیر رخ داده اند.
در این مدت سه هفته ای، همچنین شمار ناظران بین المللی از ۵ نفر به ۳۰ نفر افزایش یافته و رییس آنها رابرت مود ژنرال نروژی وارد سوریه شده است. کما اینکه قرار است تا پایان ماه جاری میلادی، این تعداد به حدود ۳۰۰ نفر افزایش یابد.
اما آنچه در این مدت سه هفته ای چندان بروز و نمودی نداشت، تظاهرات های روزهای جمعه ای بود که برحسب نظر مخالفان پیش بینی می شد پس از موافقت نظام حاکم در سوریه با طرح عنان، به صورت گسترده تری برگزار شود، به طوری که شورای ملی مخالفان سوریه اعلام کردند که از همان جمعه نخست تظاهرات ها در تمام استان های کشور شدت خواهد گرفت تا جایی که تحصن ها و اعتصاب ها پس از جمعه نخست، بنیاد نظام حاکم در سوریه را متزلزل خواهد کرد. برخلاف این پیش بینی ها، آنچه اکنون در جمعه ها رخ می دهد، عملیات های انتحاری و منفجر کردن خودروهای بمبگذاری شده است. این امر بیانگر ناامیدی مخالفان از اقناع افکار عمومی طی دو هفته نخست برای روی آوری به خیابان هاست و از این رو، حرکت به سوی اقدامات خشونت بار به عنوان گزینه مطلوب در نظر گرفته شده که پیش بینی می شود طی روزهای آینده بیش از پیش شدت گیرد. این مسئله همچنین برآیند التزام سوریه به طرح عنان در خارج کردن نیروهای خود از شهرها و فعال شدن هسته های پیکارجو و تشکیلات القاعده است. سناریویی که در زمان حضور ناظران عرب در سوریه هم محقق شد، تا جایی که این هسته ها و تشکیلات، از ناظران عرب به عنوان سپری برای حملات خود بهره برداری کردند. علاوه بر این، شدت گرفتن فعالیت گروههای مسلح در شهرهای شمالی و شمال شرقی نظیر ادلب، حلب و دیر الزور و الرقه بیش از هر چیز گویای بسته شدن منافذ مرزی ورود سلاح به سوریه در جنوب، شرق و غرب (اردن، عراق و لبنان) و انتقال این عملیات ها به مرزهای ترکیه است که این خود نیز دلالت های فراوان دارد.
اما درعرصه سیاسی، آنچه در رسانه ها چندان بدان پرداخته نشد، همزمانی انتخابات پارلمانی آتی سوریه با دو رویداد بین المللی است. نخستین رویداد اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری فرانسه است. این مسئله نیز دلالت های فراوانی دارد و به نظر می رسد لابی های دیپلماتیک سوریه از سرنوشت نیکلا سارکوزی رییس جمهور فرانسه و بخت و اقبال وی در این انتخابات براساس تحلیلات و نظرسنجی ها آگاهی داشته اند و زمان برگزاری انتخابات پارلمانی را به موعد اعلام نتایج انتحابات فرانسه گره زده اند. علاوه بر آن، دقیقا در همین تاریخ هم قرار است ولادیمیر پوتین زمام ریاست جمهوری را به دست گیرد؛ این همزمانی هم سیگنال های چندسویه ای را از سوی سوریه برای طرفهای غربی ارسال می کند. در کنار این رخدادها، قرار است باراک اوباما رییس جمهور آمریکا به محض آغاز دوره ریاست جمهوری پوتین، مذاکره ای دو جانبه را با وی برگزار کند که بی تردید استقرار سپر موشکی و موضوع سوریه مهم ترین پرونده های مورد مناقشه دو طرف غربی و شرقی خواهد بود. اوباما علاوه بر این دیدار دو جانبه، خود را ملزم می بیند که به منظور مقدمه چینی برای انتخابات ریاست جمهوری و بقای در کاخ سفید، تابستان آرامی را برای سیاست خارجی آمریکا فراهم سازد تا با خیالی آسوده زمینه ادامه ریاست جمهوری خویش را تضمین و تامین نماید.
می توان تمامی این رخدادها را به نابسامانی جایگاه شورای ملی مخالفان سوریه در میان دیگر گروههای مخالف و در سطح منطقه ای اضافه کرد. این شورا با ترکیب شناخته شده اش هرچند پس از ۱۰ ماه از زمان تشکیل، حاضر شده از موضع بالا دست خویش کوتاه آمده و با دیگر گروههای مخالف سوری در زیر چتر اتحادیه عرب به مذاکره و گفت وگو بنشیند، اما عمیقا بر این باور است که شکاف در مواضع و گروههای مخالف و فاصله گرفتن از دیگر گروههای مخالف سوری بهترین گزینه فراروی خویش است، زیرا معتقد است مرحله آتی در سوریه مرحله اسلامگرایی در این کشور است، زیرا برای اولین بار در تاریخ معاصر عرب، ایالات متحده با گفتمان اسلامگرا در مصر و لیبی و تونس کنار آمده است، از این رو، نباید این شورا وقت خود را به ائتلاف کردن بیهوده با دیگر گروههای مخالف سوری هدر دهد. خاصه اینکه شورای یاد شده تنها گروه مخالف سوری است که از طرفهای منطقه ای و بین المللی کمک های مالی و غیر مالی دریافت می کند و در این صورت، غیرمنطقی خواهد بود که دیگر گروههای مخالف را در کنار خود ببیند و به رسمیت بشناسد و حتی فراتر از آن، می کوشد تا خود را به تنهایی در برابر نظام حاکم در سوریه قرار دهد و دیگر گروهها و احزاب را به حاشیه راند. از این رو، انتظار می رود کنفرانس آتی گروههای مخالف سوریه زیر چتر اتحادیه عرب در قاهره، به ائتلاف و وحدت میان گروههای مخالف منجر نشود و به همان توافقات حداقلی کلیشه ای منحصر شود. از همین روست که شورای ملی مخالفان سوریه دل در گرو شکست طرح عنان بسته است و حملات و انفجارهای اخیر سوریه در همین راستا قابل توضیح است. با این حال، آینده بحران سوریه اکنون به طرح عنان گره خورده است، طرحی که از تغییر و تحولات منطقه ای و به ویژه معادلات آتی بین المللی برکنار نخواهد ماند.
۴۹۴۹
دانلود
خبرآنلاین