کاهش تورم، شکاف طبقاتی را کمتر می‌کند؟

به گزارش سایت خبری ممتاز نیوز،‌ ضریب جینی شاخص سنجش نابرابری در جامعه و عددی بین صفر تا یک است که در آن صفر به عنوان برابری کامل و یک معادل نابرابری مطلق در نظر گرفته می‌شود. بر اساس آمار مرکز آمار ایران، روند ضریب جینی در یک دهه اخیر کاهشی بوده و از ۰٫۴۳٫۴ در سال ۸۰ به ۰٫۳۶۵۹ در سال ۹۱ رسیده است. این در حالی است که طی این مدت نرخ تورم روند نوسانی کاهشی و سپس افزایشی داشته و در مقطعی از زمان به مرز ۴۰ درصد هم رسید.

این آمار نشان می‌دهد که با وجود تصور تاثیرپذیری مستقیم دو شاخص ضریب جینی و نرخ تورم از هم، اما این ایده در عمل محقق نشده‌است. البته ضریب جینی سال گذشته با وجود گذشت ۹ ماه از سال ۹۳ هنوز اعلام نشده و این در حالی است که مسئولان مرکز آمار در پیگیری خبرنگار آنا از انتشار آن در ماه‌های آینده خبر دادند.

در این باره یک اقتصاددان در گفت‌وگو با خبرنگار آنا با بیان اینکه متاسفانه آمارهای اقتصادی منتشرشده در سال‌های اخیر تنها ماهیت پوشاندن فشار اقتصادی تحمیل‌شده به طبقات پایین جامعه را دارند، گفت: برای مقایسه فاصله و شکاف طبقاتی جامعه باید بیش از نرخ تورم به نحوه توزیع درآمدها توجه کرد، چرا که گاهی با وجود کاهش نرخ تورم، رفاه در جامعه دیده نمی‌شود.

ابراهیم‌ رزاقی افزود: البته در حالت کلی با کاهش نرخ تورم، ضریب جینی کاهش می‌یابد، اما زمانی کاهش این ضریب با بهبود وضع اقتصادی طبقات پایین جامعه همراه خواهد بود که وضع اقتصادی دهک‌های پردرآمد ثابت بماند و ثروتشان بیش از میزان افزایش قدرت خرید دهک‌های پایین زیاد نشود.

وی با بیان اینکه درآمد، ثروت و هزینه میزان شکاف طبقاتی جامعه را نشان می‌دهند، تصریح کرد: در سال ۸۵ قدرت خرید مردم ۴٫۵ برابر کاهش یافت، این در حالی است که در سال ۹۲ با وجود تورم ۳۰ تا ۳۵ درصدی تنها ۲۰ درصد افزایش حقوق کارمندان را شاهد بودیم که این عوامل کاهنده قدرت خرید مردم، از سطح رفاه آنها نیز می‌کاهد، بنابراین درصورت متناسب بودن میزان افزایش حقوق با نرخ تورم، ضریب جینی بیشتر کاهش می‌یابد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: گاهی دولت با عواملی مانند پرداخت یارانه‌، در توزیع درآمدها و با هدف جلوگیری از بدتر شدن وضع اقتصادی دهک‌های پایین دخالت می‌کند، اما زمانی که این یارانه‌ها به همه اقشار اختصاص می‌یابد نه تنها توزیع درآمدها بهتر نمی‌شود، بلکه تنها اقشار پردرآمد ثروت بیشتری کسب می‌کنند.

رزاقی اظهار کرد: نوع پس‌انداز در خانواده‌های فقیر و ثرومتند متفاوت است، اما این امر در سنجش آمارها در نظر گرفته نمی‌شود و به همین علت با داده‌های آماری نادرست روبه‌رو می‌شویم.

همچنین یک کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار آنا با تاکید بر اینکه کاهش ضریب جینی به معنای افزایش رفاه جامعه نیست، گفت: واکنش ضریب‌جینی به کاهش نرخ تورم در جوامع مختلف متفاوت است و الزاما هم به بهبود فضای کسب‌وکار و ارتقای سطح آموزش و بهداشت و درمان منتهی نمی‌شود.

محمود جام‌ساز افزود: وقتی نرخ تورم در جامعه‌ای کاهش یابد که توزیع ثروت در آن عادلانه نیست، ضریب جینی افزایش می‌یابد، بنابراین کاهش نرخ تورم الزاما به کاهش ضریب‌جینی منجر نمی‌شود.

وی تصریح کرد: بر اساس آمار سازمان‌های ارتباط سنجی بین‌المللی، ضریب جینی سال ۲۰۲۴ ایران در میان ۱۳۶ کشور با ۰٫۳۸ درصد رتبه ۸۶ جهان را دارد که این رده بالاتر از کشورهایی نظیر آمریکا، روسیه و ترکیه است.

جام‌ساز اظهار کرد: نکته قابل توجه این است که با وجود بالابودن ضریب جینی کشوری مانند آمریکا و بیشتر بودن شکاف طبقاتی در آن، اما پایین‌ترین سطح طبقاتی این کشور رفاه بیشتری از طبقه متوسط ما دارد.

وی ادامه داد: نرخ تورم تنها در صورت وجود رشد اقتصادی کاهش خواهد یافت که این رشد اقتصادی نیز ایجاد اشتغال، افزایش درآمدها و افزایش تولید محصول ملی را با خود همراه خواهد داشت. در این وضعیت، افزایش عرضه می‌تواند پاسخگوی تقاضا باشد و سطح عمومی قیمت‌ها نیز کاهش می‌یابد که در نهایت این فرآیند کاهش نرخ تورم را به دنبال دارد.

این اقتصاددان تاکید کرد: اگرچه کاهش نرخ تورم افزایش قدرت خرید مردم را به همراه دارد، اما نکته‌ای که باید به آن توجه شود، بالابردن رفاه آحاد جامعه است.

وی خاطرنشان کرد: به دلیل نبود زیرساخت‌های اقتصادی مدرن در کشور، افزایش رفاه جامعه تنها از طریق مدیریت اقتصادی امکان‌پذیر خواهد بود، بنابراین باید با دستیابی به یک سطح قابل قبول از درآمدهای ملی به دنبال منابع تامین رفاه جامعه باشیم.

تغییرات روند ضریب جینی ۱۰ ساله

تغییرات نرخ تورم ۱۰ ساله

انتهای‌پیام/

خبرگزاری آنا – اقتصادی
باز نشر: سایت خبری تحلیلی ممتاز نیوز www.momtaznews.com