از تولد کاشف انسولین تا اختراع ترانزیستور

به سبب افزایش منافع انگلستان در خلیج فارس و ایران، ایران سال‌ها مورد تحریم غیر علنی کشورهای اروپایی در برابر فروش اسلحه و ازجمله کشتی‌های جنگی قرار گرفت. در سالهای ۱۳۱۱ و ۱۳۱۲، رضا شاه تصمیم به تجدید ناوگان جنگی دریایی گرفت و ماموریت خرید مخفیانه را به پرنس ارفع سپرد. نامبرده با زیرکی موفق گردید تا تعدادی ناو و کشتی و یدک کش از ایتالیا خریداری نموده و مقدمات آموزش افسران ایرانی در ایتالیا را فراهم آورد. مرکز نیروی دریایی ایران خرمشهر بود و در همین محل بود که پادگان، فرماندهی، مخازن و اداره بندر قرار داشت.

اشغال قسمتی از مناطق جنوبی ایران از سوی آلمان در جریان جنگ جهانی اول (۱۲۹۳ ش)

با آغاز جنگ جهانی اول و تاثیرگذاری بر همه کشورهای جهان، به ویژه ایران، به لحاظ قرار گرفتن در کنار دولت‌های روس و امپراتوری عثمانی که از طرف‌های درگیر جنگ بود، اوضاع داخلی به هم ریخت. در این میان، ایران که بی‌طرفی خود را اعلام نموده بود از شمال مورد تهاجم روس‌ها واقع گردید و عثمانی نیز از شمال غربی به خاک ایران تجاوز نمود و این دو بر سر تصرف آذربایجان در خاک ایران به جنگ پرداختند. همچنین دولت انگلستان با چند فروند کشتی، جنوب ایران را مورد تجاوز قرار داد و کشمکش بسیاری روی داد. سفارت آلمان هم برای حفظ منافع اتباع خود در ایران، قوه مقاومتی تشکیل داد و عده‌ای از مردم را به طرفداری از خود بسیج نمود. چندی بعد هم قوای آلمان وارد ایران شدند و به جان مردم افتادند. این اوضاع و تجاوزات مکرر، جز قحطی و قتل و غارت مردم ایران، ارمغانی نیاورد و خسارات فراوانی برجای نهاد.

سقوط کابینه عوام فریب «جعفر شریف امامی» (۱۳۵۷ ش)
پس از کشتار بی‌رحمانه ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ در میدان شهدای تهران که به کشته و زخمی شدن هزاران نفر انجامید، اوضاع کشور رو به وخامت گذاشت و به تشنج بیشتر کشیده شد. همچنین در سیزدهم آبان ۵۷ سالروز تبعید حضرت امام، دانش‌آموزان و دانشجویان با تجمع در دانشگاه تهران قصد رفتن به بیت آیت‌اللَّه طالقانی را داشتند که با هجوم پلیس و نیروهای نظامی، صدها نفر کشته و زخمی شدند. این دو کشتار خونین در هفتاد روز صدارتِ دولتِ به اصطلاح آشتی ملی شریف امامی، سبب خشم مردم تهران گردید که در تظاهرات خود، ۴۰۰ شعبه از بانک‌ها را به آتش کشیدند. در این اوضاع بحرانی، شاه، جعفر شریف امامی را از صدارت برکنار نمود و دولت نظامی ارتشبد ازهاری را تشکیل داد. راهپیمایی‌های بزرگ از جمله در روز عید فطر ۱۳۵۷، گسترش اعتراضات و اعتصاب عمومی در سراسر کشور، مهاجرت امام از نجف به پاریس، حوادث خونبار ۱۷ شهریور و ۱۳ آبان ۵۷ در کنار اقدامات تسکینی بی‌اثر دولت نظیر تغییر عوام فریبانه تاریخ کشور از شاهنشاهی به شمسی و انحلال حزب ستمشاهی رستاخیز، بعضی از اتفاقهای مهم دوران صدارت شریف امامی بود.

افتتاح اولین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران (۱۳۶۶ ش)
اولین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در روز چهاردهم آبان ۱۳۶۶ ش با حضور آیت‌اللَّه خامنه‌ای رییس جمهور وقت جمهور اسلامی ایران و جمعی از شخصیت‌های مملکتی و ادبی کشور افتتاح شد و تا بیست و سوم آبان ادامه یافت. در اولین نمایشگاه کتاب تهران، ۱۹۶ مؤسسه و ناشر خارجی از ۳۲ کشورمختلف شرکت داشته و در حدود شانزده هزار عنوان کتاب عرضه شده بود. همچنین بیش از هشت هزار عنوان کتاب، مربوط به ۲۱۵ ناشر داخلی بود که در معرض دید پانصد هزار بازدید نماینده از این نمایشگاه قرار گرفت. نمایشگاه بین المللی کتاب تهران از آن پس همه ساله برگزار می‌گردد و هجدهمین دوره آن در تهران در اردیبهشت ۱۳۸۴ برپاشد. در این دوره بیش از ۱۹۰۰ ناشر داخلی و خارجی، پنجاه هزار عنوان از کتاب‌های خود را به نمایش گذاشتند. همچنین در کنار نمایشگاه کتاب، نمایشگاه سالانه مطبوعات کشور و نمایشگاه آثار معلمان مؤلف نیز برپا بود.

تولد «فردریک بانتینگ» پزشک کانادایی و کاشف انسولین (۱۸۹۱ م)
فردریک گرانْتْ بانتینگْ، دانشمند کانادایی در ۴ نوامبر ۱۸۹۱ م در کانادا متولد گردید و تحصیلات خود را در رشته پزشکی دانشگاه تورنتو ادامه داد تا اینکه در سال ۱۹۲۲ م موفق به اخذ دکترای طب شد. فردریک از ۲۹ سالگی به عنوان محقق در دانشگاه به کار پرداخت و به مدت ۲۰ سال تا سال ۱۹۴۱ م استاد دانشگاه تورنتو بود. بانتینگ مدتی نیز در کشورهای انگلستان و فرانسه، به تحقیق و مطالعه پرداخت. در ۲۷ ژوئیه ۱۹۲۲ م آزمایش‌ها و تلاش وی به نتیجه رسید و به همراه دو تن از همکارانش موفق به جداسازی هورمون انسولین شد. این مسئله، انقلابی در درمان بیماری قند به وجود آورد و سبب شهرت این پزشک ۳۰ ساله گردید.

پاسخ مثبت آزمایشات بانتینگ بر روی حیوانات، به استفاده از انسولین در بیماران قندی از سال ۱۹۲۳ م منجر گردید که به نجات جان میلیون‌ها انسان انجامید. بانتینگ در همین سال به پاس این اکتشاف علمی برنده جایزه نوبل پزشکی شد. غده فوق کلیوی و سرطان، زمینه‌های دیگر مطالعات وی بود. دکتر بانتینگ علاوه بر نوبل، جوایز متعدد دیگری از جمله مدال ستاره طلایی از دانشگاه تورنتو، مدال انجمن پادشاهی کانادا، عنوان شوالیه جایزه انجمن فیزیولوژیست‌های امریکا و… را به دست آورد. وی سرانجام در ۲۱ سریعه ۱۹۴۱ م در پنجاه سالگی درگذشت.

کشف خاصیت ضد پرتو توسط دکتر «فرامرز آشوری» محقق ایرانی (۱۳۶۹ ش)
دکتر فرامرز آشوری با درجه فوق دکترا در رشته داروسازی و بیوشیمی، پس از چهارده سال تحقیق مستمر موفق شد خاصیت ضدپرتو را در بعضی از مواد طبیعی کشف کند و دارویی تازه تهیه نماید. این دارو برای درمان ضایعات ناشی از پرتوهای یون‌ساز از جمله ضایعات عمومی، عروق، مسمومیت کبدی، بیماری قند و ضایعات بینایی استفاده می‌شود و بدن انسان را در برابر پرتوهای آسیب‌رسان، مقاوم می‌سازد.

فروپاشی امپراتوری اتریش به دنبال شکست در جنگ جهانی اول (۱۹۱۸ م)
امپراتوری اتریش – مجارستان از جمله دول محور بود که به همراه آلمان وارد جنگ جهانی اول شد و این جنگ را به مدت چهار سال ادامه داد. با پایان جنگ در سال ۱۹۱۸ م و شکست دولت‌های محور، کشورهای پیروز بر اساس قراردادهای خود، نظام‌های حکومتی و حتی جغرافیایی کشورهای شکست خورده را تغییر دادند. در این میان، امپراتوری اتریش موجودیت خود را از دست داد و متلاشی شد. بر این اساس امپراتوری اتریش هَنْگری به سه کشور اتریش، مجارستان و چکسلواکی تجزیه شد و قسمت‌هایی از آن نیز به کشورهای ایتالیا، یوگسلاوی، روسیه، لهستان و رومانی تعلق گرفت. متفقین علاوه بر آن، امپراتور اتریش را برکنار نمودند و سببات اعلام جمهوری را در این کشور فراهم ساختند. از آن پس، جمهوری اتریش در سرزمین کنونی آن کشور که تنها ۱۲ درصد اراضی امپراتوری پیش از جنگ اتریش – مجارستان را در بر می‌گرفت به وجود آمد.

تأسیس سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) (۱۹۴۶ م)
یونسکو که مخفّف کلمات لاتین سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد است، یکی از مهم‌ترین کارگزاری‌های تخصصی سازمان ملل است که در چهارم نوامبر ۱۹۴۶ م تأسیس شد و تقریباً کلیه کشورهای سازمان ملل متحد در آن عضویت دارند. وظیفه اصلی این سازمان، همان طور که از نام آن برمی‌آید، توسعه همکاری‌های بین‌المللی در زمینه امور آموزشی، علمی و فرهنگی است و یونسکو در اجرای این وظیفه، اقدامات موثری در امر سوادآموزی، تحقیقات علمی و حفظ و حراست آثار فرهنگی و باستانی در سطح جهان به عمل آورده است. مقر یونسکو در شهر پاریس فرانسه بوده و تا سال ۲۰۰۲ م، تعداد ۱۸۵ کشور در آن عضویت داشته‌اند.

اختراع ترانزیستور توسط دانشمندان امریکایی (۱۹۴۸ م)
در چهارم نوامبر ۱۹۴۸ م، سه دانشمند امریکایی به نام‌های جان باردین، والتر هاوسربرتِن و ویلیام شاکْلی، خبر اختراع خود با نام ترانزیستور را به اطلاع جهان رساندند. ترانزیستور از دو کلمه ترانس به معنی انتقال دادن و استور به معنی مقاومت، تشکیل شده است. این ترانزیستور چیزی جز دو تکه سیم بسیار کوچک که در یک پولکِ ساخته شده از عناصر فلزی نیمه هادی است، نبود. ترانزیستور، یک وسیله یک سوکننده، تقویت نماینده و نوسان سازِ بسیار عالی است و به محض برقراری اتصال و ولتاژ، آغاز به کار می‌کند.

دوام و مقاومت ترانزیستور در مقابل ضربه و ارتعاش بسیار است و به سبب همین مزایا، از آن در رادیو، تلویزیون و تلفن و… استفاده می‌کنند. کار ترانزیستور بر پایه این حقیقت استوار است که الکترون‌های موجود در نیمه رساناها می‌توانند به دو صورت متفاوت، جریان برق را برقرار نمایند. امروزه و با گسترش صنایع، از ترانزیستور استفاده‌های فراوانی می‌شود و کاربرد آن گسترده‌تر گردیده است.

برخی از اتفاقهای ۴ نوامبر
۱۹۲۱: «تاکاشی هارا» اول وزیر ژاپن به دست یک کره ای با ضربه چاقو کشته شد.

۱۹۴۵: کشورهای عربی سنگ بنای جامعه عرب را برزمین نهادند تا مانع ایجاد کشوری در فلسطین برای یهودیان شوند.

۲۰۰۳: دکتر «پال کالابرسی» یک پژوهشگر راه درمان بیماری سرطان و رئیس سابق شورای ملی مبارزه با سرطان (آمریکا) در ۷۳ سالگی پیش از این که بتواند درمان قطعی برای سرطان به دست آورد، خود قربانی سرطان شد و بر اثر سرطان زبان درگذشت.