جلوگیری از استئوپروز با ورزش

به گزارش خبرنگار ورزشیممتازنیوز،‌کاهش استحکام استخوان ها در بدن را استئوپروز می گویند که منجر به افزایش خطر شکستگی ها می گردد، به عبارت دیگر کاهش بافت استخوانی با تخریب زیر ساختار اسکلتی همراه است.

حداکثر تراکم استخوان در حدود سن ۳۰ سالگی دیده می گردد، تراکم استخوان در اوایل زندگی آغاز به افزایش می کند و در سن ۳۰ سالگی به حداکثر میزان خود می رسد و سپس آغاز به کاهش می کند.

***چگونگی افزایش تراکم استخوان؟

تغذیه مناسب در دوران کودکی،‌میزان کلسیم کافی در رژیم غذایی و دوش می تواند تراکم استخوان را افزایش دهد و با بالا بودن تراکم استخوانی فرد دیرتر به سمت استئوپرز پیش می رود.

***شیوع استئوپروز در اشخاص:

استئوپروز در سنین بالاتر که به تدریج منابع استخوانی رو به کاهش و از بین رفتن می کند، شایع تر است،‌ در خانم ها در زمان سن یائسگی فرد مستعد کاهش سریع توده استخوانی است به خصوص در سال های اولیه پس از یائسگی یک کاهش شدید دیده می گردد.

شکستگی مچ دست(استخوان رادیوس) در قبل از سن ۵۰ سالگی افزایش می یابد، میزان بروز شکستگی های لگن از ۷۰ سالگی هر ۵ سال دو برابر می گردد، البته با زمین خوردن این گروه در ارتباط است. به عبارت دیگر با افزایش سن،‌سقوط کمتر بر روی دست های باز رخ می دهد و اشخاص بر روی لگن سقوط می کنند.

شکستگی های مهره ای بدون علامت و بصورت تصادفی و در رادیوگرافی به منظور علل دیگر مخفی می شوند،‌ به ندرت شکستگی های مهره ای نیاز به بستری شدن دارند.

البته شکستگی در بقیه استخوان ها نیز دیده می گردد، چون استئوپروز پروسه دنباله دار است، به طور مثال شکستگی لگن به همراه شکستگی ران خواهد بود.

***عوامل مؤثر در ایجاد شکستگی ناشی از استئوپروز:

۱- عوامل غیرقابل اصلاح: شامل سن بالا، جنس مؤنث، نژاد سفید، سابقه شکستگی در بستگان درجه اول با سابقه شکستگی در بزرگسالی.
۲- عوامل قابل اصلاح: مصرف سیگار‌،‌ الکل، مصرف نکردن کلسیم،‌ فعالیت فیزیکی کم،‌ مصرف بعضی داروها که مهم ترین آنها کورنیکو ستروئید برای مدت بیش از سه ماه، داروی ضد صرع به ویژه فنی توئین و هپارین،‌ کمبود استروژن قبل از ۴۵ سالگی.

***تشخیص:

با توجه به جنس و نژاد تراکم استخوانی را بررسی کنیم،‌ که بهتر است خانم های بالای ۶۵ سالگی، خانم های کمتر از ۶۵ سال که دارای یک علامت خاصی باشند،‌ خانم های یائسه که دچار شکستگی می شوند،‌مردان با سن بالای ۷۰ سال،‌ اشخاصی که دارای پرکاری پاراتیروئیدی نوع ۱ و ۳ می باشند.

***راه های جلوگیری از ابتلا به استئوپروز:

۱- هر دو سال یکبار در سنین بالا بررسی تراکم استخوان تکرار شود.
۲- به میزان لازم کلسیم در رژیم غذایی گنجانده شود و در صورت تشخیص پزشک از داروهایی از جمله ویتامین D و مکمل کلسیم استفاده شود.
۳- انجام ورزش به طور منظم به طرز چشمگیری از ابتلا به استئوپروز جلوگیری می کند زیرا با ورزش کردن توده استخوانی به شدت افزایش پیدا می کند.

البته باید توجه داشت که ورزش بیشتر در سنین رشد یا حتی قبل از بلوغ به افزایش توده استخوانی کمک می کند و بزرگسالان در مقایسه با کودکان کمتر می توانند با افزایش فعالیت بدنی و انجام حرکات ورزشی توده استخوانی خود را افزایش دهند.

در اشخاص روستایی که فعالیت بدنی تا سنین پیری ادامه دارد، استئوپروز به مقدار قابل ملاحظه ای کمتر ملاحظه می گردد.

در گروه فعال و ورزشکار نیز احتمال زمین خوردن کمتر است پس شانس شکستگی نیز در این اشخاص کمتر خواهد بود.

اگر در سنین بالا آغاز به ورزش کردن می نمایید،‌ نباید ورزش را در کوتاه مدت انجام دهید،‌ چون تنها ورزش طولانی مدت برای جلوگیری از روند استئوپروز مفید خواهد بود، لازم به ذکر است قطع کردن ورزش به طور ناگهانی خود سبب کاهش توده استخوانی می گردد. عادات ورزشی باید به صورت ثابت در آیند و انجام حداقل سه نوبت ورزشی در هفته مطلوب است.

ورزش سبب افزایش عملکرد عصبی‌، عضلانی در فرد نیز می گردد، همچنین با ورزش هماهنگی اعمال، تعادل و قدرت فرد بالاتر می رود، بنابراین زمین خوردن کمتر پیش می آید.

پیاده روی، ورزش های راکتی، اسکی صحرایی، شنا و یا ورزش های آبی بسیار مفید بوده و بهتر است به صورت منظم هفته ای سه بار انجام شود تا نتیجه مطلوب را به دست بیاوریم.

باید توجه داشت که از کودکی و سن رشد و بلوغ بایستی ورزش کردن را جزء اصلی برنامه روزانه زندگی برای فرزندانمان قرار دهیم تا از ابتلا به استئوپروز جلوگیری شود.

همچنین در اشخاص سالمند بعد از برطرف کردن مشکلات بینایی و شنوایی از زمین خوردن آنها و همچنین برنامه ریزی صحیح و تغذیه مناسب و ورزش، از پیشرفت این بیماری به طرز چشمگیری می توان جلوگیری کرد./آق