مدیریت فرهنگی شتابان

سرایت این تغییرات و چرخش‌ها و جابه‌جایی‌های حاصل از آن به حوزه مدیریت فرهنگی، تبعاتی دارد که ممکن است در کوتاه مدت چندان نمایان نشود، اما ویرانگری تدریجی‌اش، بر بسیاری از بنیان‌های اجتماعی، فرهنگی و رفتاری جامعه تأثیر می‌گذارد. مهم ترین ویژگی‌های مدیریت شتابان فرهنگی از این قرار است:

۱ ـ اغلب این مدیران از بخش‌های دیگر که معمولا تناسب چندانی با امور فرهنگی ندارد می‌آیند، مانند مدیران مراکز اقتصادی یا مجامع سیاسی و…

۲ ـ دوران مدیریت ایشان چندان طولانی نیست که فرصتی برای اجرای برنامه‌های زیربنایی داشته باشند، بنابراین ناگزیرند به برنامه‌های زودبازده و چشمگیر روی بیاورند.

۳ ـ این‌گونه مدیران، در حوزه فرهنگ و هنر اقامت موقت دارند و چشم‌انداز سرنوشت و آینده خود را در بخش‌های دیگر مانند امور اقتصادی و سیاسی می‌جویند و بر این اساس به طرح‌های فرهنگی درازمدت، رغبتی ندارند.

۴ ـ این مقیمان موقت حوزه مدیریت فرهنگی، به اقتضای علایق سیاسی به رسانه‌های فراگیر و عنوان خبرها و تیتر روزنامه‌ها عنایت خاص دارند و به برنامه‌هایی روی خوش نشان می‌دهند که توجه رسانه‌ها را جلب می‌کند. مثلا برگزاری جشنواره‌هایی با جوایز چشمگیر و مهمانان خبرساز برای آنها خیلی جاذبه دارد تا برنامه‌ریزی برای گسترش محافل فرهنگی و نشر کتاب‌های تخصصی و تربیت نسل جدید.

۵ ـ طبیعی است که برای برگزاری جشنواره‌ای که بخواهد توجه رسانه‌ها را جلب کند آنها ناگزیرند به محصولات آماده و چهره‌های مطرح روی بیاورند و مجالی برای کشف و تربیت نیروهای مستعد ندارند.

۶ ـ برای جلب همکاری چهره‌های مطرح و به دنبال آن جلب توجه رسانه‌ها ناگزیر می‌شوند دستمزدها و جایزه‌های کلان تعیین کنند و البته در این میان برای برنامه‌های زیربنایی بودجه و اعتباری باقی نمی‌ماند.

۷ ـ در مقام تمثیل می‌توان گفت که در حوزه فرهنگ معمولا مدیران شتابان به کشت درختان پرثمر و دیربازدهی مانند درخت گردو علاقه‌ای ندارند، چون می‌خواهند محصول کارشان در مدت کوتاه عمر مدیریت فرهنگی‌شان دیده شود بنابراین برنامه‌هایی مانند کشت کدو حلوایی، بسیار با اقبال مواجه می‌شود. بازدهی این برنامه‌ها زمان چندانی نمی‌برد و محصول آن هم مانند کدو حلوایی، بزرگ و چشمگیر است اگرچه تو خالی و کم‌خاصیت و برخلاف درخت گردو، بدون ریشه‌های استوار.

اسماعیل امینی – شاعر و مدرس دانشگاه