به گزارش تفسیری ممتاز نیوز iبه نقل از ممتاز نیوز در تاریخ دوشنبه ۸ آبان ۹۱،
ممتاز نیوز : «کارشناس درمان معتادان و پزشک ترک اعتیاد»، این عنوانی است که دکتر محمدرضا قدیرزاده iبه خود می‌دهد و تاکید می‌کند از مسوولیت دولتی‌اش در این مصاحبه نام برده نشود و هر آنچه می‌گوید در مقام یک کارشناس و درمانگر ترک اعتیاد است. او سابقه فعالیت در iبهزیستی را هم دارد. معاونت پیشگیری استان تهران و معاونت دانشجویی دانشگاه علوم iبهزیستی نیز در سابقه کاری او iبه چشم می‌خورد. آنچه سبب شد iبه سراغ این درمانگر اعتیاد برویم، فراوانی فروش داروهای ترک اعتیاد در پیاده‌روها و اخطارهای سازمان iبهزیستی درباره بازگشت بعضی معتادان در حال درمان، iبه چرخه اعتیاد است، آن هم iبه خاطر داروهایی که در بازار آزاد قاچاق فروخته می‌شود.
داروهایی که iبه نقل از دکتر قدیرزاده، حاوی میزان اندکی متادون و دوز بالایی از داروی ترامادول است.قدیرزاده در گفت‌وگو با «اعتماد» تاکید می‌کند مشخص نمی باش این داروها از چه کانالی می‌گذرد و با بسته‌بندی و شکل و شمایل و مارک کارخانه‌های ایرانی و هندی دست iبه دست می‌چرخد، ولی او نتیجه می‌گیرد سوءمصرف این داروها، نتیجه مدیریت اشتباه وزارت iبهداشت درباره داروهای ترک اعتیاد است. iبه نقل از وی قطع عرضه قرص متادون، رقیق کردن شربت متادون و رها کردن بیماران iبه حال خود، سبب شده ۲۵ تا ۳۰ درصد بیمارانی که در کلینیک‌های ترک اعتیاد، iبه درمان مشغول بودند، iبه چرخه سوءمصرف موادمخدر برگردند.
به نظر می‌رسد اخیرا بیمارانی که در حال گذراندن دوره درمان اعتیاد خود می باشند، چندان از ترک اعتیاد خود احساس رضایت ندارند، سبب آن چیست؟
از حدود سه، چهار ماه پیش میزان سهمیه قرص متادون مراکز خصوصی ترک اعتیاد را کم کردند و iبه سمت شربت آمدند تا اینکه از مهرماه دانشگاه‌های علوم پزشکی iبه طور کلی سهمیه قرص کلینیک‌های درمان اعتیاد را قطع کردند و iبه جای آن شربت توزیع شد. کیفیت این شربت با شربت‌هایی که در پیش توزیع می‌شد، فرق دارد و بیماران می‌گویند غلظت و میزان دوز موثر آن بسیار کمتر از پیش شده و در نهایت بسیار از کلینیک‌ها مجبور شدند برای اینکه برای بیمار مشکلی پیش نیاید، دوز مصرف بیماران را افزایش دهند. iبه طور مثال پیشا اگر ۱۰ سی‌سی برای بیمار تجویز می‌شد و او مشکلی نداشت، باید اکنون iبه سبب کیفیت پایین این شربت‌ها، بیشتر تجویز شود. گاهی این موضوع درمانگر را مجبور می‌کند دوز داروی مصرفی را تا ۴۰ درصد افزایش دهد و در نهایت مصرف دارویی بیمار بسیارتر می‌شود.
چرا قطع عرضه قرص متادون در دستور کار وزارت iبهداشت قرار گرفت؟
نمی‌دانم، همکاران وزارت iبهداشت باید iبه این پرسش، جواب دهند.
ولی اکنون در بازار آزاد،این قرص iبه راحتی یافت می‌شود؟
بله، با وجود اینکه توزیع قرص متادون کم یا قطع شده، ولی شاهد هستیم انواع و اقسام این قرص در بازار آزاد وجود دارد البته iبه نظر می‌رسد این قرص‌ها، ساخت داخل کشور نمی باشند، ولی کاملا شبیه تولیدات داخل کشور می باشند و حتی با مارک و عنوان ایرانی هم عرضه می‌شوند.
آیا این قرص‌ها ساخت ایران است؟
نمی توان با قاطعیت چنین حرفی زد. فروشندگان ادعا می‌کنند داروهای متادون ساخت هند است، بعضی عرضه‌کنندگان iبه اسم هندی این دارو را می‌دهند و گاهی بسته‌بندی هندی هم دارد. ممکن است هندی باشد ولی با قیمت بسیار گزافی فروخته می‌شود. بعضی نیز هیچ بسته‌بندی‌ای ندارند و iبه صورت فله، در خیابان عرضه می‌شود.
این قرص‌ها در بازار آزاد، عطاری‌ها، پیاده‌روهای خیابان ناصرخسرو، iبه صورت فله‌یی خارج از پوشش iبهداشتی عرضه می‌شود. مشخص نمی باش ترکیبات این قرص‌ها چیست، تاریخ تولید، مصرف و انقضای آنها معلوم نمی باش. هر دانه از این قرص‌ها هم دو هزار و ۵۰۰ تا چهار هزار تومان خرید و فروش می‌شود. پیشا دارو در کلینیک با مبلغ بسیار پایینی در اختیار معتادان قرار می‌گرفت ولی اکنون با این قیمت‌ها، فرد بیمار که از لحاظ اقتصادی نیز iبه‌شدت آسیب‌دیده است، مجبور می‌شود این داروها را iبه صورت آزاد تهیه کند.
آیا درمانگران پیشنهاد می‌کنند بیماران این قرص‌ها را از بازار آزاد تهیه کنند؟
به هیچ‌وجه این پیشنهاد را درمانگر نمی‌کند. مشکلات استفاده از شربت متادون هنوز باقی است ولی باز هم پیشنهاد درمانگران استفاده از داروهای قانونی است. می‌دانیم شربت متادون حمل و نقل سختی دارد. برای کسانی که در اداره‌ها کار می‌کنند، موقعیت اجتماعی خاص دارند یا اشخاصی که خانواده‌شان خبر ندارند در حال درمان می باشند، مشکلات بسیاری پیش می‌آید. بعضی اشخاص، دوز را خودسرانه بالا می‌برند، بعضا می‌بینیم مسمومیت‌های اطفال با شربت متادون iبه سبب مصرف اشتباهی دیده می‌شود. هر چند سخت است، ولی باز هم پیشنهاد می‌کنیم از این شربت‌ها استفاده کنند و از قرص‌های آزاد استفاده نکنند، ولی اتفاقی که ما شاهد آن هستیم این است که iبه خاطر عدم عرضه قرص دولتی در مراکز ترک اعتیاد و کیفیت نامطلوب شربت متادون، بیماران قرص‌شان را از بازار می‌گیرند و متاسفانه این روزها با علایم متفاوتی در درمان این بیماران مواجه می‌شویم.
چه علایمی؟
به طور عادی درمان اعتیاد با متادون، iبه عادی کردن واکنش‌های اجتماعی و عملکردی فرد می‌انجامد و معمولا مشکلات جسمانی و روحی بیماران را iبهتر می‌کند، البته منظور، متادونی است که استاندارد باشد، ولی در بیمارانی که اخیرا داروهای خود را از بازار آزاد تهیه می‌کنند، تغییرات رفتاری بسیاری دیده می‌شود. تغییراتی مانند پرخاشگری، کم‌حوصلگی، تغییرات خواب، تهوع، سرگیجه؛ تعریق، افت فشار خون و حتی مشکلات تشنج در بین بیمارانی که دوز بالای این قرص‌ها را مصرف می‌کنند، اتفاق می‌افتد و کاملا iبه روند درمان ضربه می‌زند. بیماری را یک سال، تحت نظر داشتم و نشانه‌های iبهبودی خوبی از خود بروز داده بود و پاک شده بود، ولی هفته پیش این بیمار iبه‌شدت iبه هم ریخته بود و آسیب دیده بود. سبب آن را پیگیری کردیم و iبه تهیه قرص متادون از بازار آزاد رسیدیم.
این قرص‌ها چه ایرادی دارد؟
چون فراوانی مشکل در بین بیماران، نگران‌کننده بود، بعضی قرص‌ها را که در بازار آزاد موجود است تهیه کردیم و iبه آزمایشگاه تخصصی پزشکی قانونی دادیم، مسوول آزمایشگاه پزشکی قانونی اعلام کرد در این قرص‌ها ترامادول با غلظت بسیار بالا دیده می‌شود و مقدار جزیی هم متادون در آن وجود دارد. در حقیقت ماده موثر متادون این داروها بسیار پایین و ماده اصلی آنها ترامادول است.
شما فقط قرص‌ها را آزمایش کردید؟
بله، همه نمونه‌های ما از قرص‌هایی بوده که در خیابان iبه صورت آزاد تهیه کردیم. می‌دانیم ترامادول iبه‌شدت اعتیادآور است و فردی که برای درمان اعتیاد iبه iبه طور مثال تریاک، iبه دام ترامادول بیفتد، اعتیاد و مشکلاتش iبه‌شدت بیشتر می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد برنامه پیش‌بینی‌شده‌یی برای شیوع مصرف آن وجود دارد.
شما که می‌گویید درمانگران مصرف داروهای بازار آزاد را پیشنهاد نمی‌کنند، وزارت iبهداشت هم که iبه این داروها مجوز توزیع نداده، پس چرا بیماران iبه سراغ این داروها می‌روند؟
ببینید، اگر عرصه iبه سبب سیاست‌های اشتباه و سوءمدیریت وزارت iبهداشت در توزیع داروهای درمان اعتیاد iبه معتادان تنگ شود، همه کسانی که درگیر بحث درمان اعتیاد می باشند iبه سمت قرص‌های غیرقانونی می‌روند، چون مشکل دارند و فکر می‌کنند این‌طور مشکل‌شان حل می‌شود. علاوه بر آن، بسیاری از کسانی که معتاد می باشند ولی iبه هر سبب نمی‌خواهند از طریق درمان رسمی خود را ترک دهند، خودسرانه این را از بازار آزاد تهیه می‌کنند و فکر می‌کنند درمان می‌شوند، ولی نه تنها درمان نمی‌شوند، بلکه iبه ترامادول معتاد می‌شوند.
آیا این موضوع، روی درمان رسمی و علمی معتادان نیز تاثیر گذاشته است؟
بله، سوءمدیریت در توزیع داروی ترک اعتیاد سبب شده بیماران از کلینیک‌ها خارج شوند و سراغ روش‌های غیرعلمی و غیرقانونی برای ترک بروند. در کلینیک‌ها علاوه بر تجویز داروی ترک، خدمات دیگری مانند مشاوره‌های فردی، خانوادگی، گروه درمانی، و تست‌های ادرار انجام می‌شد و سبب می‌شد اشخاص در روند درمان باقی بمانند، ولی با خارج شدن این اشخاص از چرخه درمان، نمی‌توانیم اطمینان داشته باشیم این بیماران درمان می‌شوند یا نه. واقعیت این است که با وضعیت فعلی، معتادانی با شخصیت سست‌تر، iبه سمت اعتیاد خود برمی‌گردند، یعنی iبه جای استفاده از شربت متادون، iبه سمت مصرف تریاک می‌روند.
عامل اصلی بازگشت iبه سوءمصرف مواد مخدر را چه می‌دانید؟
کارهایی که وزارت iبهداشت در توزیع شربت و کم کردن مصرف قرص کرده، عامل اصلی است. این کار، سبب شده سوءاستفاده‌گرها، قاچاقچیان دارو، داروهای تقلبی خود را وارد بازار کنند، بازار داروهای ماهواره‌یی ترک اعتیاد پررونق شود و بسیاری از بیماران از چرخه درمان خارج شوند و دوباره اعتیاد را آغاز کنند.
چه میزان از بیماران، دوباره iبه چرخه اعتیاد بازگشته‌اند؟
حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد بیماران کلینیک‌ها ریزش کرده‌اند، بیماری که در حال ترک اعتیاد است و از چرخه درمان خارج شود، بدون دارو نمی‌ماند؛ یا برمی‌گردد و مواد مخدر مصرف می‌کند، یا داروهای غیرقانونی و تقلبی تهیه می‌کند و دوباره معتاد می‌شود. بیماران بسیاری را دیده‌ایم که iبه بازار آزاد مراجعه کرده‌اند تا درمان را iبه صورت خودسرانه ادامه دهند و دوباره iبه سوءمصرف قرص ترامادول معتاد شده‌اند. علاوه بر این، iبها درمان برای کسانی که می‌خواهند از طریق درمان قانونی، اعتیادشان را ترک کنند، بسیار بسیارتر شده است.
تبعات اجتماعی مصرف قرص‌های حاوی ترامادول چیست؟
اولا همه زحمتی و سال‌ها برنامه‌ریزی‌ای که صورت گرفته تا این بیماران مدت‌ها تحت درمان و پاک باشند، iبه باد می‌رود. شخصی که ترامادول مصرف می‌کند و وارد اجتماع می‌شود، گرفتار اولین عارضه این داروست، یعنی عصبانیت. برخوردهای بین فردی بسیار می‌شود و افزایش نزاع و درگیری، یکی از نشانه‌های مصرف ترامادول در جامعه است.
جرم‌ها و بزهکاری‌ها بسیار می‌شود و مجددا چرخه معیوب اعتیاد iبه وجود می‌آید. می‌بینیم که سیاستگذاری اشتباه و غلط و بدون کارشناسی سبب شده در ابعاد مختلف سلامت جامعه مورد خطر قرار گیرد و هیچ‌کس نیز پاسخگو نمی باش.
آیا فکر می‌کنید تغییر در الگوی مصرف، از طریق فروش داروهای ترک اعتیاد، موضوعی برنامه‌ریزی شده است؟
نمی‌توانم در این باره قطعا اظهارنظر کنم که تعمدی در کار بوده، ولی سیاستگذاری غلط وزارت iبهداشت و سوءمدیریت در توزیع داروهای ترک اعتیاد را بیشتر مقصر می‌دانم. چرا در حالی که داروی متادون در انبارها وجود دارد، ولی توزیع انجام نمی‌شود؟ کارخانه‌های داخلی توانسته‌اند iبه وفور تولید کنند ولی هنوز توزیع انجام نمی‌شود.
منبع: ممتاز نیوز