˝مگافونیا˝ به الگوهای نمایشی پیش از اسلام وفادار است

به گزارش هنرآنلاین، نشست رسانه ای نمایش”مگافونیا” به نویسندگی و کارگردانی میلاد حسینی صبح امروز یکشنبه ۲۲ اردیبهشت ماه در سالن استاد امیرخانی خانه هنرمندان ایران برگزار شد. در این نشست علاوه بر کارگردان نمایش امین اکبری نسب، سپیده دستینه و رکسانا رضایی نیز به عنوان بازیگران کار حضور داشتند.

در ابتدای نشست حسینی دربارهٔ روند شکل گیری این نمایشنامه گفت: نمایشنامه “مگافونیا ” بر اساس نظریه آلبرت آمستد آشورشناس آمریکایی، نویسنده کتاب “تاریخ هخامنشی”، نوشته شده است. آمستد نظریه ای دربارهٔ بردیای دروغین دارد که بر اساس مدارک تاریخی یونانی، کتیبه بیستون و کتیبه هایی که در تخت جمشید و کاخ داریوش اول وجود دارد، نوشته شده است.

وی ادامه داد: امستد در این نظریه اثبات می کند که داریوش اول بر اساس یک کودتای سیاسی علیه فرزندان کوروش به پادشاهی می رسد. در واقع بردیا به دست کمبوجیه به قتل نمی رسد، بلکه با حیله داریوش کشته می گردد. من نظریه امستد را به خاطر تکثر منابع و معاصر بودن این دانشمند و اینکه برای انجام تحقیقاتش به ایران نیز سفر کرده قبول دارم.
حسینی متذکر شد: متاسفانه یونانی ها در نگارش تاریخ ایران دست به تحریف های بزرگی زده اند. همچنین در تاریخی که به دست هرودوت دربارهٔ ایرانی ها و جنگ یونان و ایران نوشته شده انحراف های بزرگی شکل گرفته است، زیرا یونانی ها قوم پیروز بودند و تاریخ را نیز به نفع خود نوشتند. نظریه پردازان بسیاری نیز معتقدند که در اواخر دوره هخامنشی نزدیک به صدها هزار کتیبه جعل شده است.

حسینی در ادامه افزود: امستد معتقد است چون داریوش اول از نسل کوروش نبوده علیه پسران وی کمبوجیه و بردیا توطئه می کند. داریوش در جنگ مصر به فرماندهی کمبوجیه تنها یک سرباز معمولی بوده است. با وجود این او خانواده اصیلی داشته و پدرش گشتاسپ از جمله اشخاصی است که زرتشت در خانه اش بزرگ شده است. برای نگارش”مگافونیا” بیش از ۴ ماه تحقیق کردم و کتابها و منابع گوناگونی را خواندم.

وی ادامه داد: متوجه شدم که جریان مغ کشی در واقع یک کشمکش سیاسی بین مادها و پارس ها بوده است و داریوش می خواسته قدرت مادها را که بردیا فرماندهی اش را در دست داشته است از بین ببرد. بنده معتقدم باید در تاریخ ایران پیش از اسلام بازنگری هایی صورت گیرد، زیرا منابعی که به دست ما رسیده منابع الکنی است. معتقدم تنها بهرام بیضایی و قطب الدین صادقی در زمینه نمایش های تاریخی ایران دست به بازنگری تاریخی زده اند.

وی دربارهٔ نام گذاری “مگافونیا” گفت: اسم “مگافونیا” لفظ یونانی واژه “مغ کشی” است. “مغ کشی” اولین آیین نمایشی در ایران است که به دست ما رسیده و در واقع مضمون شاه کشی را در خود دارد. این مضمون بعدها دستمایه نمایش هایی چون”کوسه برنشین” و “میر نوروزی” شده است. کشور ما سرشار از نمایش ها و آیین هاست. اگر نویسندگان ایرانی بتوانند آیین های ایرانی را دستمایه درام قرار دهند، در واقع این میراث بزرگ را تئوریزه کرده اند. قصد من نیز از اجرای این نمایش، تئوریزه کردن یک آیین پیش از اسلام بود.

حسینی یادآور شد: در واقع این نمایش نقد ساختار پادشاهی است. سیستمی که تمام بنیان های مذهبی و صنفی را حذف یا تضعیف می کند. هنوز در بعضی کشورهای عربی و اروپایی این ساختار پادشاهی و جنگ قدرت وجود دارد.

وی دربارهٔ بهره گیری از آیین های ایرانی در این نمایش گفت: متاسفانه در دانشگاه های ما می خواهند روند ۲۵۰۰ ساله ای را که غرب در شکل گیری درام طی کرده است طی ۱۰ سال سپری کنند. ما هنوز در کشورمان مدرنیته را به درستی نمی شناسیم، اما نمایش های پست مدرن اجرا می کنیم. بنده معتقدم که ما باید ابتدا تئاتر ملی خودمان را گسترش دهیم بعد به سراغ تئاتر غرب برویم. در این نمایش همه تلاشم را کردم تا در حرکت، بیان، آوا، موسیقی و دیالوگ به الگوهای آیینی پیش از اسلام وفادار باشم.

حسینی ادامه داد: برای مثال به پیشنهاد سعید تهرانی آهنگساز نمایش از ضرب زورخانه استفاده کردیم تا نمایش شکل پهلوانی به خود گیرد، زیرا فرهنگ پهلوانی از دوره پارت ها در ایران شکل گرفته است. همچنین از آیین های پس از اسلام نیز در میزانسن و خطوط حرکتی بهره گرفتم و در جاهایی به تعزیه و روحوضی نیز نزدیک شدم.

در ادامه سپیده دستینه بازیگر نمایش دربارهٔ ایفای نقش “نیرنگ” در اثر توضیح داد: کاراکتر نیرنگ در تاریخ وجود خارجی نداشته و زاییده ذهن نویسنده است. در واقع میلاد حسینی با خلق این شخصیت حرف اصلی اش را از زبان وی بیان کرده است. نیرنگ دو نقش دارد؛ هم راوی تاریخ و داستان نمایش است و هم تلاش می کند برای ایجاد اعتماد به چیزی که حقیقت ندارد تلاش کند. نیرنگ در نمایشنامه یک تلخک تاریخی است که داستان را روایت می کند.
امین محسنی نسب بازیگر نقش بردیا در ادامه گفت: بردیا از لحاظ شخصیت پردازی یکی از مشکل ترین کاراکترهاست، زیرا با وجود معروفیت نکات چندانی دربارهٔ زندگی او در تاریخ وجود ندارد. تلاش کردم با وجود منابع اندک این شخصیت را به درستی پرداخت کنم. بردیا بر خلاف خشونت داریوش و کمبوجیه فرد جنگ طلبی نبوده است و مظلومانه نیز به قتل می رسد.

در بخش دیگری از این نشست رکسانا رضایی بازیگر نقش آتوسا عنوان کرد: من پیش از این در نمایش”آذرمیدخت” نیز با حسینی همکاری داشتم. آن نمایش اثری تک پرسوناژ، اما تاریخی بود که روایت واگویه های آخرین پادشاه زن ایرانی را بازگو می کرد. آتوسا در این اثر پادشاه نیست، اما قدرتی کمتر از شاه نیز ندارد و در کنار برادرهایش برای حفظ حکومت پدرش تلاش می کند. او حتی حاضر می شد به رغم میل باطنی اش با داریوش ازدواج کند.

حسینی دربارهٔ حمایت از این نمایش گفت: ما با قرارداد گیشه این نمایش را روی صحنه می بریم و تا به حال نیز همه هزینه ها را شخصی بر عهده گرفته ایم، اما با انجمن هنرهای نمایشی برای کمک به این نمایش در حال رایزنی هستیم. من معتقدم که در برابر آثار دیگر باید از نمایش های ایرانی حمایت بیشتری شود. متاسفانه تئاتر ما به طرز غیرقابل باوری به سمت تئاتر خصوصی می رود؛ تئاتری که فقط نام خصوصی را یدک می کشد و بیشتر به تجارت نزدیک شده است.
کارگردان” فاوست” عنوان کرد: تئاتر حرفه ای و اندیشه ورز ما نیز دارد به سمت تئاتر آزاد گرایش می یابد. حتی در تبلیغات آثار نیز شاهد آلبوم های عکس خانوادگی هستیم تا طراحی پوستر. این روند از ذات اندیشه ورز تئاتر دور است و در نهایت به ضرر تئاتر تمام می گردد. مشکل دیگر تئاتر ایران کمبود سالن در مکان های مناسب است. اگر این مشکل برطرف شود جنگ و تنازع برای بقا که بین گروه های تئاتری شکل گرفته از بین می رود.

“مگافونیا” از چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت ماه در سالن اصلی تالار محراب ساعت ۱۹ میزبان علاقه مندان تئاتر است. پیام علوی، امین اکبری نسب، سپیده دستینه، رکسانا رضایی، سامان فرشید نیا، احسان شیخی، غزاله کنعان پناه، حمیدرضا کریمی، احمدرضا جهان تاب، ساناز تاری، ارشیا اقبالی و سجاد آردانه بازیگران” مگافونیا” می باشند. از دیگر عوامل این نمایش می توان به مروارید فتح الهی نژاد عکاس، گلبرگ ادیب طراح صحنه و لباس و سعید تهرانی آهنگساز اشاره کرد.

انتهای پیام/۵۴/۵۳