آواز ایرانی وام‌دار تعزیه‌خوانان است/ مداحی گمراه شده

عاصمه فندرسکی، پژوهشگر عرصه موسیقی در گفت‌وگو با خبرنگار موسیقی ممتاز نیوز گفت: به طور کلی بسیاری معتقد می باشند که موسیقی آوازی ما به کمک موسیقی مذهبی شکل گرفته است، در صورتی که موسیقی آوازی ایران قدمتی چند هزار ساله دارد و در کتب دوره ساسانی با اسم‌های باربد و نکیسا مواجه می‌شویم که این موضوع نشان دهنده این است که موسیقی دستگاهی ایران قبل از موسیقی مذهبی شکل گرفته است.

این پژوهشگر عرصه موسیقی در ادامه بیان کرد: بعد از اسلام، فرهنگ اسلامی با ایران آمیخته شد و در دوره صفویه تعصباتی در حوزه موسیقی به وجود آمد به طوری که در دوره شاه‌تهماسب اگر نوازنده‌ای ساز می‌زد انگشتان دستش را قطع می‌کردند در نتیجه موسیقی به سمت مذهب رفت تا بتواند جایگاه خود را در طول تاریخ حفظ کند.

فندرسکی با اشاره به اینکه تعزیه‌خوانان در حفظ موسیقی ایرانی نقش مهمی داشته‌اند، تاکید کرد: بسیاری معتقدند که موسیقی ایرانی توسط مداحان حفظ شده است در صورتی که مداحی نیار به آسیب‌شناسی دارد، زیرا امروزه مداحان دچار انحراف شده‌اند و نیاز به راهنمایی دارند؛ زیرا اگر این روند ادامه یابد مداحی از مسیر اصلی خود دور می‌شود.

این پژوهشگر افزود: همچنین اگر آثار شنیداری قبل را گوش کنیم با آوازخوانانی همچون سید احمدخان، قلی‌خان شاهی، نکیسا، اقبال السلطان و… روبه رو می شویم که این اشخاص تعزیه هم می‌خواندند در نتیجه تعزیه‌خوان‌ها دستگاه‌های ایرانی را می‌شناختند و تسلط کافی داشتند. به نظر من آواز ایرانی وام‌دار تعزیه‌خوانان است.

عاصمه فندرسکی در ادامه گفت: موسیقی مذهبی با موسیقی سازی ادغام شده است یعنی اینکه در مراسم مذهبی از سازهای دمام ، طبل، شیپور استفاده می‌شود، همچنین در بسیاری مواقع دیده شده است که در ایام محرم و صفر از ساز کلارینت استفاده شده است.

این پژوهشگر عرصه موسیقی خاطرنشان کرد: به طور کلی مراسم مذهبی در ایران به چند دسته تقسیم می گردد دسته اول در شهرستان‌ها مانند دزفول، شوشتر، خرمشهر و…. به صورت سنتی اجرا می‌شود و دسته دوم مانند تهران به صورت مدرن اجرا می‌شود در نتیجه هر روز که می‌گذرد مراسم و موسیقی مذهبی از سنت‌ها فاصله می‌گیرد در صورتی که باید توجه داشته باشیم این مراسم باید به روال قبل برگزار شود.

فندرسکی گفت: همچنین در بخش نوحه و مولودی‌خوانی بیشترین انحرافات از لحاظ اصالت به وجود آمده است و بیشتر نوحه‌خوانان از مرجع‌های صوتی گذشتگان دور شده‌اند و بیشتر از گام‌های غربی و موسیقی پاپ استفاده می‌کنند که این موضوع نشان دهنده بی‌سوادی این اشخاص در این حوزه است.

عاصمه فندرسکی در پایان گفت: نوحه‌خوانان نیاز به آموزش دارند و این حوزه باید آسیب‌شناسی شود، زیرا اگر این روند ادامه یابد و مداحان دستگاه‌ها را به درستی نشناسند، گمراه می‌شوند.
 

پایان پیام/۴۶/ب