آیا انسان هم نشخوار می‌کند؟

افرادی که مبتلا به اختلال یا سندرم نشخوار می باشند، به طور مکرر مقدار کمی از غذای خورده شده را از معده به دهان برمی گردانند (همانند حیوانات نشخوار کننده)، بدون آن که بخواهند این کار را انجام دهند (به طور ناخودآگاه). سپس فرد غذای برگردانده شده را به طور کامل و یا جزئی می جود و مجددا آن را قورت می دهد و یا به خارج از دهان می ریزد.

سندرم نشخوار یک نوع اختلال است که در آن، اشخاص به طور مکرر و ناخود آگاه، غذای هضم نشده را از معده به دهان بر می گردانند و آن را می جوند. سپس مجددا غذا را قورت می دهند و یا آن را از دهانشان خارج می ریزند.

به عمل برگرداندن غذا از معده به دهان و جویدن آن، نشخوار می گویند که حیوانات نشخوار کننده آن را انجام می دهند. ولی گاهی اوقات در اثر بروز یک اختلال ، انسان نیز دچار این عمل می گردد که آن را اختلال یا سندرم نشخوار می گویند.

فردی که دچار این اختلال می گردد، بدون آنکه خودش بخواهد و به طور ناخواسته، عمل نشخوار را انجام می دهد.

سندرم نشخوار اغلب توسط پزشک تشخیص داده نمی شود، زیرا با بیماری های دیگری مثل ریفلاکس معده به مری اشتباه گرفته می گردد.

در این اختلال، غذایی که از معده به دهان برگردانده می گردد، هضم نشده است، لذا مزه غذای برگردانده شده طبیعی است و همانند مواد استفراغ، اسیدی نیست.

سندرم نشخوار بیشتر اوقات با بیماری هایی مثل پرخوری عصبی (بولیمیا)، ریفلاکس معده به مری (برگشت اسید و محتویات معده به مری) و گاستروپارزی (فلج معده) اشتباه گرفته می گردد.

سندرم نشخوار، اختلال نادری است و معمولا در نوزادان و اشخاص دچار معلولیت جسمی بروز می کند. اما می تواند در کودکان، نوجوانان، جوانان و اشخاص بزرگسال نیز دیده شود.

علت دقیق این اختلال معلوم نیست.

اگراین سندرم درمان نشود، سبب آسیب لوله گوارشی بین دهان و معده یعنی مری و کاهش وزن ناسالم (بیمارگونه) می گردد.

اختلال نشخوار اغلب در نوزادان و کودکان کوچک (بین سه تا دوازده ماهگی) و در کودکان مبتلا به اختلالات شناختی بروز می کند

اختلال نشخوار در نوزادان و کودکان

این اختلال حداقل برای مدت یک ماه و بر اساس یک روند منظم (معمولا هر روز)، در کودکی که هیچ گونه ناراحتی و بیماری گوارشی ندارد و قبلا به طور طبیعی و عادی غذا می خورده است، بروز می کند.

کودک مبتلا در طی خوردن غذا و یا بلافاصله بعد از خوردن غذا، این رفتار را از خودش نشان می دهد.

علائم اختلال نشخوار در نوزادان و کودکان

۱- برگرداندن مکرر غذا از معده به دهان

۲- جویدن مکرر غذای بر گردانده شده

۳- کاهش وزن

۴- بوی بد دهان و پوسیدگی دندان

۵- دل درد و سوء هاضمه مکرر

۶- لب های ترک خورده و خیس

به علاوه نوزادان مبتلا به این اختلال، یک سری حرکات غیرعادی انجام می دهند که نشان دهنده این اختلال است. این حرکات عبارتند از: کشیدن و قوس دادن پشت، عقب نگه داشتن سر، سفت کردن عضلات شکم و انجام حرکات مکیدن با دهان.

نوزاد مبتلا زمانی این حرکات غیر عادی را انجام می دهد که می خواهد غذای کمی هضم شده را بالا بیاورد.

علل اختلال نشخوار در نوزادان و کودکان

علت دقیق اختلال نشخوار معلوم نیست، امّا چند عامل در بروز آن موثرند:

۱- بیماری جسمی یا استرس شدید که سبب تحریک این رفتار می گردد.

۲- غفلت از و یا غیرعادی بودن رابطه مادر و کودک و یا کودک و پرستار او سبب می گردد کودک برای راحتی خودش این کار را انجام دهد. در بعضی کودکان، عمل جویدن سبب آرامش و راحتی کودک می گردد.

۳- عمل نشخوار کودک راهی برای جلب توجه اطرافیان است.

اختلال نشخوار چقدر در کودکان شیوع دارد؟

از آنجا که بیشتر کودکان کم سن متوجه اختلال نشخوار نمی شوند و کودکان بزرگ تر و اشخاص بزرگسال مبتلا به این اختلال، به سبب خجالت کشیدن، آن را مخفی می کنند، تعیین دقیق تعداد اشخاص مبتلا به این عارضه سخت است.

اما به طور کلی، اختلال نشخوار به طور نادر در اشخاص رخ می دهد و شیوع کمی دارد.

این اختلال اغلب در نوزادان و کودکان کوچک (بین سه تا دوازده ماهگی) و در کودکان مبتلا به اختلالات شناختی بروز می کند. این اختلال در کودکان بزرگ تر، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان نادر است.

همچنین در پسران کمی بیشتر از دختران است.

اختلال نشخوار چگونه در نوزادان و کودکان تشخیص داده می گردد؟

اگر علائم نشخوار کردن در یک نوزاد یا کودک وجود داشته باشد، پزشک با بررسی تاریخچه پزشکی (وضعیت سلامتی و بیماری های فرد) و معاینه بدنی کودک، مشکل را ارزیابی می کند.

ممکن است پزشک از آزمایش های خاصی مثل عکسبرداری با اشعه ایکس و آزمایش خون، برای کشف و تأیید سبب جسمی استفراغ مثل بیماری معدی روده ای استفاده کند.

همچنین انجام این آزمایشات به پزشک کمک می کند تا با پیدا کردن علائم مشکلاتی مثل کم آبی بدن و سوء تغذیه، چگونگی تأثیر این اختلال را بر بدن بررسی کند.

برای کمک به تشخیص اختلال نشخوار، عادات غذاخوردن کودک ممکن است توسط پزشک بررسی شود. اغلب اوقات لازم است پزشک، کودک را در حین و یا بعد از خوردن غذا ملاحظه و معاینه کند تا این اختلال را تشخیص دهد.

آیلار آرزوگران

بخش سلامت تبیان

مطالب مرتبط:

ریفلاکس؛ برگشت اسید معده به مری

فلج معده چیست؟

۱۰ نشانه ترش کردن غذا