بیت‌اله ستاریان، کارشناس بازار مسکن در یادداشتی که برای هفته نامه تجارت فردا نوشته به پیش بینی درباره آینده قیمت مسکن پرداخته است.
تولید مسکن در سه سال گذشته یعنی سال‌های ۸۷، ۸۸ و ۸۹ به کمترین میزان در دو دهه گذشته رسید. از این رو، رکود اقتصادی ناشی از کاهش تولید، صنعت ساختمان و صنایع وابسته به آن را دربرگرفت. جالب اینکه، دولت نیز در این مدت، تثبیت نسبی قیمت مسکن را که ناشی از دوران رکود بود جزو موفقیت‌های خود برشمرد که البته درصورت صحت چنین ادعایی، این تثبیت نوعی حرکت انتحاری است که مسکن را از ارزش واقعی خود دور نگه داشته است. اما در شرایطی که کاهش تولید سبب انباشت تقاضا در این بخش شده است، براساس آمارها از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ سالانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد مسکونی تولید شده است. این آمار البته نتایج بررسی‌هایی را که در سال ۱۳۸۵ منتشر شد نیز مخدوش می‌کند.
در سال ۸۵ اعلام شد که از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ سالانه یک میلیون واحد مسکونی تولید شده است و در سال ۹۰ آمار تولید واحد مسکونی در فاصله سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد عنوان شد. این بدان معناست که اکنون نباید کمبودی در انبان بازار مسکن وجود داشته باشد. با تکیه براین آمار می‌توان گفت که در پنج سال اخیر سالانه یک میلیون واحد مسکونی ساخته شده است. بنابراین یا باید بپذیریم که این آمار صحیح است و در این صورت، افزایش قیمت مسکن به دلیل افت تولید، نوعی توهم قلمداد خواهد شد یا باید قبول کنیم، آماری که از تولید سالانه یک میلیون ۲۰۰ هزار واحد مسکونی حکایت می‌کند، مخدوش است.
اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که تولید مسکن در سال ۱۳۸۷ از ۲۳۰ هزار واحد فراتر نرفته است. این آمار در سال ۱۳۸۸ به ۲۷۰ هزار واحد رسید و در سال ۱۳۸۹ نیز تولید مسکن به بیش از ۳۱۰ هزار واحد مسکونی نرسید. این رقم البته با رشدی ملایم در سال ۱۳۹۰ به ۴۰۰ هزار واحد افزایش یافت. این آمار ها نشان می‌دهد که فاصله فاحشی میان نیاز یک میلیونی مسکن و میزان تولید وجود دارد. فاصله‌ای که در آمارهای دولتی پوشانده شده است. در سال ۱۳۸۶ که بحث مسکن مهر مطرح شد، ۵/۴ میلیون خانوار برای تهیه مسکن در این طرح ثبت نام کردند. تقاضای چهار میلیونی برای مسکن مهر، این فرضیه را به اثبات می‌رساند که تولید و عرضه مسکن در سال‌های گذشته، بخشی از نیازها را بی‌پاسخ گذاشته است.
حال آنکه تبلیغات دولت برای مسکن مهر، این تصور را ایجاد کرد که در این پروژه میلیون‌ها واحد مسکونی در حال احداث است. اما در نهایت تنها ۱۴۰ تا ۱۵۰ هزار واحد مسکونی ساخته شد که نیمی از آنها فاقد زیر‌ساخت است. البته در شرایطی که حدود ۹۳ درصد تولید مسکن در کشور توسط بخش خصوصی صورت می‌گیرد، این تبلیغات بخش خصوصی را به وحشت انداخت. سهم دولت در بازار تولید، هیچ‌گاه فراتر از ۷ درصد نرفته بود که با آغاز طرح مسکن مهر به ۱۰ درصد رسید. البته سهم دولت در تولید مسکن به دلیل کاهش تولید توسط بخش خصوصی، حدود ۳ درصد رشد نشان داد و این به معنای افزایش تولید توسط دولت نبود.
از این رو بازار مسکن در سال ۱۳۹۰، ۶۰ درصد افزایش قیمت داشت و در شش ماهه نخست سال ۹۱ رشد قیمت مشاهده شده است. حتی افزایش قیمتها در فروردین‌ماه سال ۹۱ حدود ۱۵ درصد برآورد شد؛ این در حالی است که رشد قیمتها در این ماه، روی نقطه صفر می‌ایستاد.
اما روند صعودی قیمت مسکن در فصل پاییز نیز تداوم خواهد داشت و پیش‌بینی می‌شود که قیمتها در این فصل، ۲۵ تا ۳۰ درصد افزایش یابد. البته مشروط بر اینکه تصمیمی برای تثبیت نرخ ارز اتخاذ نشود. همچنین پیش‌بینی می‌شود که یک‌چهارم مجوزهایی که در سال گذشته برای ساخت مسکن صادر شده است، در فصل پاییز تکمیل شود که در این صورت آمار تولید در سال به حدود ۵۰۰ هزار واحد می‌رسد. در سال گذشته حدود ۷۰۰ هزار مجوز صادر شده است که سهم پاییز امسال از تکمیل این واحد‌ها حدود ۱۵۰ هزار تا ۱۷۰ هزار واحد خواهد بود.
پایگاه خبری تحلیلی اقتصاد آنلاین