در حالی که طی روزهای اخیر نوسان بی سابقه قیمت دلار و بسیاری از کالاها موجب نارضایتی مردم شده است، سه شنبه شب بخش خبری ۲۰ شبکه خبر سیما با پخش گزارشی درباره گران قیمت ترین خودروی خارجی در یکی از خیابان های تهران، بار منفی بسیاری را به توده های مردم تحمیل کرد.
در این گزارش، خبرنگار به تعقیب راننده یک خودروی”مازراتی” که در حال حاضر نزدیک به یک میلیارد تومان قیمت دارد می پردازد و از او خواهش می کند تا با صدا و سیما مصاحبه کند!
پس از خواهش خبرنگار صدا و سیما، راننده ۳۲ ساله این ماشین با شرط این که اذیت نشود! حاضر به مصاحبه می شود و درباره افتخار بزرگ خود! و ماشین یک میلیاردی اش سخن می گوید.
این اقدام عجیب صدا و سیما در حالی صورت گرفته است که مشخص نیست پشت پرده این گزارش چه بوده و در حالی که بسیاری از مردم به علت نوساسات اخیر بازار در تنگنای اقتصادی قرار دارند، این حرکت رسانه ملی که در واقع تشویق فرهنگ سرمایه داری و ارج دادن به یک جوان ثروتمند به خاطر ماشین گران قیمت اوست، چه معنایی دارد؟
گفتنی است در هیچ جای این گزارش نه تنها به نقد این مساله پرداخته نشده است بلکه با رویه ای کاملا تشویقی، سوار شدن بر ماشین های لوکس، مصرفی و وارداتی مورد تمجید قرار می گیرد و از آن نشانه ای به عنوان امنیت سرمایه گذاری در ایران یاد می شود!
از سوی دیگر، الگو سازی نهفته در پس این گزارش از انسان های با ثروتهای افسانه ای در حالی صورت می گیرد که این موضوع به شدت بار منفی برای توده های مردم دارد، چرا که مشخص نیست از ۷۵ میلیون ایرانی دقیقا چند نفر توانایی خرید خودروی سواری به ارزش نزدیک به یک میلیارد تومان دارند؟
هم چنین در حالی که در آیات و روایات مختلف به صراحت با رد شهرت، ثروت، نژاد و … تنها ملاک برتری افراد به یک دیگر “تقوا” معرفی شده است، مشخص نیست هدف از پخش این گزارش تلوزیونی چه بوده است و آیا خروجی این برنامه جز تایید و ترویج اشرافیگری و اسراف در میان مردم بوده است؟
نکته قابل توجه دیگر در این گزارش، فیلمبرداری و پخش جزیی قابلیت های این ماشین لوکس از جمله صندلی های برقی، دکور درون اتومییل و … است که بیش از هر چیز شایبه سفارشی و تبلیغاتی بودن این گزارش را تقویت می کند؛ مساله ای که مدیران صدا و سیما باید نسبت به آن پاسخگو باشند.
امام خمینی (ره) در سالهای اولیه انقلاب، به کرات بر لزوم اصلاح صدا و سیما تاکید کرده و آن را یک دانشگاه عمومی توصیف می کنند که اگر اصلاح شود، یک ملت اصلاح می شود. ایشان در سخنانی دیگر درباره لزوم پرهیز صدا و سیما از پخش برنامه های ترویج مصرف گرایی در توده های مردم می فرمایند:
“{قبل انقلاب} نشان دادن فیلمهای مفتضح برای تباهی طبقۀ جوان، مصرفی بار آوردن ملت در تبلیغ کالاهای مصرفی خارجی، همۀ اینها و بسیاری از چیزهای دیگر که در خدمت غرب و شرق بود، از راه تلویزیون و رادیو، یکی از راههای بزرگشان برای تبلیغ این امور این بود و اگر- خدای نخواسته- این تا چندین سال دیگر دوام پیدا می کرد، ما باید فاتحۀ ایران را بخوانیم و الان شما توجه کنید که دستگاهی که سالهای طولانی در خدمت غرب و شرق بوده و مسائل آنها را پخش می کرده و عواملی بودند برای تباه کردن جوانهای ما و شما تازه وارد شدید و می خواهید که این را متحول کنید.” (صحیفۀ امام، ج ۱۶، ص۱۱۷، سخنرانی در تاریخ ۲۷/۱۲/۱۳۶۰، نقش صدا و سیما در کشور)
هم چنین رهبر معظم انقلاب نیز به کرات پیرامون آفات تبلیغ مصرف گرایی در رسانه های عمومی بویژه صدا و سیما هشدار داده اند که از جمله آن جملات صریح و کوبنده ایشان در ۱۱ آذرماه ۸۳ و در دیدار با اعضا و مدیران سازمان صدا و سیماست.
حضرت آیت ا… خامنه ای در این دیدار می فرمایند:
“به فضاى همدردى با فقیران دامن بزنید … دغدغه‌ى عدالت را در ذهنها و دلهاى مردم دامن بزنید؛ این کار بسیار خوب است. البته سعى شود به جماعت فقیر و تهیدست اهانت نشود و کرامت انسانىِ آنها از بین نرود … منتها در کنار دامن زدن به دغدغه ى عدالت اجتماعى و رسیدگى به فقرا، زندگى اشرافى و تجملاتىِ پوچ و بیهوده را هم تخریب کنید؛ این زندگى واقعاً در خور تخریب است. زندگى تجملاتى نباید به هیچ وجه ترویج شود؛ بلکه باید تخریب شود و نقطه‌ى منفى به حساب بیاید.
چرا بیخود تجمل‌گرایى رواج پیدا کند؟ اگر یک نفر دلش مى‌خواهد متجمل باشد، ما چرا باید آن را ترویج کنیم؟ توجه کنید که ما به فقیر باید عزت‌نفس و حس مناعت بدهیم و به غنى باید کمک به فقیر را بیاموزیم. به‌هرحال در کل زندگى جامعه، باید از زندگى اشرافى و تجملاتى الگوسازى نکنیم.”
ایشان در بخش دیگری از اظهاراتشان می فرمایند:
”در مقوله عدالت اجتماعی، فیلم ها و سریال هایی ساخته می شود که غالباً خانه های مورد استفاده شخصیت های این فیلم ها اعیانی و اشرافی است! واقعاً وضع زندگی مردم ما این طوری است؟ آیا یک زوج جوان یا یک زن و شوهر در چنین خانه هایی زندگی می کنند؟! این کار چه لزومی دارد؟ سالها قبل بعضی از سریال هایی که از سیما پخش می شد، هرچند کیفیت آنها مثل سریال های الان نبود – عقب تر بود – لیکن فضای زندگی در آنها، متواضعانه و در یک خانه معمولی بود؛ آن طوری خوب است.زندگی را لزوماً نباید اعیانی و اشرافی و متجملانه معرفی کرد. فضای تبلیغی صدا و سیما این طوری باشد. البته گاهی در این خصوص هم به ما تذکر می دهند و مطالبی می گویند. تبلیغات رسانه ای و گاهی تبلیغ های خیلی پررنگ که مردم را به طرف مصرف گرایی سوق می دهد، با برنامه ای که فرضاً شما ساخته اید تا مصرف گرایی را تقبیح کنید، عملاً در تناقض است؛ با هم هماهنگ نیست.”
منبع:رجا