موزه ها از جذاب ترین مکان هایی هستند که می توانند آگاهی های نسل جوان را نسبت به سرمایه های فرهنگی یک کشور افزایش دهند.
هادی معیری نژاد- فرهنگ و موزه معمولا ارتباط تنگاتنگی با هم دارند چرا که گرچه برخی از داشته های فرهنگی معنوی هستند اما ابزار و وسایلی حاصل به فعلیت رسیدن تولید معانی فرهنگی هستند.
به گزارش ممتازنیوزبه نقل ازخبرآنلاین؛در همین ارتباط در کشور ما موزه های فراوانی وجود دارد که گرچه ممکن است از لحاظ تکنیک های ارایه چندان با سطح اول جهان قابل مقایسه نباشد اما از لحاظ داشته های فرهنگی در سطح خوبی قرار دارد .
اما در این میان داستان ساخت اولین موزه های ایران نیز داستان جذابیست
تالار سلام اولین موزه ایران
ناصرالدین شاه پس از اولین سفر اروپا در سال ۱۲۹۰ هجری قمری و دیدن موزه ها و گالری های بزرگ کشورهای غربی تصمیم گرفت که موزه ای شبیه به موزه های اروپا در ارگ ایجاد کند. بدین منظور درجوار تالار عاج، بناهای کاخ گلستان جدید، یعنی سرسرا و تالار آئینه گلستان و اتاق موزه را بنیاد نهاد.
ساخت اتاق موزه در سال ۱۲۹۱ ه.ق. آغاز و در سال ۱۲۹۴ ه.ق. پایان یافت. ولی به دلیل تزئینات زیاد و چیدن اشیاء که با نظارت مستقیم شاه صورت می گرفت بهره برداری از آن تا سال ۱۲۹۹ ه.ق. به طول انجامید.
پس از انتقال تخت طاووس از موزه های قدیم و تالار آئینه به این تالار و نیز برگزاری سلام های خاص و رسمی در آن؛ نام تالار سلام را به خود گرفت. در این تالار نفیس ترین اشیاء و آثار هنری اهدایی، به ویژه جواهرات سلطنتی نگهداری می شد.
اعتمادالسلطنه، در یکی از روزنامه هاى آن روزگار، مورخ نهم ربیع الثانی ۱۲۹۴ ه.ق. می نویسد: “یکی از تالارهای بزرگ این عمارت ۳۴ قدم طول و ۲۵ قدم عرض دارد. میز و صندلی های عمارت کلا از طلای خالص است و یک تخت مرصع بسیار بزرگ که جواهر نفیسه بسیار دارد و خیلی گرانبها است، در این عمارت گذاشته شده است که در اغلب اعیاد در سلام عام بندگان اعلیحضرت پادشاهی روی آن تخت جلوس می فرمایند.”
در سال ۱۳۴۵ به دلیل برگزاری مراسم تاجگذاری محمدرضا پهلوی در این تالار، موزه آرایی آن بطور کلی دگرگون شد و به شکل امروزی درآمد.
از اشیاء این کاخ می توان به ظروف زیبایی اشاره کرد که از جمله جالب ترین آنها سرویس چینی جنگ های ناپلئون بناپارت، سرویس اهدایی نیکلای اول، سرویس جواهر نشان اهدایی ملکه ویکتوریا و سرویس ساخته شده از سنگ گرانبها اهدایی الکساندر سوم است. در دوره پهلوی این ظروف به تالار ظروف انتقال یافت.
کاخ ابیض
در اواخر پادشاهی ناصرالدین شاه سلطان عبدالحمید، پادشاه عثمانى، چند دست مبل لویی شانزده، پرده های مخمل، آینه های بزرگ، مجسمه های برنزی و طلا و چند قطعه قالی بافت ترکیه برای ناصرالدین شاه هدیه فرستاد.
به همین خاطر شاه تصمیم گرفت که ساختمانی در گوشه جنوب غربی باغ گلستان برای این هدایا بنا کند. این بنا بین سال های ۱۳۰۶ و ۱۳۰۹ ه.ق. ساخته شد و به سبب سفیدی رنگ بنا و به کار بردن مرمر سفید در سرسرا و پله هایش کاخ ابیض نام گرفت.
این کاخ از آغاز، محل کار صدراعظم ها و سپس نخست وزیران و مقر تشکیل هیئت وزیران شد. پس از انتقال نخست وزیری به محل جدید، کاخ ابیض به محل موزه مردم شناسی اختصاص یافت.
موزه مخصوص
این عمارت که در شمال کاخ گلستان و در طبقه زیرین تالار سلام قرار گرفته است، در حقیقت بخشی از ساختمان اولین موزه ایران است که به دست محمد ابراهیم خان معمار باشی ساخته شده است.
در زمان شاهان قاجار این مکان انبار چینی آلات و نقره هایی بود که از کشورهای اروپایی به آنها هدیه می شد. از اشیاء ویژه ای که در موزه مخصوص نگهداری می شود، می توان زره شاه اسماعیل صفوی، تیر و کمان نادر شاه افشار، ساعد بند و مهر فتحعلی شاه، تاج آقا محمدخان، دسته مهرهای سلاطین قاجار، گوی غلتان عاج، تخم شترمرغ و غیره را نام برد.
تالارهای این موزه بعد از گذران سال ها بار دیگر قد راست کرده اند و درهای خود را برای اولین بار پس از ۴۰سال به روی مردم گشوده اند، تا شاید بتوانند بخشی از تاریخ ایران را دوباره زنده کنند.