بچه‌ های از خودراضی

دخترک در مهدکودک، بچه خوبی است؛ به حرف‌ها گوش می‌کند. همه مربیان مهد، از او راضی هستند و او را دختری مهربان، دوست‌داشتنی و مودب می‌دانند. پدر و مادر‌ دختر کوچک‌شان را در منزل، خودخواه، لوس، بهانه‌گیر و غیرقابل تحمل می‌دانند که همه افراد خانواده از دست او به ستوه آمده است. پدر و مادر او در عجب هستند که چرا رفتار او در محیط مهد با خانه آنقدر متفاوت است. 

آیا فرزندشان واقعا دختری لوس و خودخواه است؟ نکند طرز رفتار آنها با فرزندشان اشتباه بوده است؟ نکند تقصیر آنهاست که دخترک چنین رفتاری دارد؟
به چه بچه‌ای لوس می‌گویند؟
بچه لوس، به بچه‌ای اطلاق می‌شود که بخواهد همه خواسته‌هایش‌(چه معقول و چه غیر معقول) توسط بزرگ‌ترها به سرعت برآورده می‌شوند. او تحمل ناکامی را ندارد. این خواسته‌ها ممکن است در کودکان کوچک‌تر قابل‌ انجام باشند اما کودکان بزرگ‌تر، خواسته‌های بیشتری دارند و اگر خواسته‌‌های‌شان برآورده نشود، بدرفتاری بیشتری نشان می‌دهند.

جلوگیری از به‌ بار آمدن بچه‌ از خودراضی
اگر می‌خواهید از لوس شدن فرزندتان جلوگیری کنید، باید بدانید بهترین راه، داشتن قوانین و مقررات در خانواده است. به عنوان نمونه اگر بچه‌ها با خانواده بیرون می‌روند، بدانند که در مغازه فقط اجازه خرید یک وسیله را دارند یا از قبل بدانند که آن روز هیچ ‌چیز برای آنها خریده نمی‌شود. باید سعی کنیم تغییری در رفتارمان ندهیم و با ثبات باشیم. در این صورت بدرفتاری و لوسی کودکان، به‌تدریج از بین می‌رود.

اثر تشویق و تنبیه در تربیت و رفتار کودک
پدران و مادران بدانند در تربیت و رفتار کودک، تشویق و تنبیه اثرگذار است. تشویق کمک‌کننده است و باعث رفتار خوب کودک می‌شود. اما باید به کودک خود بفهمانیم که چه رفتاری مد نظر ماست. مثلا بگوییم اگر در برخورد با دیگران سلام کند، جایزه‌ای می‌گیرد. اما این تشویق‌ها و جایزه‌ها هم نباید دایم تکرار شود چون کودک شرطی می‌شود و هر کاری را فقط به خاطره جایزه انجام می‌دهد. اما تنبیه، به ‌خصوص تنبیه بدنی، اصلا کار درستی نیست و اثر منفی بر کودک می‌گذارد. کودکی که رفتار نامناسب دارد، قلدر است و روی حرف خودش ایستاده، ممکن است بیش‌فعال باشد و تنبیه کردن او هم اثر عکس خواهد داشت. بعضی از این کودکان، اختلال‌های مقابله‌ای دارند. آنها همکاری ضعیفی دارند و دایم جواب «نه» می‌دهند. این بچه‌ها تحمل موضع بالاتر از خود را‌(چه پدر، چه مادر و چه معلم) ندارند. چنین کودکانی را باید جداگانه درمان کرد.

دلیل لوس شدن بچه
دلیل اینکه فرزند لوس بار می‌آید، کارهای پدر و مادر است. این دسته از پدران و مادران به کودکان خود، باج می‌دهند تا کاری نکنند که آبروی آنها برود اما بعدا آنها را تنبیه می‌کنند. چنین کاری خیلی بد است. کودک باید در همان لحظه متوجه کار بد خود بشود. برای اینکه چنین مشکلی پیش نیاید، باید از قبل‌ روی کودک کار کرد و تصمیم قاطع بگیریم تا رفتارهایش را اصلاح کنیم. اگر با کودک خردسال خود به میهمانی می‌رویم، باید بدانیم که وی تحمل یک میهمانی طولانی را ندارد؛ پس باید زمان میهمانی کوتاه باشد و همراه خودمان وسایلی ببریم که وی را سرگرم کند. بدانیم که رها کردن کودک در میهمانی‌ اشتباه است. همچنین باید از قبل برای کودک خود روشن کنیم که از او چه می‌خواهیم. به ‌عنوان نمونه چند رفتار ساده مثبت را به او یادآوری کنیم:‌«با صدای آرام حرف بزن! میوه را وقتی تعارف کردند بردار!» سپس از او می‌پرسیم که آیا متوجه صحبت‌های ما شده یا نه؟ باید مطمئن شویم که کاملا حرف ما را درک کرده است. نکته مهم دیگر آن است که رفتارهای منفی را به او نگوییم. مثلا نباید بگوییم:‌«داد نزن! به میوه حمله نکن!» در ضمن اگر در میهمانی بدرفتاری کرد، باید میهمانی را ترک کنیم. برای انجام این کار باید از قبل با صاحبخانه هماهنگ کرده باشیم که او ناراحت نشود یا پادرمیانی نکند. کودک ما باید بفهمد که ما در تصمیم و حرف خود کاملا جدی هستیم.