تیم برتون:مردی که اگر نبود،دنیا چیزی کم داشت

تیم برتون ۲۵ آگوست ۱۹۵۸ در«بربنک» کالیفرنیا به دنیا آمد. مادرش مالک یک فروشگاه و پدرش در پارک بربنک و اداره تفریحات و سرگرمی کار می‌کرد. در کودکی خیلی درونگرا بود و به سینما رفتن و نقاشی کشیدن علاقه داشت. تلخی خاصی در آثارش دیده می شود ناشی از سپری شدن کودکی اش در تنهایی است.
به فیلم‌های ترسناک و علمی-تخیلی مثل «گودزیلا» و «فرانکشتاین» علاقه داشت و ساخته‌هایش هم تحت تاثیر این آثار قرار گرفته‌اند.یکی از فیلم‌های دوره نوجوانی‌اش در سن ۱۳ سالگی آن را ساخت.«جزیره دکتر آگر» را ساخت.در سن ۱۸ سالگی و بعد از فارغ التحصیلی از دبیرستان برای یادگیری انیمیشن به موسسه هنرهای کالیفرنیا که زیر نظر استودیوی والت دیزنی اداره می شد رفت. برتون سال ۱۹۷۹ بعد از فارغ التحصیلی از موسسه هنرهای کالیفرنیا به عنوان انیمیشن ساز به استودیو دیزنی پیوست.در سال ۱۹۸۲ در حالی که در استودیو دیزنی کار می‌کرد اولین فیلم کوتاهش «وینسنت» را به روش استاپ موشن ساخت و بعد از چند کار دیگر در سال ۱۹۸۴ دیزنی را ترک کرد.
بعد از کارگردانی چند مجموعه تلویزیونی،فیلم«بیتل جوس» را با بودجه ۱۳ میلیون دلاری ساخت که ۸۰ میلیون دلار فروش کرد.فیلمهای ابتدایی اش بسیار کم هزینه بودند و بسیار موفق تا جایی که به او پیشنهاد شد تا بتمن را بسازد که یکی از پرفروشترین فیلمهای تاریخ شد.سال ۱۹۹۰ برتون، نویسندگی و کارگردانی ادوارد دست قیچی را انجام داد و «جانی دپ» در اولین همکاری خود با برتون نقش ادوارد را بازی کرد و این آغاری بود بر همکاری های بعدی این دو نفر.
بعد از موفقیت فیلم بتمن، برادران وارنر پیشنهاد کارگردانی «بازگشت بتمن» را به برتون دادند.او پیشنهاد را پذیرفت و فیلم، سومین فیلم پرفروش آن سال در آمریکا و ششمین فیلم پر فروش جهان شد.برتون سال ۱۹۹۴ «زندگی اد وود» فیلمسازی که از او به عنوان «بدترین کارگردان تاریخ» نام می‌برند را با باری جانی دپ ساخت.فیلم با نقدهای مثبتی روبرو شد و جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل به «مارتین لاندو» رسید.سال ۱۹۹۶ تیم برتون فیلم تخیلی و موزیکال «جیمز و هلوی غول‌پیکر» را ساخت.در همین سال برتون فیلم علمی تخیلی «مریخ حمله می کند» را هم روی پرده ی نمایش داشت.سال ۱۹۹۹ «اسلیپی هالو» اکران شد جانی دپ در این فیلم نقش کارآگاهی علاقه‌مند به تحقیقات جرم‌شناسی را ایفا کرد. این فیلم برنده جایزه اسکار بهترین کارگردان هنری و دو جایزه بفتا برای شد.
برتون فیلم علمی-تخیلی «سیاره میمون‌ها» را در سال ۲۰۰۱ بر اساس رمان «پیر بول» ساخت. این فیلم به موفقیت جهانی دست‌ یافت.در زمان فیلمبرداری سیاره میمون‌ها برتون با «هلنا بونهام کارتر» آشنا شد و با او ازدواج کرد.برتون در سال ۲۰۰۳ فیلم «ماهی بزرگ» را ساخت که این فیلم یکی از دوست داشتنی ترین و معروفترین فیلمهای برتون است.برتون «چارلی و کارخانه شکلات سازی» را سال ۲۰۰۵ با اقتباس از کتابی به همین نام نوشته «رولد دال» با بازی جانی دپ ساخت که هشتمین فیلم پرفروش جهان در آن سال شد.تیم باتجربه انیمیشن تخیلی و موزیکال عروس مرده را در سال ۲۰۰۵ و به روش استاپ موشن ساخت که جانی دپ صداپیشه نقش «ویکتور ون دورت» و هلنا بونهام کارتر صداپیشه نقش «امیلی» بودند.سوئینی تاد، فیلمی ترسناک و موزیکال به کارگردانی برتون است که سال ۲۰۰۷ ساخت که برنده ۲ جایزه گلدن کلوب شد.
تیم برتون و «تیمور بکمامبتوف» بعد از دیدن فیلم کوتاه «۹» اثر «شان اکر» به ساخت فیلمی بلند بر اساس همین داستان علاقه نشان‌دادند و فیلم جدید را به همین نام در سال ۲۰۰۹ روانه سینماها ساختند.کارگردانی فیلم را شان آکر و تهیه‌کنندگی آنرا برتون و بکمامبتوف برعهده گرفتند.
«آلیس در سرزمین عجایب» که فیلمی در ژانر تخیلی و ماجراجویانه است سال ۲۰۱۰ به کارگردانی برتون ساخته ‌شد. این فیلم۲۰۰ میلیون دلاری در جهان یک میلیارد فروش کرد و دومین فیلم پرفروش سال ۲۰۱۰ شد و دو جایزه اسکار برای «بهترین کارگردانی هنری» و «بهترین طراح لباس» برد.
«سایه‌های سیاه» فیلمی کمدی-ترسناک به کارگردانی برتون است که سال ۲۰۱۲ با نقش آفرینی جانی دپ به نقش «بارناباس کالینز» خون آشام ساخته شد.پروژه بعدی برتون «فرنکن‌وینی» انیمیشنی سه‌بعدی و سیاه و سفید بود که با بازسازی فیلم کوتاه فرنکن‌وینی است که برتون در سال ۱۹۸۴ ساخته بود به روی پرده رفت.فرنکن‌وینی قرار است ۵ اکتبر ۲۰۱۲ اکران شود.آخرین کار برتون هم چشمان درشت است که در مرحله پیش تولید قرار دارد.
با اینکه برتون کارگردان است و تخصص اش انیمیشن و نامش با فانتری گره خورده ولی،می نویسد،نقاشی می کند،شعر می گوید و در سالهای اخیر هم تهیه کننده شده است.چه خوب که هست و اگر نبود انگار دنیا چیزی کم داشت.