اردیبهشت ۱۴۰۳
انتقاد کارشناسان از چاپ تصاویری با محتوای غربی روی دفاتر مشق کودکان در داخل کشور؛
محصولات فرهنگی مختص کودکان و نوجوانان بهرغم بازار و تنوع فعالیتی که دارد اما سال هاست که اثری از رنگ و بوی ایرانی ندارد،این در حالی است که سودآوری بالای این کالا غیرقابلانکار است.
اما عرضه این لوازمالتحریر درست ۱۳ سال بعد از مصوبه ۷۴۷ شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت گرفت. در ماده اول این مصوبه به صراحت به پرهیز از بهکارگیری تصاویری که با شئونات اسلامی مغایرت دارند، اشاره شده و در ماده دوم به بهره گرفتن از تصاویر ایرانی – اسلامی تاکید شده است.البته این موارد شامل نوشتافزار، انواع لباس و تصاویر منقوش بر آن را دربرمیگیرد.
کارشناسان معتقدند که تولید لوازمالتحریر ایرانی اگرچه اقدامی در خور توجه است اما فقط با تولید این لوازم و استفاده از نمادهای ایرانی- اسلامی نمیتوان ذائقه مخاطبی را که سالهاست با تصاویر غربی خو گرفته عوض کرد.
دکتر مجید ابهری آسیبشناس و متخصص علوم اجتماعی، با انتقاد از آغاز دیر هنگام تولید لوازمالتحریر ایرانی – اسلامی به تهرانامروز میگوید: بعد از پیروزی انقلاب توقع همه این بود که آرمانهای انقلابی در تمام ابعاد زندگی مردم نفوذ کند و زندگیها رنگ و بوی ارزشهای اسلامی را بگیرد اما متاسفانه چنین اتفاقی نیفتاد.
این آسیبشناس با اشاره به این نکته که یکی از محورهای بروز فرهنگ غربی در میان خانوادهها لوازمالتحریر و سرگرمیهای کودکان است، میگوید: متاسفانه وضعیت بازار درخصوص اسباببازی، فیلمهای کودکانه، لوازمالتحریر و نوشتافزار بهگونهای است که اینها به کنترل اقلام غربی درآمدهاند.
تغییر فرهنگ خانوادهها
وی با اشاره به این نکته که هنوز بازار در دست لوازم و کیفهایی با تصاویر مرد عنکبوتی، باربی، لاکپشتهای نینجا و… است،تاکید میکند: صرف تولید اقلام ایرانی نمیتوان فرهنگ کودکان ما را دگرگون کرد و برای ایجاد تاثیر بر کودکان باید نکاتی را مدنظر قرار داد از جمله اینکه این وسایل باید با کیفیتی بالا و قیمتی ارزانتر و تعداد زیاد از لوازم مشابه خود وارد بازار شده و دولت نیز برای آنها سوبسید در نظر بگیرد.
وی میگوید:تولید و رونمایی از این محصولات به تنهایی نمیتواند کاری از پیش ببرد چرا که فرهنگ بیگانه تحت پوشش جنگ نرم تمام ابعاد زندگی فرزندان ما را دربرگرفته و تنها تولید کردن لوازمالتحریر با نماد ایرانی کافی نیست بلکه باید در کنار آن بازار را از اسباب بازی، فیلم و کارتون و بازیهای رایانهای با رنگ و بوی آرمانی اسلامی – ایرانی اشباع کرد و خانوادهها و آموزش و پرورش باید متقاعد شوند که فرزندان جامعه باید اینگونه اقلام را مصرف کنند.
این آسیبشناس با اشاره به نقش مثبت صداوسیما در فرهنگسازی تصریح میکند:صداوسیما باید با تمام امکانات به فرهنگسازی و معرفی اینگونه اقلام و زیانهای استفاده از تولیدات بیگانگان بپردازد تا جامعه با اینگونه رویکرد و سامانه آشنا شوند.
تولید لوازمالتحریر در داخل کشورمان با استفاده از نمادهای غربی موضوع دیگری است که ابهری به آن اشاره کرده و میگوید: بسیاری از لوازمالتحریری که نمادهای بیگانه را با خود دارند در مراکز تولید ایرانی تهیه و عرضه میشود، در حقیقت تولیدکنندگان بهخاطر جلب مشتری بیشتر این حرکتها را انجام میدهند آنها نیز باید همزمان با تولید لوازمالتحریر دارای نمادهای اسلامی و ایرانی کار خود را متوقف کرده و در این راستا حرکت کنند. با تحقق گامهای یاد شده میتوان امیدوار بود که این حرکت از چارچوب تبلیغات خارج شده و قدمی به سوی فرهنگسازی مبتنی بر ارزشهای دینی و ملی بر میدارد در غیراینصورت این اقدام نیز فقط در حد تعارف باقی مانده و تلاش عدهای در این زمینه بیثمر خواهد شد.
وی تاکید میکند: نهادهای متولی مثل وزارت ارشاد، آموزش و پرورش، قوه قضائیه، نیروی انتظامی و… با تشکیل کارگروه نظارتی میتوانند ضوابطی را تعیین کنند که براساس آن چاپ و عرضه اقلام غیرایرانی مواجه با مجازات یا جریمه شود.در این صورت میتوان امیدوار بود که تولید اقلام غیرفرهنگی متوقف شود.
۴ هزار میلیارد تومان چرخش مالی لوازمالتحریر
۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار دانشآموزی که در کشور تحصیل میکنند نیاز به انواع لوازمالتحریر دارند اما اگر میانگین استفاده این دانشآموزان از دفترچه را ۶ جلد در یک سال در نظر بگیریم آن وقت رقمی معادل ۸۰میلیون دفترچه در کشور مورد نیاز است که میتوان این ۸۰ میلیون دفتر را مزین به تصاویری اسلامی- ایرانی کرد و استفاده از لوازمالتحریر بومی رادر میان دانشآموزان و خانوادهها اشاعه داد.
این در حالی است که آمار غیررسمی حکایت از فروش حدود ۱۵۰ میلیون انواع لوازمالتحریر در کشور دارند که بایک حساب سرانگشتی گردش مالی این تعداد لوازمالتحریر رقم ۴ هزار میلیارد تومان را نشان میدهد. لوازمالتحریری که در سالهای قبل نهتنها با فرهنگ اسلامی – ایرانی تناسبی نداشتند بلکه در پوشش لوازمالتحریر اشاعهدهنده فرهنگ غرب در خانوادهها بودند.
به عقیده ابهری، لوازمالتحریری که با شخصیتهای غربی تولید میشود اثرات غیراخلاقی بر کودک میگذارد و او را به سمت خشونت سوق میدهد. اما میتوان با حرکتی جهادی به سمت تولید هر چه بیشتر لوازمالتحریر ایرانی – اسلامی پیش رفت و حمایتهای قاطعی را از تولیدکنندگان این لوازم بهعمل آورد.
محمد سرشار، رئیس حوزه هنری کودک و نوجوان که بهتازگی لوازمالتحریری با نقاشیهایی از انیمیشن شکرستان را با حمایتهای حوزه هنری وارد بازار کردهاند، به تهرانامروز میگوید: تاکنون صرفههای اقتصادی استفاده از عناصر فرهنگ اسلامی – ایرانی برای تولیدکنندگان و سرمایهگذاران مشخص نبود، از طرف دیگر اطلاعرسانیهای ناقصی در مورد کارکردهای استفاده از نمادهای فرهنگی بومی در نوشتافزار صورت گرفته، به همین دلیل رغبت چندانی برای تولید اینگونه نوشتافزارها وجود نداشت.
عدم نظارت بر بازار لوازمالتحریر
به گفته وی، با وجوداینکه بر بازار اقلام فرهنگی همچون فیلم و کتاب و… نظارت دقیقی انجام میشود اما متاسفانه نظارت دقیقی بر بازار لوازمالتحریر صورت نمیگیرد این در حالی است که سالانه ۱۵۰ میلیون دفترچه در کشور عرضه میشود که اگر فرض کنیم ۲۰ درصد آن به صورت قاچاق وارد میشود باقی آن در داخل تولید میشود و سوال این است که چرا تولیدکننده ایرانی از نمادهای غربی در تولید این محصول استفاده میکند.
وی از عدم نظارت بر بازار این کالا انتقاد کرد و افزود: نوشتافزار و نمادهای فرهنگی که در آن استفاده میشود میتواند یک ابزار تبلیغاتی فرهنگی محسوب شود اما متاسفانه واردات و قاچاق سبب شده است تا بازار این کالاها پر از محصولاتی باشد که نمادهای غیرایرانی و غیراسلامی در آنها دیده میشود.
به گفته سرشار، بسیاری از شخصیتهای برنامههای شبکههای ماهوارهای، به بازار اقلام مورد نیاز کودک و نوجوان وارد شده و نهتنها آثار هنری غیرمجاز، طرح جلد دفاتر مشق و جامدادی و دیگر لوازم تحریر را به تسخیر خود درآوردهاند بلکه در مرحلهای اخطارآمیزتر، نشانهها و نمادهای غیراخلاقی و گاه جنسی، از طریق لوازمالتحریر، فضای ذهنی کودکان و نوجوانان را شکل میدهند.
به گفته سرشار، لوازم تحریر از اقلامی می باشند که حامل نمادهای فرهنگ محسوب میشوند و به دلیل عدم نظارت بر این عرصه، شخصیتها و نشانههای فرهنگ مهاجم غربی، بر اغلب لوازم تحریر مسلط شدهاند. این مشکل اکنون به مرحلهای رسیده که بتوان آن را وضعیت بحران نامید.
رئیس حوزه هنری کودک و نوجوان میگوید: به دلیل ناآگاهی خانوادهها از کارکردهای مخرب این شخصیتها، نشانهها و نمادها در فرآیند تربیت کودک و نوجوان، لازم است در یک تلاش جمعی میان مسئولان، فعالان اقتصادی، انجمنهای اولیا و مربیان و خانوادهها، به این آسیب فرهنگی در بازار لوازم تحریر، واکنش لازم نشان داده شود تا ضمن حمایت از تولیدکنندگان ایرانیای که به کارکردهای فرهنگی فعالیت اقتصادی خود توجه دارند، جلوی گسترش این آسیب گرفته شود. /تهران امروز
باشگاه خبرنگاران
باز نشر: پورتال خبری ممتاز نیوز www.momtaznews.com