با پاپان کارهای طنز ‘آیتمی’ ساخته ‘جواد انصافی’ در سال های اواخر دهه ۶۰ که بعدها در قالب مجموعه ‘اوستا و عبدلی’ به اوج رسید، روند تولید چنین آثاری در سال های ابتدای دهه ۷۰، جانی دوباره گرفت.
مجموعه ‘آیتمی’ طنز ‘نوروز ۷۲’ به کارگردانی داریوش کاردان با حضور جوانان تازه نفس از جمله مهران مدیری، رضا عطاران، نصرالله رادش، سعید آقاخانی و نادر سلیمانی، مطلع تولید آثار متعددی در این گونه تلویزیونی شد که بعدها با ‘پرواز ۵۷’، ‘ساعت خوش’، ‘نوروز ۷۶’، ‘جنگ ۷۷’ و البته با ‘ببخشید شما’ ادامه یافت.
این مجموعه ها با بهره گیری از چهره های نو و با دستمایه قرار دادن مضامین جدید و نیز تقلید و به سخره گرفتن برنامه های پر مخاطب تلویزیونی نظیر ‘مسابقه هفته’ با اجرای زنده یاد ‘منوچهر نوذری’، توانست جایی در منظر بینندگان تلویریونی برای خود دست و پا کند که کمتر توفیق اینچنینی طی سال های گذشته در این گونه تلویزیونی بدست آمده است.
در این پیوند، مجموعه طنز ‘خنده بازار’ نیز که اکنون شب ها از شبکه سه سیما پخش می شود، همانگونه که از نامش پیداست پا در جای اسلاف خود گذاشته و توانسه در این گذر موفقیتی نسبی کسب کند.
پخش این مجموعه طنز که از نوروز سال گذشته آغاز شد و نظر به استقبال مخاطبان، همچنان ادامه دارد، با بهره‌گیری از چهره های جدید و مضامین کمتر کار شده و با رویکرد دست انداختن برنامه های تلویزیونی مشهور از جمله ‘هفت’ و ‘نود’ و با به طنز در آوردن چهره های تلویزیونی – سینمایی مانند فریدون جیرانی و عادل فردوسی پور مسیر خود را برای نظر جلب مخاطب هموار کرد.
نکته قابل توجه در این اقبال، آمادگی ذهنی مخاطبان در شناخت و درک چهره و شخصیت هایی بود که مورد طنز قرار می گرفتند که به مدد چهره پردازی متفاوت حاصل می شد.
در این مسیر مجموعه ‘خنده بازار’ پا را فراتر گذاشت و با شبیه سازی آمیخته به طنز برخی مسوولان و چهره های ورزشی که با واکنش های تلخی همراه بود پرداخت اما چنین بازتابی تاکنون نتوانسته روند تولید مجموعه ‘طنز خنده’ را ناهمواره یا متوقف سازد.
به نظر می رسد این مجموعه طنز تلویزیونی، به رغم برخورداری از توفیقات، در سوژه یابی به در بسته خورده و نوک پیکان سلیقه خود را برای گرفتن خنده از مخاطبان به سمت استهزا شخصیت های غیر آشنا هدف گرفته است.
به سخره کشیدن شخصیت های پوچ و غرق در توهم شبکه های فارسی زبان ماهواره ای به یکی از آیتم های ثابت برنامه طنز ‘خنده بازار’ تبدیل شده است.
به عقیده کارشناسان رسانه، استهزا چنین شخصیت هایی امری پسندیده اما نکته ای که باعث شگفتی شده، آن است که سازندگان این مجموعه ذهنیت و آشنایی مخاطبان را برای طرح این سوژه مد نظر قرار نداده اند.
اگر معتقدیم که بسیاری از خانوارهای ایرانی تماشای برنامه های سیما را به دیدن شبکه های ماهواره ای ترجیح می دهند، این پرسش مطرح می شود، چگونه این قشر ‘ماهوار نبین’ می توانند با شخصیت های ماهواره ای که در ‘خنده بازار’ شبیه سازی می شود، ارتباط برقرار کنند؟
سازندگان ‘خنده بازار’ این مهم را فراموش کرده اند که توفیق آیتم های ‘نود’، ‘هفت’ و ‘فیتیله ای ها’، به خاطر سمپاتی ایجاد شده میان شخصیت ها و مخاطبان بوده و در آوردن شکلک های عجیب و غریب و تغییر اسم شخصیت های ماهواره نه تنها مخاطب را به خنده نمی اندازد، بلکه این پرسش را در ذهن او تقویت می کند که فرد مورد تمسخر به کدام ناکجا آباد تعلق دارد؟
هر چند هدف این برنامه خنداندن و پر کردن اوقات مخاطب ‘تلویزیون بین’ است، اما سازندگان این مجموعه باید فهم و شعور مخاطب را نیز در نظر داشته و ‘خندان مخاطب’ بر ‘خنده گرفته از مخاطب’ با اهن و تلپ ترجیح دهند.
ذائقه مخاطبان سخت پسند و البته هوشمند، اکنون وسعتی به دامنه ماهواره های پیدا کرده که در فضای مسحور کننده ای کهکشان در گردش است و بطور قطع کمترین اشتباه در مسیر جذب، گریز آنها را در پی خواهد داشت.
از :امید غیاثوند
فراهنگ ** ۱۰۷۱
انتهای خبر / خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) / کد خبر ۸۰۲۳۵۴۶۴
ایرنا: خبرگزاری جمهوری اسلامی