دیوید ایگناتیوس ستون نویس روزنامه واشنگتن پست در تازه ترین نوشتار خود برای این روزنامه از طرح جدید کوفی عنان دبیر کل سابق سازمان ملل برای پایان دادن به بحران سوریه می نویسد:نماینده جامعه جهانی در سوریه به طرحی جدی تر برای خارج کردن پرونده سوریه از بن بست می اندیشد. طرحی که برای نخستین بار در آن از انتقال قدرت از بشار اسد به فردی ثانی سخن گفته می شود. بر این اساس گروه های تماسی مطرح خواهند بود که نقش کاتالیزور را بازی می کنند و روند انتقال قدرت از بشار را آسان تر می کنند. اعضای این گروه های تماس هم می توانند کشورهایی مانند ایران و روسیه باشند.
به گزارش این روزنامه آمریکایی دیپلماتی که با سیستم کاری هیات مسئول سازمان ملل در سوریه آشنایی دارد برای نخستین بار در خصوص این طرح سخن گفت. این طرح در هفته جاری در شورای امنیت سازمان ملل بررسی خواهد شد و پیش بینی می شود که پرونده سوریه با این طرح از بن بست سیاسی خارج شود. اکنون اصلی ترین واهمه کوفی عنان به راه افتادن جنگ داخلی در سوریه است.
ایران و روسیه که اکنون در شطرنج منطقه ای مهره های ایستاده در سمت بشار اسد به حساب می آیند، در طرح تازه عنان نقش های کلیدی را بر عهده خواهند داشت و بر همین اساس انگیزه های بیشتری برای کمک به بیرون راندن آرام بشار از قدرت و فضاسازی به نفع خود در سوریه پس از او خواهند داشت. البته همین مساله می تواند رژیم صهیونیستی و عربستان را دل آزرده کند چرا که این دو به شدت مخالف نقش آفرینی تهران در بحران سیاسی دمشق هستند.
دلیل روی آوردن کوفی عنان به این طرح این است که هیچ طرح دیگری برای سوریه جواب نمی دهد. ایالات متحده و متحدانش در غرب خواهان دخالت نظامی در سوریه نبوده و اعتقاد دارند که این مساله می تواند نتیجه ای غیرقابل پیش بینی برای منطقه به دنبال داشته باشد. غرب از روسیه می خواهد که طرحی نو درانداخته و معامله را جوش دهد. اما ظاهرا ولادیمیر پوتین در این اندازه گرفتار کردن خود در ماجرای سوریه منفعتی نمی بیند.
برای برون برد سوریه از روزهای بحران ، عنان باید یک گروه تماس راه بیندازد. گروهی که کشورهای عضو ثابت شورای امنیت سازمان ملل ( انگلیس، چین،فرانسه،روسیه و امریکا )را شامل شود و البته عربستان سعودی و قطر هم به عنوان نمایندگان اتحادیه عرب در آن نقش آفرینی کنند. ایران و ترکیه هم بخشی از این گروه تماس خواهند بود. بر اساس این طرح باید کشورهایی که در سوریه تاثیر گذار هستند در حل بحران آن نیز نقش آفرینی کنند. این گروه در نهایت نقشه انتقال قدرت را طراحی کرده و آن را در اختیار اسد و اپوزیسیون قرار می دهد. بر اساس این نقشه راه ، انتخابات ریاست جمهوری برگزار می شود تا در نتیجه آن جانشینی برای بشار اسد برگزیده شود. انتخابات پارلمانی و تدوین قانون اساسی جدید هم در ادامه انتخاب اولیه خواهد بود. البته برای هرکدام از این مراحل باید یک بازه زمانی هم مشخص شود.
ایگناتیوس در ادامه پیش بینی می کند که بشار اسد به مسکو بار سفر خواهد بست چرا که پیش از این نیز برخی منابع از احتمال پناهندگی بشار به روسیه سخن گفته بودند. بر اساس این سناریو که کوفی عنان تکه های پازل آن را کنار هم می چیند، اسد از تعقیب قضایی نیز در امان خواهد بود. در این میان برخی هم از ایران به عنوان مقصد نهایی رئیس جمهوری سوریه سخن می گویند.
کوفی عنان در راستای برنامه ریزی برای سوریه پس از بشار اسد ، خواهان تدوین طرحی شده که در آن نحوه اصلاح ساختاری نیروهای امنیتی مانند آن چیزی که در کشورهای اروپای شرقی پس از سقوط کمونیسم رخ داد، قید شده باشد. حضور روسیه در گروه تماس می تواند به برقراری ثبات سیاسی و امنیتی در سوریه کمک کند چرا که بسیاری از فرماندهان ارتش در سوریه در حقیقت در روسیه آموزش دیده اند. بسیاری از تحلیل گران اعتقاد دارند که روسیه در تمام این سالها اصلی ترین تامین کننده تسلیحات ارتش سوریه بوده و می تواند در پروسه انتقال کمک شایانی بکند.
اکنون اصلی ترین سوال این است که آیا ایران و روسیه از طرح عنان حمایت می کنند؟ رسیدن به پاسخی صریح در این خصوص آسان نیست. در روزهای اخیر ایالات متحده بر حجم تماس های خود با مقام های روسی که نسبت به طرح عنان ابراز علاقه کرده اند، افزوده است. سرگئی لاوروف ، هفته گذشته در سخنانی تلویحی اعلام کرد که بقای اسد در قدرت ، اولویت محض کرملین نیست.
ایگناتیوس در ادامه سخنانش ادعا می کند که تهران با توجه به نزدیکی نشست مسکو و قرار با اعضای گروه ۱+۵ ، حاضر به امتیازدهی هایی در حوزه سوریه به غرب است! عنان می تواند از این میل ایرانی ها هم استفاده کند.
در شرایطی که طرح عنان در چند روز آتی کلید نهایی را نخورد به سختی می توان گزینه فرعی دیگری برای خارج کردن سوریه از بحران پیدا کرد. بشار اسد هفته گذشته مخالفت خود را با طرح های عنان از جمله خارج کردن نیروهای امنیتی از مناطق مورد مناقشه اعلام کرد. در شرایطی که تلاش های امروز عنان نیز ره به جایی نبرد باید سوریه را ترک کرده و البته به گفته بسیاری از تحلیل گران این سناریو به معنای حمام خون در سوریه خواهد بود.
عربستان سعودی و قطر، اهل تسنن را مجهز کرده اند و از امریکا نیز می خواهند که هرچه سریع تر دست نظامی خود را در سوریه بالا ببرد. اما گزینه نظامی مو بر اندام امریکا و متحدان غربی اش راست می کند. اکنون سوال اینجاست که عنان چه گزینه های دیگری را از چنته بیرون خواهد آورد؟
ترجمه: سارا معصومی / ۵۱۵۱
دانلود
خبرآنلاین