رشد شبکه‌های ملی در ایران

علی شمیرانی – در سال‌های اخیر و همزمان با طرح ایده لزوم جدایی مصارف داخلی مبتنی بر شبکه از اینترنت جهانی، شبکه‌های زیادی در کشورمان در حال شکل‌گیری است. اخیراً شاهد راه‌اندازی شبکه ملی فرهنگ در کشور بودیم. بر اساس اطلاعات موجود این شبکه با رویکرد ترویج استفاده سالم و مفید و پرهیز از رفتارها و محتوای نابه‌هنجار در فضای دیجیتال شکل‌گرفته است.
در بخش راهبرد ایجاد شبکه مذکور عدم صرف هزینه از محل بودجه عمومی کشور برای سایر سامانه‌های موازی و ادغام تدریجی سامانه‌های مشابه موجود در شبکه ملی فرهنگ جمهوری اسلامی ایران و اجرا توسط بخش غیر دولتی و نظارت توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دیده شده است.
طی سال‌های اخیر و در کنار این شبکه نامی از شبکه ملی علمی کشور نیز شنیده می‌شود. شبکه علمی کشور که با هدف ایجاد شبکه ارتباطی و اطلاع‌رسانی اختصاصی بین دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی راه اندازی شد، ماموریت دارد تا نسبت به ارتقای نقش شبکه علمی کشور در توسعه مبتنی بر دانایی و بستر سازی مناسب به منظور بهره برداری بهینه از ظرفیت های ملی، منطقه ای و جهانی اقدام کند.
در کنار دو شبکه مذکور و ظاهراً ورای آنها شبکه ملی اطلاعات نیز به زودی وارد مرحله کاربری خواهد شد. اگرچه به گفته رییس سازمان فناوری اطلاعات به عنوان متولی و مجری، شبکه ملی اطلاعات در ارتباط با شبکه‌های متعددی از قبیل شبکه علمی کشور است که تا شکل‌گیری تمام آن‌ها، کاملا راه‌اندازی نخواهد شد.
اما موضوع مد نظر نگارنده به یک بند از راهبرد ایجاد شبکه ملی فرهنگ باز می‌گردد که در آن به عدم موازی‌کاری و ادغام تدریجی سامانه‌های مشابه در آن اشاره شده است. این که در کلان فضای دیجیتال کشور چه تعداد از شبکه‌های ملی در حال شکل‌گیری بوده، میزان ارتباط آنها از نظر فنی با یکدیگر، بودجه‌های تخصیص یافته به آنها، شباهت عملکردشان و مدیریت کلان و واحد این شبکه‌ها موضوعیست که پاسخ دقیقی برای آن وجود نداشته و اصولاً مرجع پاسخ به آن نیز روشن نیست.
قریب به ده سال قبل شاهد تجربه اجرای طرح تکفا (توسعه و کاربری فناوری اطلاعات و ارتباطات) در کشور بودیم، اما طرح مذکور به علت عدم برخی هماهنگی‌ها در اجرا و موازی‌کاری دچار انحرافاتی شده و فاز دوم آن نیز هرگز اجرایی نشد، از این رو امید می‌رود به پشتوانه این تجربه شاهد صرف هزینه‌های هنگفت و دوباره‌کاری‌های احتمالی نباشیم. اگرچه شورای عالی تازه تاسیس فضای مجازی بر اساس اظهارات اعضایش قرار است الف تا ی حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور را در دست بگیرد.لذا باید منتظر اقدامات این شورا در این خصوص ماند.
منبع : فناوران اطلاعات