روزهای نیویورکی دلار

خبراقتصادی: حسن روحانی رئیس جمهوری ایران، اول مهرماه راهی نیویورک شد و سه شنبه ۱۶ مهرماه ولی الله سیف، رئیس کل بانک برای شرکت در نشست صنودق بین المللی پول راهی واشنگتن شد. در حد فاصل این دو سف بازار ارز ایران وارد دوره تازهی از فضای مدیریتی شد.

چند روز قبل از آغاز سفر حسن روحانی به نیویورک بازار با امید به بهبود روابط ایران و غرب و کاهش فشار تحریم ها به بدرقه مسافران نیویورک رفت، در حالی که در آغاز به کار دولت یازدهم در ۱۲ مرداد ماه امسال قیمت هر دلار در بازار آزاد حدود ۳۳۰۰ تومان بود، به فاصله ۴۶ روز از تحویل کلید نهاد ریاست جمهوری به حسن روحانی قیمت دلار با ۷ درصد کاهش، هر دلار در این روزها به حدود ۳۰۵۰ تا ۳۰۶۰ تومان سقوط کرده است . این در حالی است که طی این دوره ۴۶ روزه با توجه به ایجاد جدی ترین بحران بین المللی حول محور جنگ داخلی سوریه این انتظار می رفت که بازار ارز در ایران بازهم مانند دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد متشنج شده و دلار به مرز ۴ هزار تومان نزدیک شود.این در حالی است که نوع موضع گیری های معتدل دولت و جلوگیری از جنجالهای بی حاصل خبری بازار ارز به رغم عکس العمل نسبت به بحران بین المللی سوریه در سقف قیمت ۳۳۰۰ تومانی دلار متوقف شد.

در روز ۳۰ شهریورماه یک روز قبل از آغاز سفر حسن روحانی به نیویورک قیمت هر دلار در بازار آزاد ازحدود ۳۰۶۰ تومان رسیده بود به زیر ۳۰۰۰ تومان رسید و با ۷۰ تومان کاهش در حدود ۲۹۹۰ تومان قرار گرفت. (اینجا)

این افت قیمت ادامه پیدا کرد به طوریکه در روز بعد یعنی روز آغاز سفر روحانی به نیویورک قیمت هر دلار در بازار آزاد به رقم ۲۹۲۰ تومان رسید، این رقم بلافاصله عکس العمل رئیس کل بانک مرکزی را در پی داشت. صبح روز سه شنبه ۲ مهرماه ولی الله سیف در حاشیه جلسه صبحانه اتاق بازرگانی به خبرنگاران گفت: قیمت دلار در بازار به کف رسیده و کاهش بیشتر منطقی نیست.

این اظهار نظر عکس العمل بازار ارز را در پی داشت ، قیمت دلار در بازار سیر صعودی به خود گرفت، قیمت در روز چهارشنبه سوم مهرماه به ۳۰۵۰ تومان افزایش پیدا کرد و به همراه این افزایش قیمت انتقادهای گسترده ای نسبت به عملکرد رئیس کل بانک مرکزی آغاز شد، تا جایی که سخنگوی اقتصادی دولت مجبور به موضع گیری شد، نوبخت در حاشیه جلسه هیات دولت در روز چهارشنبه ۳ مهرماه به خبرنگاران گفت:”دولت به شدت در این باره که نرخ ارز ثبات داشته باشد حساس است، همان‌طور که باید نسبت به افزایش‌ها حساس باشیم باید نسبت به کاهش‌ها هم که ممکن است در مقطعی باشد، حساس باشیم و آن را ثبات بدهیم.”(اینجا)

البته این موضع گیری مانع از طرح انتقادها نشد، سید احمد میر مطهری دبیرکل اسبق بورس در انتقاد از اظهار نظر رئیس کل بانک مرکزی نرخ ارز را حبابی دانست و اظهار نظر وی را ناهماهنگ با وظایف اش دانست.(اینجا)

رییس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی تهران نیز با بیان اینکه، تعیین کف و سقف نرخ ارز در شان مسئولان نظام نیست، گفت: اقتصاد دستوری در هیچ حوزه ای قابل قبول نیست و نباید حداقل و حداکثر نرخ دلار را دستوری تعیین کرد.

علی محمد احمدی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با انتقاد از اظهار نظر سیف گفت: در قانون برنامه پنجم توسعه، مدیریت شناور ارزی بیان شده است و باید از تعیین نرخ قیمت ارز بصورت دستوری جلوگیری کرد که اظهارنظرهای رئیس کل بانک مرکزی، نظام مدیریت شناور ارزی را زیر سوال برده است.(اینجا)

البته در دفاع از عملکرد سیف نیز موضوعاتی بیان شد از جمله آنکه در صورت کاهش قیمت ارز دولت با تشدید کسر بودجه مواجه خواهد شد. (اینجا)

البته در جریان این فراز و فرودها و حاشیه هایی که حول تاثیر مذاکره ایران و غرب و نوع عملکرد رئیس کل بانک مرکزی در جریان بود، هیات ایرانی در نیویورک مشغول به کار خود بود و بازار ارز نیر با بی میلی نسبت به تلاش بانک مرکزی پاسخ داده با نوسان قیمت محدودی بین ۳۰۲۰ تا ۳۰۶۰ تومان به راه خود می رفت.

در نهایت با گذشت دقیقا دو هفته از سه شنبه جنجالی که مصاحبه احمد سیف قیمت ارز را از مسیر سقوط خارج ساخت، روز سه شنبه ۱۶ مهرماه احمدسیف در حالی که عزادار فوت پدرش بود راهی واشنگتن شد تا در اجلاس صندوق بین المللی پول حضور پیدا کند.(اینجا)

به نظر می رسد در بین دو سفر مقامات ایرانی به آمریکا بازار ارز در ایران شکل دیگری به خود گرفته است، در فضای تازه بانک مرکزی تلاش می کند بازار را از تنش دور کند تا با تثبیت نسبی نرخ ارز تولید کنندگان توان برنامه ریزی داشته باشند، این وضعیت البته در مناظره تلویزیونی  بین فعالان اقتصادی از زبان نماینده بانک مرکزی مطرح شد. (اینجا)

این واقعیت که قیمت ارز در بازار فشار تورمی به مصرف کنندگان وارد می کند غیر قابل انکار است ولی به نظر می رسد در چنین فضایی دولت تلاش دارد به جای خالی کردن حباب بازار به کاهش تنش و آرام کردن بازار بپردازد، به هر شکل به نظر می رسد روزهای نیویورکی بازار ارز در شرایط تغییر فصلی تازه اتفاق افتادند اما باید منتظر بود و دید فصلی که پیش روی این بازار قرار گرفته بهار است یا زمستان./ خبرآنلاین علی پاکزاد