عکس‌های عاشورایی؛ از دیروز تا امروز+تصویر

سرویس تجسمی هنرآنلاین/

اولین تصاویر از مراسم عزاداری عاشورایی در دوران قاجار با دوربین‌هایی ابتدایی در تکیه دولت تهران به ثبت رسیده و بعدتر در سبزه میدان و همان حوالی. اما امروز گستردگی دنیای عکاسی به جایی رسیده که عکاسان ما را به دورافتاده‌ترین روستاها می‌کشاند تا ایین عزاداری آنجا را ثبت کنند.

گرچه هر ساله فرصت کوتاهی برای عکاسان در به تصویر کشیدن این آیین وجود دارد اما جلوه‌گری عکس‌های عاشورایی طی سالیان اخیر سبب شده که به نوعی فرهنگ عکس عاشورایی به وجود بیاید که به نظر آداب خاص خود را در عکاسی می‌طلبد. همان طور که تعزیه آدابی جدای از هر نوع نمایشی دارد حال آنکه خود ریشه در نمایش دارد.

عکس از:امان عسکریزاد ماسوله

خلق یک اثر عاشورایی بدون شک علاوه بر آنکه نیاز به عکاسی مسلط بر هنر عکاسی است (به جهت آنکه عکاس،رویدادی در حال گذر را عکاسی می‌کند و باید به درک شکار لحظه در عکاسی آشنایی کامل داشته باشد) نیازمند این است که خالق اثر درکی نیز از مفهوم عاشورا داشته باشد ؛خصوصا در این وقته که هنر عکاسی بیشتر به سمت هنری مفهومی گرایش پیدا کرده و ملاحظه می‌شود عکس‌های مفهومی در حوزه عکس‌های عاشورایی نیز از استقبال بیشتری برخوردار است تا عکس های مستند نگارانه.

عکس از:غلامرضا اسدی

عکس از:مهدی هنرجویان

گرچه نمی‌توان اهمیت عکس‌های مستند در این حوزه را نادیده گرفت. خصوصا در محمل‌هایی که آیین عزاداری با سبک و سیاقی بومی برگزار می‌شود.

عکس از:مریم پشمی زاده

از سوی دیگر سادگی و در دسترس بودن استفاده از دوربین عکاسی در این روزگار سبب شده کشف نگاه عکاسانه از اهمیت بالاتری در این‌گونه عکس‌ها برخوردار شود.

شاید این رویکرد را در بسیاری از نمایشگاه‌هایی که طی این دو ماه توسط نهادهای مختلف خصوصی و دولتی که برگزار می‌شود نتوان به اجماع دید و حتی طی سالها ملاحظه شده هر چه نهاد برگزار کننده نمایشگاه عکس‌های عاشورایی ارتباط کمتری با عالم هنر و فرهنگ دارد نگاه غیر کارشناسی نیز بر آن بیشتر تحمیل شده است. اما راهی که شاید مخاطب بتواند میان عکس‌های با کیفیت و بی کیفیت تمایز قائل شود این است که یک عکس عاشورایی علاوه بر آنکه باید روح آیین عزاداری را در خود داشته باشد باید حامل درکی از اصل واقعه باشد یا تماما به بیان حسی که بر مراسم حاکم است بپردازد و در انتقال آن موفق باشد.

عکس از:فرهاد بابایی