دانه‌هایی مانند شاه‌دانه، تخمه کدو، تخمه آفتابگردان و غیره سرشار از پروتئین، فیبرها، آهن، ویتامین‌ها و اسیدهای چرب امگا ۳ هستند.
دانه های کوچک شاید به نظر بی خاصیت باشند اما در همان یک ذره اندازه ای که دارند دریایی از مواد معدنی و مفید برای بدن را نگه داری می کند. در ادامه با برخی از بهترین این دانه ها آشنا می شویم.
شاه‌دانه
شاه‌دانه بسیار مغذی است و منبع فوق‌العاده پروتئین کامل به حساب می‌آید. این دانه‌های ریز حاوی فیبرهایی هستند که برای سلامت قلب و سیستم گوارشی مفید هستند. خواص شاه‌دانه به همین جا ختم نمی‌شود.
این دانه‌های خوشمزه به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ برای سلامت پوست و مو بسیار مفید است. امگا ۳ها همچنین التهاب را کاهش می‌دهند و سلامت قلب و عروق و مغز را تضمین می‌کنند. از این گذشته شاه‌دانه حاوی ترکیبات گیاهی به نام فیتوسترول می‌باشد که میزان کلسترول خون را پایین می‌آورد.باید بدانید که شاه‌دانه و روغن آن حاوی چربی‌های اشباع نشده ی پُلی هستند برای همین قلب نازنین شما را در سلامت نگه می‌دارد.
متخصصان توصیه می‌کنند در سالادها یا در اسموتی میوه‌ای‌تان حتماً از این دانه‌ها ریخته و از خواص آنها استفاده کنید. این دانه‌ها همچنین برای افزودن به غذاهایی که در فر آماده می‌شوند، ماست و غلات نیز خوب هستند. در نهایت باید بگوییم که شاه‌دانه فاقد گلوتن است.
تخم کتان
به نظر متخصصان تغذیه، این دانه‌ها بسیار مغذی‌اند. تخم کتان منبع اصلی فیبرهای حلّال هستند. این دانه‌ها میزان کلسترول را کاهش داده و باعث می‌شوند که احساس سیری طولانی مدتی داشته باشید. تخم کتان میزان قند خون را نیز کنترل می‌کند.باید بدانید که تخم کتان حاوی میزان زیادی اسیدهای چرب امگا ۳ است که برای سلامت چشم‌ها و مغز خوب است و میزان تری گلیسیرید خون را کاهش می‌دهد.
این دانه‌های کوچک تأمین کننده لیگنان‌ها هستند که بر اساس نتایج پژوهش‌ها باعث پیشگیری از برخی سرطان‌ها می‌شود.از آن جایی که دانه‌های کتان پوست سفتی دارد باید آنها را در مخلوط کن پودر کنید. پودر تخم کتان را به اسموتی‌های میوه، شیر، ماست، غلات و غیره افزوده و میل کنید. حواستان باشد که پودر تخم کتان را در ظرف در بسته و در یخچال نگهداری کنید.
کنجد
دانه‌های کنجد حاوی دو ماده به نام Sesamin وSesamolin است که از ابتلا به فشار خون بالا پیشگیری کرده و نیز کبد را از هر گونه آسیبی مصون می‌دارد. دانه کنجد به خاطر داشتن مقادیر زیادی ویتامین E ، محافظ و تقویت کننده قلب و سیستم عصبی است.
استعمال خارجی روغن کنجد برای از بین بردن چین و چروک‌های پوست و دیگر بیماری‌ها پوستی مفید است. این دانه به علت داشتن کالری بالا، موجب افزایش وزن و چاقی می‌شود. مقدار کلسیم موجود در نصف پیمانه کنجد سه برابر شیر در همان مقدار است.
استفاده از روغن کنجد برای از بین بردن کرم روده و نیز پیشگیری از تشکیل چرک در بدن، مفید است. گرفتگی صدا را از بین می‌برد و همچنین کنجد به تقویت حافظه کمک می‌کند.
تخمه کدو
تخمه کدو منبع خوشمزه ویتامین B، آهن، منیزیم، زینک (روی) و پروتئین است. پروتئین‌های تخمه کدو به میزان زیادی در اسیدآمینه‌ای به نام تریپتوفان متمرکز شده‌اند که باعث کاهش میزان استرس و اضطراب می‌شوند. این تخمه‌های خوشمزه همچنین حاوی میزان زیادی از اسیدهای چرب ضروری هستند که به سلامت رگ‌های خونی کمک می‌کنند و کلسترول بد خون را پایین می‌آورند. تخمه کدو یک میان وعده فوق‌العاده خوشمزه و مقوی است. اگر دوست داشته باشید میتوانید در تهیه غذاهایتان نیز از این تخمه‌ها استفاده کنید.
تخمه هندوانه
در ۱۰۰ گرم تخمه هندوانه ۵۹۰ کالری انرژی و در ۱۰ عدد آن، ۵ کالری انرژی نهفته است. ترکیبات موجود در این تخمه نظیر انواع دیگر است و مصرف متعادل آن می‌تواند از کم خونی، بی اشتهایی، سوء جذب و التهاب جلوگیری نماید.
این تخمه بیشتر به نام تخمه جابانی معروف است و کلسیم آن از ابتلا به پوکی استخوان پیشگیری می کند. تخمه جابانی بسته به گونه‌های مختلف هندوانه دارای اندازه‌های ریز و درشت بوده و می‌توان آن را به صورت بو داده در طعم‌های نمکی و گلپر به مصرف رسانید.
نحوه نگهداری تخمه و دانه ها
به توصیه متخصصان، گرما، رطوبت و مدت زمان طولانی همگی از عوامل مهم فساد انواع آجیل خصوصاً تخمه‌ها به شمار می‌آیند. وجود هر گونه بوی نامطبوع، طعم تلخ و تند، ترشیدگی، آثار کپک‌زدگی، حفره دار بودن، وجود بقایای حشرات مرده و زنده همگی از نشانه‌های کهنگی و فساد تخمه‌ها است.
هنگامی که تخمه در شرایط نامناسب قرار گیرد آلوده به نوعی قارچ به نام آسپرژیلوس می‌شود. این قارچ با تولید نوعی سم به نام آفلاتوکسین باعث بروز سرطان کبد در مصرف کننده می‌گردد. از سوی دیگر هم اکنون به کار بردن هر نوع رنگ حتی مجاز خوراکی بر روی تخمه‌ها ممنوع است مگر رنگ‌هایی نظیر: رنگ زعفران و زردچوبه که طبیعی دانسته شده است
بهگر | خواندنی – دیدنی