نرم‌افزارهای آگاه از موقعیت بسازید

 Ushahidi‌ و Crowdmap دو نرم‌افزار منبع‌باز است که به کاربران اجازه می‌دهد اطلاعات خود را به شیوه خود با دیگران به اشتراک بگذارند. Ushahidi به سواحیلی به‌معنای شاهد و گزارش است.

این پروژه که سال ۲۰۰۸ و بعد از تقلب گسترده در انتخابات کنیا توسعه پیدا کرد، در کنیا برای گزارش خشونت روی نقشه به کار رفت. خبرنگاران کنیایی از این ابزار برای خبررسانی نقاط پرآشوب استفاده می‌کردند.

این نرم‌افزار سپس توسط تیمی از داوطلبان در نقاط مختلف جهان توسعه پیدا کرد. علاوه بر مقاصد سیاسی، این نرم‌افزار برای رهگیری آنفلوآنزای خوکی در جهان نیز به کار رفت و کاربران ‌توانستند از طریق تلفن همراه یا به‌صورت آنلاین گزارش‌های خود را ارسال کنند.

این گزارش‌ها که به‌صورت تقریبا همزمان بود، ‌می‌توانست از طریق موبایل یا رایانه دیده شود.

نصب Ushahidi

برای نصب این نرم‌افزار کافی است به نشانی زیر بروید تا از پیش‌نیازهای لازم باخبر شوید:‌

http://wiki.ushahidi.com/display/WIKI/Ushahidi+Installation+guide

همچنین برای نصب این نرم‌افزار روی اوبونتو و FreeBSD بسته‌هایی از قبل آماده شده است. همچنین می‌توان نسخه کلاینت Ushahidi را روی iOS یا اندروید دریافت کرد. تمام این نرم‌افزارها رایگان و تحت مجوز LGPL از وب‌سایت GitHub قابل دریافت است.

در نسخه موبایل این ابزار، دمویی نیز قرار داده شده است که می‌توان از کارکرد کلی این نرم‌افزار با خبر شد. نقشه‌های مختلفی در این ابزار قابل بارگذاری است.

مثلا اگر Open Source Ecology را انتخاب کنید، می‌توانید پروژه‌های مرتبط با این موضوع را در سرتاسر دنیا ببینید. هر نقطه قرمز نشانگر فرد فعال در آن پروژه است و می‌توان اطلاعات آن فرد را هم مشاهده کرد.

دکمه پایین سمت راست این نرم‌افزار برای افزودن گزارش است و به کاربران اجازه می‌دهد بخش‌های عنوان، توضیحات،‌شاخه، تاریخ، محل، عکس و خبر و نشانی وب را به گزارش ارسالی خود اضافه کنند.

ایجاد نقشه به‌کمک Crowdmap

گزینه استفاده از Ushahidi در ابرها یا همان Crowdmap است. برای این کار نیازی به نصب نرم‌افزار نیست و پیش‌نیاز بسیار اندکی لازم است.

بعد از ایجاد حساب جدید در Crowdmap که به‌سادگی وارد کردن نام، رمز عبور و نام نقشه است، می‌توان از آدرس برای ایجاد نقشه جدید در نرم‌افزار iOS یا اندروید استفاده کرد.

توصیه می‌شود پیش از هر اقدام دیگری،‌ ویدئوی آموزشی زیر را مشاهده کنید:

http://wiki.ushahidi.com/display/WIKI/Crowdmap+101

در صفحه تنظیمات می‌توانید نام سایت خود، شعار و بنر را اضافه کنید و برخی تنظیمات را برای کنترل گزارش‌ها و سطوح دسترسی مشخص کنید. همچنین قالب صفحه و وب‌سایت از این بخش تنظیم می‌شود. در صفحه تنظیمات نقشه می‌توان محل پیش‌فرض را تغییر داد.

سپس می‌توان منبع دریافت اطلاعات نقشه و کلید API را دریافت و شیوه نمایش گزارش‌ها را تعیین کرد. همچنین سرویس‌های SMS، ایمیل و API از این بخش قابل فعال‌سازی است.

در بخش تنظیمات فیس‌بوک هم می‌توان نرم‌افزار فیس‌بوک را اضافه کرد. همچنین در صفحه External Apps می‌توان نرم‌افزارهای جدید را به آن افزود.

نرم‌افزار آیفون و اندروید Ushahidi‌ به‌طور پیش‌فرض به این فهرست اضافه شده‌ است، اما می‌توان آنها را حذف یا نرم‌افزارهای دیگری جایگزینشان کرد.

در کنار تنظیمات، گزینه مدیریت وجود دارد که می‌توان در آن شاخه‌های مختلف را ویرایش کرد. در صفحه فرم‌ها می‌توان فیلدهای فرم‌ها را تعیین یا فرم جدیدی از نو تولید کرد.

دیگر تنظیماتی که در صفحه مدیریت وجود دارد، شامل منبع اخبار، لایه‌ها و صفحه‌های ثابت است. همچنین می‌توان تنظیمات هشدارها و ایمیل را از طریق بخش Alerts ساماندهی کرد.

همچنین می‌توان نقشه مورد نظر را به‌صورت عمــــومی قرار داد تا دیگران از وجود آن باخبر و به سیستم اضافه شوند.

همچنین گزینه فوق‌العاده تریگر در بخش مدیریت، واکنش‌هایی به برخی ‌فعالیت‌های خاص نشان می‌دهد. مثلا وقتی یک گزارش جدید اضافه شد، سیستم اطلاعات آن را در فایلی جدا ذخیره می‌کند.

Crowdmap نرم‌افزاری است که امکانات زیادی در خود دارد و برای بهره‌گیری بهینه از آن، کافی است ایده و خلاقیت کافی داشته باشیم.

بهبودیافته نرم‌افزار Ushahidi آنچنان توجهی که لایقش بوده‌ از جامعه منبع‌باز دریافت نکرده‌ است!. در صورتی که این دو نرم‌افزار نقش بسیار خوبی برای شهروندان، فعالان، خبرنگاران و … می‌تواند داشته باشد.

توانایی این دو نرم‌افزار موقعیت محور، ابدا اندک نیست، بخصوص آن‌که استفاده از این دو نرم‌افزار رایگان بوده و می‌توان آنها را به نحو مطلوب سفارشی سازی کرد. (جام جم – ضمیمه کلیک)

محمدرضا قربانی